Gek van insecten

Van alle diersoorten behoort ongeveer driekwart tot de insecten. Nederland telt zo’n 20 duizend soorten. Maar het gaat niet zo goed met de kleine beestjes, en erg populair zijn ze ook al niet. Daarom probeert insectendeskundige Aglaia Bouma hun imago te verbeteren met een heuse verkiezing, verplaatst wespenvriend Sjoert Fleurke wespennesten op diervriendelijke wijze en stelt conservator Paul Beuk een overzicht van muggen en vliegen samen, om de achteruitgang te monitoren.

Gek van insecten: Paul Beuk

Paul Beuk (58)
Isconservator biologie bij het Natuurhistorisch Museum Maastricht
Missie kennis van vliegen en muggen vergroten

Je houdt een totaaloverzicht van Nederlandse vliegen- en muggensoorten bij. Waarom?

“Omdat je pas weet hoe het met ze gaat, als je een goede nulmeting hebt. Van grotere dieren hebben we die wel, maar van vliegen en muggen niet, omdat er zo weinig mensen mee bezig zijn. En er zijn werkelijk overal vliegen- en muggensoorten, ook op plekken waar je ze niet verwacht, zoals in de bodem. We vinden regelmatig nieuwe soorten in natuurgebieden, zoals de bochelvlieg, een parasiet van reuzenmieren, die in Nederland zeldzaam is. Maar ook in het centrum van Maastricht, waar ik werk, vind ik nieuwe soorten. Onze teller staat inmiddels op bijna 5.500.”

Het gaat slecht met de insecten. Zijn er nog steeds overal vliegen en muggen?

“Het aantal zweefvliegen gaat achteruit, maar van de meeste vliegensoorten weten we het niet zo goed, simpelweg omdat we nog niet lang genoeg monitoren. De veerkracht van het ecosysteem neemt echter wel af, dus de kwetsbaarheid van vliegen- en muggensoorten wordt groter. Zie het als een Jenga-toren: iedere keer als er een blokje wordt weggehaald, raakt de toren instabieler, tot hij instort. Weliswaar weten we van veel insecten nog niet precies wát hun rol in het ecosysteem is, maar dát elk insect een eigen rol heeft, staat vast. De huisvlieglarven eten bijvoorbeeld rottend materiaal. Wat ze uitpoepen wordt gegeten door aaltjes die nutriënten in de bodem brengen, zodat planten die uiteindelijk weer kunnen opnemen.”

Gaat er ook iets goed?

“Gelukkig laten insecten zich niet zo makkelijk beperken door ons. Op elk plekje leeft wel iets. Dat leven zal er altijd blijven, alleen anders en minder dan we nu gewend zijn.”

“Ik vind zelfs nu nog nieuwe soorten, gewoon in het centrum van Maastricht”