Als je in staat wilt zijn te zien hoe vreselijk dingen fout gaan, moet je de schoonheid ervan kunnen zien. Want als je überhaupt niet durft te kijken, komen we nergens.
Ik zal een geek zijn, maar een van de boeiendste dingen die ik de laatste tijd ben tegengekomen op youtube (kattenvideo’s niet meegeteld) was een animatie van NASA. De wereldwijd gemeten temperaturen van 2012 waren binnen, en NASA verwerkte die in een animatie van het temperatuurverloop van 1880 tot 2012. Dat is precies wat je denkt dat het is: van blauw naar groen naar geel naar rood. Je ziet de aarde opwarmen. Het was, vond ik, een beetje als getuige zijn van een ongeluk. Het is verschrikkelijk, maar toch kijk je.
Toch zijn er nog zat mensen die er niet aan willen: klimaatverandering door de mens. Er zijn mensen die überhaupt vinden dat het prima gaat. Dat milieuvervuiling wel meevalt, dat het dierenwelzijn in Nederland prima is, dat mensen in ontwikkelingslanden een simpeler, gelukkiger leven leiden. Dat er meer dan genoeg natuur is in Nederland om erop te bezuinigen. En de light-variant: sommigen zien enkel hoe geweldig slim de oplossingen zijn. Het lijkt alsof ze OostIndisch blind zijn.
Overbevolking is ook zo’n ongeluk-in-wording waar je van de zijlijn getuige van bent. Ik interviewde auteur en ecoloog Rob Hengeveld erover. Hoe komt het, dat iemand als Hengeveld daar wél naar kan kijken en veel anderen niet? Misschien zit er iets in de merkwaardige uitspraak die hij deed over de ingenieuze natuur van de perfecte ramp die aan het ontstaan is: “Eigenlijk is het fabelachtig mooi.”
Hij heeft een punt. Gentech, nano, het is even interessant als problematisch. De bio-industrie lijkt weggelopen uit een horrorfilm, hoe kún je zoiets verzinnen? Je krijgt kriebels langs je ruggegraat als je de nieuwste hockeystick klimaatgrafiek bekijkt, ook wel ‘de zeis‘ genoemd. En het ontdekken van de plasticsoepvortex is een thriller, net als de opkomst van de schaliegasindustrie, met haar chemicaliën en honderden boortorens en aardbevingsrisico’s. Hoe milieuproblemen in elkaar grijpen als radertjes in een machine, fascineert en beangstigt me tegelijk. En, wij zoeken doorlopend naar mooie beelden voor onze rubriek Inzoomen en Uitzoomen, en ik kan je zeggen: de vreselijkste milieurampen leveren prachtig beeld op.
Aangrijpende oorlogsfotografie valt regelmatig in de prijzen. Dat begrijpen we. En dát is precies het soort begrijpen dat hier nodig is. Ik denk nu dit: als je in staat wilt zijn te zien hoe vreselijk het fout gaat, moet je de schoonheid ervan kunnen zien. Want als je überhaupt niet durft te kijken, komen we nergens.
Geef een reactie