De standhouders achter de kistjes pootgoed, potjes bonen en envelopjes zaaigoed deden goede zaken, op Reclaim the Seeds 2014. Maar als het Europese Parlement op 11 maart een voorgestelde Europese zadenwet had goedgekeurd, liepen hun producten voortaan kans illegaal te zijn, en hun transacties strafbaar.
Meer dan 1000 bezoekers trok de derde aflevering van Reclaim the Seeds in de mooie Hortus Botanicus van Haren op 8 en 9 maart. Ze liepen in drommen langs de borlottibonen van een hobbytuinier, de Congo Blauwe van een professionele aardappelkweker en de Peruviaanse postelein van een biologische boer. Bijzondere oude en nieuwe rassen, zaailingetjes die de jonge sla van Rutger Kopland in herinnering riepen, zaadbommen om een braakliggend landje mee op te fleuren – met volle tassen vertrokken de mensen naar huis.
Ze bezochten ook in groten getale de workshops. Sommige behandelden aardse zaken als permacultuur of zaden bewaren, andere gingen over politiek en de mogelijkheden die te beïnvloeden.
Colombia
Veel belangstelling was er voor drie Colombianen, op tournee door Europa om steun te vragen voor hun strijd tegen de gevolgen van het vrijhandelsverdrag tussen hun land en de Verenigde Staten. Ze vertelden over de fantastische biodiversiteit van hun land, waar 60 procent van de mensen boer is en al 80.000 hectaren beplant zijn met genetisch gemodificeerde gewassen. Over de jaren 2010 en 2011, toen de overheid meer dan een miljoen kilo zaaigoed in beslag nam, illegaal geworden onder een wet die de agrochemiebedrijven bevoordeelt. Op YouTube verscheen er een documentaire over die de wereld rondging en bijdroeg aan hevige protesten en stakingen in 2012 en 2013. Nu is er een nieuw wetsontwerp, met een uitzondering voor ‘zaaigoed van lokale soorten dat niet voor commerciële doeleinden is bestemd.’ Maar zaden uitzaaien van een gecertificeerde tomatensoort of eigen zaaigoed verkopen blijft strafbaar.
Europese zadenwet
Een teken aan de wand voor Europa, waar ook een nieuwe zadenwet in de maak is. Een week eerder lag die al onder vuur op de Wageningse conferentie Voedsel Anders. De voorgestelde wet stelt voor vermarkting van landbouwgewassen (dure) registratie verplicht, met normen waaraan bijvoorbeeld biologische boeren niet zullen en ook niet willen beantwoorden. Zo staat de standaard van uniformiteit haaks op de diversiteit die zij bepleiten.
De wet speelt de agrochemiebedrijven in de kaart die de zadenmarkt al vergaand controleren. In de EU hebben vijf bedrijven 95 procent van de groentenzadenmarkt in handen. Op Reclaim the Seeds was nog onduidelijk hoe het Europees Parlement op 11 maart over het wetsvoorstel zou gaan stemmen; inmiddels is het bijna unaniem verworpen. Goed nieuws, maar het vervolg is zelfs voor ingewijden nog onduidelijk. Wordt het voorstel ingetrokken, herschreven, wacht men tot na de verkiezingen in mei? Waakzaamheid blijft geboden.
Strategie
Op het slotdebat van Reclaim the Seeds was men het eens over de noodzaak tegenwicht te bieden aan de industriële landbouw. Over de strategie heerste minder eenstemmigheid. Zadennetwerken ontwikkelen; een commons voor zaden; een levende genenbank waarbij men zaaigoed niet invriest voor later maar steeds weer inzaait zodat het zich aanpast aan lokale omstandigheden; oude rassen bewaren en terugbrengen naar hun geboortegrond; veredeling van eigen zaaigoed door professionele boeren en kwekers; behoud van zaadvaste rassen; bewustmaking van consumenten – alles passeerde de revue.
Iemand zei dat je het gevecht met de multinationals altijd verliest en moet uitgaan van eigen kracht. Maar gezien het voorbeeld van Colombia lijkt zo’n struisvogelhouding niet echt verstandig, en de verwerping van de Europese zadenwet is een opsteker. Dus op 24 mei: March against Monsanto
Recente reacties