Halvering van de zendtijd dreigt voor de twee iconische onderzoeksjournalistieke radioprogramma’s van de publieke omroep: Argos en Reporter Radio. Die halvering zou bovendien bedoeld zijn als ‘kwaliteitsimpuls’. Betrokken journalisten Kees van den Bosch, Wil van der Schans en Berna van Vilsteren geven hun visie op deze plannen. “Ik gebruik het woord niet snel, maar ik vind het echt een schande.”
Dit jaar viert radioprogramma Argos van VPRO, HUMAN en VARA het 25-jarig bestaan. Het succesvolle onderzoeksjournalistieke radioprogramma won talloze prijzen, zoals De Loep, De Tegel en de Prix Europe. Samen met de relatieve nieuwkomer Reporter Radio, 3,5 jaar geleden in het leven geroepen door KRO en NCRV, vormt dit de onderzoeksjournalistieke ruggengraat van Radio 1. Maar mogelijk niet meer voor lang.
Het concept-jaarplan Radio van de NPO voor 2018 stelt voor om beide programma’s de helft minder zendtijd te geven. Daarbij wordt Argos één derde en Reporter twintig procent gekort op hun budget – er blijft dan relatief meer geld over per gemaakte minuut radio. Argos en Reporter moeten elkaar wekelijks gaan afwisselen op de zaterdag, waarmee tijd wordt vrijgemaakt voor vernieuwende concepten. Volgens directeur Radio van de NPO Jurre Bosman is het de bedoeling om “een slag te maken in kwaliteit en impact”, maar is het nog voorbarig om te zeggen dat bepaalde programma’s minder uitzendtijd of budget krijgen. Toch treden de twee programma’s nu in de openbaarheid met hun zorgen. De reacties op sociale media waren buitengewoon verontwaardigd en leidden zelfs al tot Kamervragen.
Argos is misschien wel het meest bekend van hun dossier over Srebrenica, maar is ook een belangrijke factor in de Nederlandse milieujournalistiek met, bijvoorbeeld, uitzendingen over gesjoemel met kernafval, chemisch afval, mest en fijnstofnormen en het inperken van het demonstratierecht. Reporter Radio timmert aan de weg met uitzendingen over palmolie, de Monsanto papers, hormoonverstorende stoffen en waterkwaliteit. De voorgestelde bezuinigingen zouden grote gevolgen hebben voor groene onderzoeksjournalistiek in Nederland. We bellen met betrokken journalisten Kees van den Bosch, Wil van der Schans en Berna van Vilsteren.
Trots
“Hartverwarmend” noemt Kees van den Bosch de reacties. Hij is eindredacteur bij Argos en tot vorig jaar redactieraadslid bij Down to Earth. Ik spreek hem – een wrang toeval – terwijl hij op weg is naar de uitreiking van de Zilveren Reissmicrofoon, waar Argos voor genomineerd is. Toen de plannen een aantal maanden geleden bekend werden op zijn redactie, waren veel mensen verontwaardigd. “Ons programma boekt fantastische resultaten. Maar hieruit blijkt dat de NPO geen enkele trots voor ons voelt.” Dat zag je een aantal jaar geleden al, zegt Van den Bosch, toen Argos verplaatst werd naar een veel minder goed beluisterd tijdstip. “Dat kostte ons tachtigduizend luisteraars. Een programma waar je trots op bent, haal je niet uit de etalage om het achterin de winkel te plaatsen.”
Radioluisteraars zijn gewoontedieren, legt Van den Bosch uit. Ze luisteren op vaste tijden hun vaste programma’s, vaak jarenlang. Als je daaraan tornt, raak je ze kwijt. “Slechts eens in de twee weken uitzenden, wat de NPO nu wil, is een doodsteek. Ik weet niet of je dat überhaupt moet willen proberen. De plannen zijn zo onrechtvaardig, dat we ons afvragen of ze helemaal gek zijn geworden.”
Mooie radio
Ook Wil van der Schans, samensteller bij Reporter Radio en freelancer voor Down to Earth, vindt de plannen een buitengewoon slecht idee. “Dit zorgt helemaal niet voor een kwaliteitsimpuls”, rekent hij voor. Radio bestaat namelijk niet voor elke minuut uit onderzoeksinhoud. “Effectief maken we al niet veel meer dan een half uur aan onderzoeksjournalistieke radio, aangevuld met gesprekjes om de luisteraar rust te geven. Als we daar nog op moeten gaan korten, dan zou ik niet weten wat we nog kunnen doen. Het moet ook mooie radio zijn!”
En ja, er zullen bij Reporter Radio mensen uit moeten. “Met de voorgestelde budgetten zie ik niet wat we nog onderzocht kunnen krijgen”, zegt Van der Schans. “De waakhondfunctie die onderzoeksjournalistiek moet hebben, komt zo echt in gevaar.” Bovendien is het niet alleen een probleem voor de vaste krachten, stelt Van der Schans. “Ook freelancers die van ons afhankelijk zijn, krijgen het zwaar. En onderzoeksjournalisten die radio maken, vaak op niche-onderwerpen waarop ze gespecialiseerd zijn, daar zijn er niet heel veel van. Daar zit een heleboel kennis die verloren kan gaan.”
Vertrouwen
Een van die freelancers is onderzoeksjournalist Berna van Vilsteren. Zij werkt voor zowel Argos, Reporter Radio als Down to Earth, wat ook al tot samenwerking leidde. “Ik gebruik het woord niet vaak, maar ik vind het echt een schande”, zegt Van Vilsteren. Ze wist het slechte nieuws al langer. Sinds 18 april om precies te zijn. “Ik was met Huub Jaspers van Argos genomineerd voor De Tegel, en nota bene op de dag van de uitreiking hoorde ik dit nieuws. Ik stond die avond in de Schouwburg met enorm gemengde gevoelens.”
Na eerder wegbezuinigd te zijn en een scala aan werkzaamheden te hebben geprobeerd, besloot ze zich toe te leggen op onderzoeksjournalistiek, met name voor radio. Enkele van haar onderwerpen zijn palmolie, biomassa en de lobby rond Europese milieuregelgeving. “Onderwerpen waar je veel in moet investeren, omdat ze heel specialistisch zijn. Daarom is het zo belangrijk voor een freelancer dat er programma’s bestaan die hun nek daarvoor willen uitsteken. Ook de samenwerking tussen radioprogramma’s en onderzoeksjournalisten van magazines als Down to Earth en OneWorld kan onder de bezuinigingen lijden. Die samenwerking loopt vaak via de freelancers. Terwijl we overal voorbeelden zien hoe samenwerking heel goede verhalen oplevert en leiden tot een grotere impact. Een onderzoek van Vincent Harmsen voor OneWorld in samenwerking met Reporter Radio naar wetenschappelijke sjoemel door Monsanto met Roundup, resulteerde in een debat in de Tweede Kamer en in het Europees Parlement.”
Van Vilsteren heeft geen goed woord over voor de voornemens. “Door onderzoeksprogramma’s in de daluren uit te zenden, raak je luisteraars kwijt en verlies je impact. Wat de NPO nu lijkt aan te grijpen als reden om te bezuinigen.” Onbegrijpelijk, voor de Publieke Omroep, wiens kerntaak het controleren van de de macht zou moeten zijn. “Ik denk dat de NPO werkelijk niet ziet hoe belangrijk zulke programma’s zijn.” Juist nu, zegt Van Vilsteren, hebben mensen behoefte aan houvast, aan bronnen die ze kunnen vertrouwen. “Alleen al dat dit idee leeft binnen de NPO is kwalijk.”
Vuile was
Deze week lekte de NPO-plannen uit via de Volkskrant. Van den Bosch besloot niet langer te zwijgen en stond de krant te woord. Net als Wil van der Schans. Ze startten een ondersteuningsactie met de hashtags #redArgos en #redReporter. Wil van der Schans hoopt dat de Raad van Bestuur op 22 juni de plannen niet zal goedkeuren.
“Wij gaan ondertussen gewoon door. Onze meest recente uitzending gaat helemaal over groene energie,” stelt Van der Schans. Kees van den Bosch: “Met de vuile was op straat gooien, maak je geen vrienden. Maar we hebben niets meer te verliezen.” Ook hij is ervan overtuigd dat de plannen dankzij de ophef alsnog worden herzien. “Het alternatief, daar wil ik even niet aan denken.”
Ondertussen won Argos de Zilveren Reissmicrofoon.
ed zegt
Dit riekt al weer naar Monsanto’s invloed op media, in Amerika werd ook de media zo gemanipuleerd, en de mond gesnoerd, dat ook presentators werden ontslagen omdat ze over Monsanto media nieuws gaven wat hun niet beviel, maar wel de waarheid is! iedere druppel vervuiling wat wereldwijd met Roundup geloosd word is een optelsom wat on allen aangaat.
p.l.goedendorp zegt
Goede Morgen Argos .Mijn Zoon Werner Ronald Goedendorp is helemaal chemisch vermoord door platspuiten en onder dwang in isleercellen medicijnen gedwongen innemen anders met 6 man op een matras en een spuit in je bil en gooi hem maar als oud vuil in de stront in een isoleercel in de GGZ-Delft.
Dit is pure moord ,maar het gaat geniepig en gluiperig. Het chemiche proces om Natrium te vervangen door Litium verstoort je hele inwendige hormonale en chemische inwendig metabolisme .Je schildklier kan je lichaams eigen hormonen en enzijmen niet meer maken . dus ga je langzaam dood en dan zijn ze weer een lastpost kwijt en het moet wel op een NATUURLIJKE DOOD lijken op papier.En sommige plegen zefmoord omdat ze niet weten wat ze doen en het leven zo geen zin meer heeft.
Een normale advocaat komt er niet in ,.je moet door electronische deuren 3 stuks en dan zoeken naar een speciale GGZ-ADVOCAAT en die zijn schars en voordat je die geonden hebt is je zoon als kapot gemaaakt
Radio Luisteren zegt
Beste eigenaar van Down to Earth Magazine,
Ik wil graag mijn oprechte waardering uitspreken voor de geweldige inspanningen van Argos Reporter Radio op het gebied van onderzoeksjournalistiek. Hun diepgaande reportages en onthullingen zijn van onschatbare waarde voor het blootleggen van belangrijke kwesties en het vergroten van ons bewustzijn. Dankzij hun toewijding kunnen we beter geïnformeerde beslissingen nemen en een positieve impact hebben op onze wereld. Ga vooral zo door!
Met vriendelijke groet,
Mabel Chavez