Op een koude winterdag je huis verwarmen met theelichtjes. Het nieuwe lowtech verwarmingssysteem klinkt goedkoop en ideaal. Maar is dat het ook?
Beeld: bluebus/Flickr
Tientallen mensen stuurden me deze winter een link door naar een “lowtech” verwarmingstoestel dat bestaat uit vier theelichtjes die onder twee of drie omgekeerde, in elkaar passende bloempotten zijn geplaatst. Het uitvindsel zou een hele kamer kunnen verwarmen voor slechts een paar eurocent per dag. Het geheim: de warmte van de theelichtjes wordt opgeslagen in de thermische massa van de bloempotten, met als gevolg dat de warmteproductie stijgt. Althans, dat is de verklaring die er meestal wordt bijgegeven. De blogposts en filmpjes (er zijn intussen tientallen versies online) zijn al miljoenen keren bekeken en gedeeld op sociale media.
Het is duidelijk dat het grote publiek geen kaas heeft gegeten van thermodynamica. De eerste wet van de warmteleer stelt dat energie niet uit het niets kan ontstaan. Dat betekent dat vier theelichtjes met twee bloempotten erover precies evenveel warmte opleveren als vier theelichtjes zonder die accessoires. Het enige voordeel van de bloempotten is dat ze het mogelijk maken om je handen door rechtstreeks contact op te warmen. Maar een warmwaterkruik doet hetzelfde en is veel praktischer.
Een theelichtje levert ongeveer 30 watt warmte op, wat voor vier theelichtjes dus overeenkomt met 120 watt – ongeveer evenveel als wat een menselijk lichaam in rust aan warmte produceert. Stel dat we een piepklein huis (4 x 4 x 2,5 meter) willen verwarmen tot 20 graden bij een buitentemperatuur van nul graden. Daar is, bij een gemiddelde isolatiewaarde van het gebouw, bijna 8.700 BTU of 2.550 watt voor nodig. Dat zijn dus 85 theelichtjes.
Gezellig, maar daarbij moet wel worden beseft dat deze “open haard” van theelichtjes niet op hout maar op petroleum werkt (de grondstof waaruit de meeste theelichtjes zijn gemaakt) en dat er een schoorsteen ontbreekt. Een schoorsteenloze open haard is erg efficiënt, maar niet bepaald gezond. Sluiten we ons “lowtech” verwarmingstoestel aan op een schoorsteen, dan is het probleem van ongezonde binnenlucht opgelost. Helaas verdwijnt nu 90 procent van de warmte via de schoorsteen.
Dat betekent dat we 10 keer zoveel theelichtjes nodig hebben om dezelfde temperatuur te bereiken: 850 theelichtjes dus. Bij Albert Heijn kosten 100 theelichtjes met een brandduur van 4 uur ongeveer 3 euro. Dat komt neer op 25 euro verwarmingskosten per 4 uur. Toch maar dat thermisch ondergoed uit de kast halen.
Peter de Voogt zegt
Tja, iedereen zou toch moeten begrijpen dat er niet meer energie uit deze constructie komt dan het vlammetje zelf al levert. Hooguit vertraagd, en het vliegt niet gelijk naar het plafond omdat warme lucht nou eenmaal stijgt.
Thermisch ondergoed? Dat ligt wel heel dicht tegen geiten-wollen-sokken-praat.
Nee een andere zin trekt meer mijn aandacht. Nodig iemand uit! Als hij/zij gewoon stil zit levert dat al meer op dan 4 zwakzinnigen-lichtjes. Doe samen nog aan wat ‘lichaamsbeweging’ en je krijgt het heerlijk warm!
Gelukkig nieuwjaar allemaal!
Fred Schouten zegt
Nou, ik heb deze constructie met TWEE lichtjes en het geheel is na een uurtje of 3-4 bij een graadje of 60-65. Ik hzeb alle truien uit en zweet toch. Goed, voor mijn 41 m² heb ik een tweede nodig, maar daarmmee ben ik klaar voor de winter.
De persoon, die dit artikel heeft geschreven is medewerker bij een energiebedrijf of bij de lobby daarvan en wil deze oplossing niet aanbevelen.
kris de decker zegt
Fred
Ik ben niet verbonden aan de olie-industrie. Theelichtjes worden overigens van olie gemaakt.
Peter zegt
Nee dat is duidelijk he anders had je het juist WEL aangeraden he…. Niet dat de olie industrie ook maar iets zal geven om het kleine beetje winst wat ze maken op de wax die ze produceren.
Leonoor en Marthe zegt
medicijnen bestaan voor 80% uit aardolie, miljoenen mensen slikken ze , daar hoor je niemand over hoe schadelijk dat is en de vccnaties al helemaal niet.
Geenlobby zegt
Hahah! Ja, het is vast de lobby denk ik. In ieder geval iemand met veel geld en macht die niet wil dat jij waxinelichtjes brandt…. PAS OP!!!
Margriet Belder zegt
Gewoon zelf proberen dus!
M. Commandeur zegt
De gegeven verklaring lijkt me onzin. Vergelijkbaar met die van die fiets met lood gevulde wielen, die, als je ‘m eenmaal op gang hebt, vanzelf verder rijdt …
Er treedt hier wel een ander effect op. Nl. dat in plaats van convectiewarmte (het opwarmen en laten rondstromen van lucht) er stralingswarmte wordt overgedragen.
Net als bij vloerverwarming en de tegelkachel (http://www.de12ambachten.nl) wordt het door de stralingswarmte behaaglijk bij een veel lagere luchttemperatuur, energiebesparend dus! Vergelijk het met het behaaglijk buiten zitten onder een mooi februari-zonnetje.
Of 4 waxinelichtjes voldoende is? …
Jan van Weert zegt
Kris de Decker lijkt zich wel erg nadrukkelijk door dit artikeltje in het NO TECH MAGAZINE te hebben laten inspireren: http://www.notechmagazine.com/2014/11/dont-heat-your-room-with-tea-candles.html, incl. de suggestie om thermisch ondergoed te gaan dragen…….
kris de decker zegt
@ Jan
Dat klopt. No Tech Magazine is dan ook mijn eigen blog 🙂
Lynn zegt
❣️❣️
Johan zegt
Maar de kaarsjes zijn wel heel gezellig en sfeervol. Geef de CV ook even een vakantie en trek inderdaad lekker een trui aan.
Annemarie zegt
Ik doe t wel met waxine lichtjes en terracota potten werkt super in een kleine ruimte zoals onze camper of kleine kamer als jij denkt dat t niet werkt zet t dan buiten en kom erachter dat t heel snel weer kouder is wel ventileer ik dus kan geen kwaad
remco zegt
850 theelichtjes nodig om 20 graden binnenhuis te creëren? Dat lijkt mij overdreven.
Iets klopt niet aan dit rekensommetje. Zelf was ik eens op een winterdag in een stoepa in Nepal waarbij ongeveer 200 kaarsjes aanstonden en het was bloedheet binnen, dus denk niet dat dat rekensommetje klopt en er informatie mist in de berekening.
kris de decker zegt
Remco,
Dat jij het als individu warm had op een bepaalde plek met 200 kaarsjes zegt alleen maar iets over die specifieke situatie. Misschien was het koud buiten waardoor het binnen warmer aanvoelde dan het werkelijk was.
Dat is nu net het mooie (en tegelijk beperkende) aan de wetenschap: je kan algemene uitspreken doen, die verifieerbaar zijn. De warmteproductie van een kaars is wat ze is. Daar kan geen enkele anekdote iets aan veranderen.
Liem zegt
Een open haard heeft een rendement van 10%. 80/90% vervliegt door de schoorsteen. Maar een (inzet)houtkachel gaat richting 70% of meer. Eventueel met ventilator nog meer.
Dus de stap van 85 theelichtjes naar 850 is wat lichtzinnig?
Remco zegt
Het was bloedheet binnen. 850 waxinelichtjes maakt wiskundig gezien geen 20 graden. er zijn veel meer variabelen nodig om het te bereken, de buitentemperatuur, hoe goed de ruimte geïsoleerd is hoeveel vierkante meter is de ruimte, hoeveel kubieke meter, etc etc etc.
die 850 is gechargeerd en totaal geen wiskunde.
LUCIA zegt
Hallo Kris; je haalt een zaak uit de vergelijking n.l de vorm waarin je je bevindt en de vorm van de kachel, de chinezen zijn een wok gaan gebruiken omdat die vorm het snelst en het meest hitte genereerd.
Als je dus in een ronde ruimte zou zitten wordt het sneller warm ( de Yurt) de bloempotten hebben ook een ietwat ronde, weliswaar taps toelopen , vorm dit icm het materiaal klei ,geeft 2 versterkende factoren. om deze zelfde reden geschiedt fermentatie ook het best in ronde vormen
ook vanwege het warmte/broei effect . Daarom is een ei ook rond zodat het het best warmte kan opslaan.
Maarten Visser zegt
Conctie warmte van de kaarsjes zorgt vooral voor een luchtstroom, het kaarsje straalt nauwelijks warmte af, heeft weinig stralend oppervlakte. Door de kaarsjes de bloempot op te laten warmen neemt de temperatuur van de potten toe, en gaan ze stralen. Met een veel grote oppervlakte. Die warmte is stralingswarmte en warmt ons van binnenuit op (infrarood). De luchtstroom zorgt voor tocht, ervaren we als vervelend. Het effect van bij een vuurtje zitten als het koud is, voorkant te warm en je achterkant te koud. Dus je verwarmt met hetzelfde vermogen, maar de warmte overdracht is veel effectiever.
Het is het effect van de tegelkachel of finoven.
Cest Moi zegt
Stralingswarmte warmt van buitenuit, niet van binnenuit. Infrarood doet dat wel maar dat wekken de kaarsjes niet op.
Teeninga Palmen zegt
Super artikel, er zijn een paar puntjes dat ik denk van daar had ook wel over verteld mogen worden, maar voor de rest is ‘ie echt top! Teeninga
Remco zegt
Je woning verwarmen met waxinelichtjes is niet ideaal, wanneer er een blackout is en verwarmen essentieel wordt om te overleven lijkt het mij perfect om de warmte van een waxinelichtje niet te laten ontsnappen zodat het plafond warm wordt maar het vasthouden zodat in korte kring warmte opgevangen kan worden. Het hele tocht verhaal is onzin, je zit binnenshuis en de genoemde speksteenkachel heeft het hoogste rendement. Belachelijke vergelijking dus. Over de wetenschappelijke kant, rekenen in tijd van nood kost je leven ( darwin theorie ) misschien… Al met al, woning verwarmen met waxinelichtjes loont niet. In noodsituaties warmte effectief omzetten naar optimaal profijt… super slim!!
Maria zegt
Lijkt me iets overdreven om uit te gaan van nul graden buiten, dan heb je echt een verwarming nodig. Maar nu, in de herfst, met de eerste frisse dagen, kun je het aanzetten van de centrale verwarming nog even uitstellen door de combinatie van kaarsen branden, brood en ovenschotels maken (warmte van de oven) en natuurlijk zoveel mogelijk de zon naar binnen laten schijnen.
Overigens, ook de droger geeft veel warmte af, die zet ik dus aan als ik thuis ben en niet als ik er niet ben.
Claudia de Haan zegt
Helemaal mee eens!!
Het advies is de kachel op 18 te zetten… Je hoeft maar een graad of 4/5 erbij te hebben (ik ben een vrouw en vrouwen hebben 2 graden meer warmte nodig als een man om me net zo warm te voelen als een man.)
Miss kan er ook nog even uitgerekend worden hoeveel kaarsjes je daarvoor nodig hebt…
Mirjam zegt
En het is gevaarlijk als je meerdere waxinelichtjes gebruikt kunnen ze vlam vatten. Dat is bij ons gebeurt. Gelukkig kwamen we er op tijd achter en is het huis niet afgebrand. Dus nooit meer deze methode met de bloempot.
Lynn zegt
Heb je misschien een leuk alternatief
Ben zeer benieuwd, kans groot dat ik het ga doen en dus niet op de manier zoals hierboven.
Miriam zegt
Ik kom dit in mijn werk regelmatig tegen bij mensen die de energierekening niet meer kunnen betalen. En ook nu het tot een 3de (nucleaire)wereld dreigt te komen, is het handig dat je iets hebt om je aan te kunnen verwarmen wanneer de stroom uitvalt (ik woon in een gasloze woning)
Eveline zegt
Als de stroom uitvalt werkt je CV ketel ook niet meer. Die heeft toch ook stroom nodig voor de pomp.
Henk zegt
En als ik vier theelichtjes onder de toevoerleiding van mijn cv zet in een koker of omhulsel om de uitleg heen en ik maak hetzodanig dat mijn cv pomp onafhankelijk loopt van mijn cv installatie,moeten deze theelichtjes het cv water toch voldoende kunnen opwarmen. Of?
Erik zegt
Als een lichtje zo’n 30 watt aan vermogen heeft, is dat 120 watt in totaal.
De soortelijke warmte van water is 4,18. Als je water van 10 graden naar 60 graden wil opwarmen, dan kost dit dus al bijna 2 seconden per gram water. Dat is een kleine 40 minuten per liter heet water. 5 minuten douchen is zo’n 40 liter, waarvan de helft heet water is. Met 4 waxinelichtje duurt dat dan 800 minuten, ofwel ruim 13 uur. En dat is met perfecte warmteoverdracht en perfecte isolatie.
Het kan dus, maar is totaal niet efficiënt of verstandig om te doen. En een woning op deze manier verwarmen lukt al helemaal niet.
Peter zegt
Waarom zou het water in je gesloten cv zakken tot 10 graden? En 60 graden heb je ook niet nodig om te verwarmen. Ergens klopt je berekening niet
Jacques zegt
Je kan ook gloeilampen gebruiken. Die geven ook warmte af.
Jacques zegt
Aanvulling: O ja, ik zit zelf op de bank onder een schemerlamp van 60 watt. Geen verwarming aan gehad dit jaar. Verwarmt niet de hele kamer, maar wel mij. Wel sloffen aan.
annette zegt
Maar wordt het niet erg benauwd met al die kaarsjes in een kamer? Heb je het dan warm of kom je zuurstof tekort? Dan moet je je raam weer openzetten en wordt het koud.
Crystal zegt
Kaarsen en theelichtjes geven fijnstof in huis zover ik heb begrepen. Dus als je ze veel brandt, al is het voor de gezelligheid, moet je wel toch ook ventileren.
Ventileren is niet zoals velen zeggen warmte kwijtraken. Frisse lucht is beter warm dan ‘oude’ lucht. Google maar ff hoe dat ook weer zit.
Wel ventileren is, hoe gek het ook lijkt, beter voor je energierekening.
En je moet met kaarsen & theelichtjes dus zeker rekening houden met ‘vieze’ lucht die er door ontstaat (fijnstof).
Lisa zegt
Dit geloof je niet zomaar tot je het zelf probeert. Momenteel 2 bloempotten en theelichtjes en zonder enige andere verwarming, oh wonder, de temperatuur stijgt! Onbegrijpelijk maar het werkt dus wel degelijk. Mijn kamer is 4 op 5 meter en ik gebruik 2 theelichtjes per bloempot.
Clara zegt
Het is wat kort door de bocht. Dit stoelt op het principe van thermische massa. Al is de massa van de bloempotten niet zo groot, toch slaat het warmte op, die anders verloren gaat. Hoe dikker de massa, hoe beter het werkt. Mijn enkele dikwandige bloempot werkt het beste over drie kaarsjes heen. De omgekeerde bodem er van wordt heel erg heet. Het helpt een beetje.
J.A. l'Amie zegt
Gisteren zo’n Waxine-kachel gemaakt en vandaag nog een voor mijn oudste zoon die van de week met het idee kwam. Ik heb de twee-pots uitvoering gemaakt. Totaal kwam ik aan 27 euro materiaalkosten. Voor de test heb ik hem op de aanrecht in de keuken geplaatst. In koude toestand was de pot 19 graden (met een pistool thermometer gemeten). Na een half uur met vier Waxine lichtjes brandend was de pot 78 graden. Dit was de hoogste temperatuur die bereikt werd. De witte muurtegels die op ongeveer een halve meter achter de kachel op de muur zitten gingen in die tijd van 19 naar 27 graden dus uitstraling is er wel degelijk. Dit soort kaarsen worden al vele jaren door heel veel mensen over de hele wereld gebruikt dus met de ,,schadelijke,, gassen valt het volgens mij wel mee. Brandgevaarlijk is het ook beslist niet. Tachtig graden is niet voldoende om geen enkele normale stof te laten ontbranden. De bodem van de kachel wordt niet warmer dan zo’n 35 graden en ik heb de kachel op een omgekeerde plantenschaal gezet om eventuele kringen op de vloer te voorkomen. Je moet natuurlijk geen wonderen van deze kachel verwachten maar alle beetjes helpen, toch ?
Jan van de Velde zegt
Los van brandgevaar, fijnstof en Gevaarlijke gehaltes CO2 in huis is het een sommetje:
komt niet op een beetje meer of minder, eventjes ruw rekenen:
Op een winterdag kun je zomaar 8 m³ gas in 12 uur verstoken
8 x 32 000 000 joule (warmte) = 256 000 000 J
vermogen 256 000 000 : 12 : 3600 = 6000 W
8-uurs waxinelichtje geeft 30 W max
6000 : 30 = 200 waxinelichtjes.
Om de twaalf uur vol te maken dus 300 waxinelichtjes kopen.
Veel goedkoper dan 15 cent voor een 8-uursversie vind ik die niet.
45 euro. Anderhalf keer zo duur als de idiootste gasprijzen die ik tot nu toe zag.
En ik moet er niet aan denken zelfs maar 50 waxinelichtjes tegelijk in mijn huis aan te steken. Onverantwoord & Ongezond & Brandduur (een uitdrukking die hier echt betekenis krijgt)
Daan zegt
Ik heb er 2 in een chalet staan met dubbele pot en wat ik gedaan heb is de theelichtjes doormidden gesneden en de helft met natuurlijk frituurolie gevuld, zo ruik je het kaarsvet niet meer je ruikt helemaal niks ervan en naar mijn mening word door de olie de kachel warmer, dat werkt wel aardig, niet met 4 waxinelichtjes dat lijkt mij ook onzin maar ik heb er 14 in totaal branden