Met wolven op de Veluwe, extreme stormen, hoosbuien en hittegolven in de zomer en (hier en daar) bijtgrage honden in Amsterdam, sluipt de wildheid weer ons leven in. Dat waren we, in ons fraai aangeharkte landje, niet gewend! En dus rijst de vraag hoe hier mee om te gaan.
De antropologe Nastassja Martin worstelt met die vraag en wel om een heel bijzondere reden: ze is aangevallen door een beer. Haar boek Geloven in het wild begint op het moment dat ze beseft dat ze die aanval overleefd heeft.
“De beer is nu al een paar uur weg en ik wacht, ik wacht tot de mist optrekt. De toendra is rood, mijn handen zijn rood, mijn opgezwollen en verscheurde gezicht lijkt zichzelf niet meer.” Ze is gewond, verminkt, verward en weet niet wat haar overkomen is. Dat wil zeggen: ze weet niet wat ze daarvan denken moet.
“Ik zeg bij mezelf: een beer en een vrouw, dat is te groot als gebeurtenis. Te groot om niet binnen de kortste keren in een of ander gedachtesysteem te worden opgenomen.”
Ze wil geen pasklaar antwoord, al lijkt bijna iedereen in haar nabijheid dat juist wel te willen. De mensen in het ziekenhuis. De vrienden van vroeger. De nieuwsgierigen en goedbedoelenden. De vragen blijven komen, en daar heeft ze het maar mee te doen.
“Ik besluit: ze mogen zeggen wat ze willen. Ik blijf in dit niemandsland.” Wat is de betekenis van wat haar overkomen is? Waarom stuitte zij juist op de beer?
“Er waren onze verstrengelde lichamen, er was dat ongebruikelijke ‘wij’, dat ‘wij’ waarvan ik het vage idee heb dat het van ver komt, van een tevoren dat ver buiten ons beperkte bestaan is gelegen. Ik laat deze vragen door mijn hoofd malen. Waarom zijn wij uitgekozen? Wat heb ik werkelijk gemeen met het wilde dier en sinds wanneer?”
En dus gaat ze weer terug. Naar de bergen. Naar de bossen. Hoe zit het met de wildheid in haarzelf? Met de wildheid in haar dromen? Met de wildheid in de wereld? “In het diepst van de bevroren bossen ‘vind’ je geen antwoorden: je leert eerst je gedachtegang op te schorten en je te laten meevoeren door het ritme, het ritme van het leven dat alles op alles zet om behouden te blijven in een winters bos. Ik probeer in mijn binnenste net zo’n diepe stilte te vinden als die van de grote bomen buiten die roerloos en kaarsrecht in de kou staan.”
En dat beschrijft ze, in een prachtig boek.
Geloven in het wild. Nastassja Martin. Uitgeverij Koppernik, 2022. ISBN 9789083237091.
160 pagina’s, paperback. Prijs € 22,50.
Geef een reactie