Gevulde pompoen, geoogst met paard en wagen

Biologisch akkerbouwer Meino Smit zag vanaf zijn trekker zijn collega’s met steeds grotere landbouwmachines rijden en hij vroeg zich af: hoe efficiënt is dat eigenlijk? Want die monsters op wielen kosten een duit, moeten in een fabriek worden gemaakt en rijden niet op lucht. Smit ging er eens goed voor zitten om het uit te rekenen, 8 jaar lang, middels promotieonderzoek aan de Wageningen University & Research. Afgelopen zomer verscheen de publieksversie van zijn proefschrift, Naar een duurzame landbouw in 2040. Met nogal heftige conclusies. De Nederlandse landbouw levert sinds 1950 weliswaar 17 procent meer landbouwproducten, maar de input per hectare aan grondstoffen zoals veevoer, kunstmest, bestrijdingsmiddelen, metaal, fossiele brandstoffen en land, steeg met 700 procent. Oftewel: de Nederlandse landbouw is nogal inefficiënt. En dan hebben we het nog niet eens over milieuvervuiling gehad.

Wat is er tegen een kleinschalig, natuurrijk platteland met werk voor veel meer boeren?

Overschakelen op elektrische trekkers dan maar? Dat kan niet. Er is domweg te weinig ijzer, nikkel, zilver, koper, aluminium en zo meer om met windturbines en zonnepanelen in de huidige wereldwijde energiebehoefte te kunnen voorzien. Om de klimaatdoelstelling van het akkoord van Parijs te halen, moeten we 90 procent terug in energieverbruik. In de landbouw onder andere te bereiken door een fors kleinere veestapel en het vervangen van trekkers door 100 duizend paarden, in Smits toekomstscenario. “Je wilt terug naar vroeger”, is de cliché reactie die Smit tot vervelens toe te horen krijgt. Nou, hij wil juist naar een duurzame toekomst en er is geen alternatief.

Plus, zeg nou zelf, welk argument is er te verzinnen tegen een kleinschalig, natuurrijk platteland? Met werk voor veel meer boeren – al dan niet in deeltijd: ’s ochtends naar kantoor, ’s middags een work-out op het land – die kalmpjes hun paarden mennen om het hooi en de pompoenen binnen te halen? De arbeidsmarkt nu al te krap? Ja, maar Schiphol gaat dicht en de miljoen mensen die vinden dat ze een bullshitbaan hebben, kunnen voortaan het meest zinvolle en bevredigende werk doen wat er is: gezond en lekker voedsel produceren. Praktisch puntje: hoe komen we daar? Een CO2-heffing invoeren in de hele economie, jaarlijks oplopend tot aan 2050, dan gaat de rest vanzelf, is Smits voorstel. “Zo moeilijk is dat niet.”

Gevulde winterpompoen

• 1 flinke oranje pompoen
• kruidenmengsel, bijvoorbeeld kerrie of mengsel van gemalen cayennepeper, korianderzaad, komijn en kruidnagel
• peper en zout
• (olijf)olie
• 200 gram puy linzen
• port
• 200 gram gedroogde pruimen
• 1 ui
• rozemarijn
• pompoenpitten
• 2 stevige, zure appels
• handvol gedroogde tomaten

Giet net zoveel port bij de pruimen dat ze onder staan, laat zo’n uur weken. Verwarm de oven voor op 180 °C. Snijd de bovenkant van de pompoen en hol hem uit. Roer twee theelepels van de specerijen door wat olie en smeer de binnen- en buitenkant van de pompoen daarmee in. Zet de pompoen 30 tot 40 minuten in de hete oven. Het vruchtvlees moet zacht zijn, maar niet zo zacht dat de pompoen dreigt in te zakken.

Kook ondertussen voor de vulling de linzen gaar, fruit de ui, snijd de pruimen en appels in stukken. Rooster de pompoenpitten in een droge koekenpan. Hak de rozemarijn fijn, evenals de gedroogde tomaten. Roer alles door de gare linzen. Proef of het goed op smaak is en voeg eventueel peper, zout en wat olie toe. Doe het mengsel in de pompoen, leg het dekseltje erop en zet nog zo’n 15 minuten in de oven.