Het doet iets als je energie uit je eigen achtertuin komt. Hoofdredacteur Annemarie Opmeer denkt dat dat we in onze push naar hernieuwbare energie ons ervan bewust moeten zijn hoe belangrijk autonomie voor mensen is. “Zeker als je weet dat er anders een geopolitiek spel gespeeld wordt met jouw winterwarmte als inzet.”
Hoe moet het zijn om in je achtertuin iets op te kunnen graven dat je huis verwarmt? Klompjes zwart goud, zo uit de grond je kachel in. Als ik eerlijk ben, kan ik me de aantrekkingskracht van het ‘rathole mining’ in ons artikel over Polen wel voorstellen. Geef toe, wie is er nooit thuisgekomen met een naar rook stinkende jas, omdat je een avond bij een kampvuur hebt gezeten? Inefficiënt, ongezond, en slechter voor het milieu dan de cv omhoog draaien, maar daar gaat het allemaal niet om. In Polen zijn kolenmijnen onrendabel en de steden liggen onder de smog, maar dat is ondergeschikt. Kolen zijn eigen energie.
Dat doet iets. Zeker als je weet dat je kachel anders gestookt wordt met gas van een leverancier waarmee een geopolitiek spel gespeeld wordt – met jouw winterwarmte als inzet. In het laatste deel van onze serie over LNG, gekoeld aardgas, wordt duidelijk dat Europa massaal investeert in gasinfrastructuur vanwege energiezekerheid. Maar energiezekerheid is niet hetzelfde als energieonafhankelijkheid. Gaspijpleidingen, zo stelt iemand in het stuk, kunnen worden gezien als ‘tentakels’ om invloed in andere regio’s te behouden. LNG, dat per truck en boot vervoerd kan worden, geeft je daarbovenop een onderhandelvoordeel. Dat stelt je leveringen zeker. Maar het maakt je niet onafhankelijk zoals zon en wind dat zouden doen.
Ook kernenergie maakt ons niet energie-onafhankelijk. Ecomodernist Marco Visscher pleit in onze rubriek Uitgesproken voor kerncentrales als schone, overvloedige energiebron. Natuurlijk is er het afval, en de risico’s – waar, bijvoorbeeld, ook de activisten die de menselijke ketting naar Tihange maken, zich tegen keren. Daarnaast zou ik die blijvende afhankelijkheid ook een nadeel vinden. Maar in het geopolitieke spel is dat soms juist een voordeel. Onafhankelijkheid is helemaal niet zo strategisch. Een beetje jammer dat dat wel heel goed voor het klimaat kan zijn.
Behalve in Polen. Daar vertaalt de nationalistische behoefte aan onafhankelijkheid zich in liefde voor smerige, onrendabele energie. Ik denk daarom dat we in onze push naar hernieuwbaar ons ervan bewust moeten zijn hoe belangrijk autonomie voor mensen is. Windmolens krijgen pas draagvlak als het collectieve molens zijn, Groningers zijn boos dat over hun ruggen aan hun gas verdiend wordt. Ik denk dat welke energie dan ook pas draagvlak krijgt als het dat sentiment erkent. Schone energie moet de autonomie en trots geven die je anders zou halen uit dat zelfgemaakte kampvuur of een kolenmijntje in je tuin. Ik gok niet daarbij niet op een minikernreactor, maar dat kan aan mij liggen.
Geef een reactie