Kun je een studentenflat laten werken op alleen maar menselijke energie? Melle Smeets en Kris de Decker bedachten een plan om dit te testen in een leegstaand gebouw van de Universiteit Utrecht: de Human Power Plant.
Kan een 22 verdiepingen tellend flatgebouw van energie worden voorzien met alleen maar menskracht? Het lijkt onwaarschijnlijk, en toch blijkt het antwoord positief te zijn. Voor de Universiteit Utrecht ontwikkelden kunstenaar Melle Smets en ondergetekende een bouwplan en een prototype voor een volledig op menselijke energie draaiende studentengemeenschap met 750 bewoners. De studenten kunnen een moderne levensstijl volhouden, inclusief computers en warme douches. Maar daarvoor moeten ze wel elke dag zelf energie produceren.
Drie verdiepingen
Het gebouw in kwestie staat al geruime tijd grotendeels leeg: het Willem C. Van Unnik, gebouwd in de late jaren 1960. Het onderhoud van het centraal gelegen gebouw kost de universiteit handenvol geld. Tegelijk is er gebrek aan huisvesting voor studenten. Aangezien de Universiteit Utrecht zich de doelstelling heeft gesteld om in 2030 geheel CO2-neutraal te zijn, leek het ons een goed idee om van een probleem een kans te maken. Deze op menskracht draaiende studentengemeenschap zal geheel onafhankelijk zijn van fossiele brandstoffen voor de productie van zowel elektriciteit als warmte.
De mens is een veelzijdige energiebron. Zowel spierkracht, lichaamswarmte als afvalstoffen kunnen worden benut. De onderste drie verdiepingen van het gebouw worden ingenomen door een gemeenschappelijke energiecentrale op menskracht, met tredmolens en kaapstanders, die tot 40 kilowatt elektriciteit kan leveren. De lichaamswarmte van de energieproducerende studenten wordt via een buizennetwerk verdeeld doorheen het volledige gebouw. Menselijk afval en voedselresten worden omgezet in biogas waarmee voedsel kan worden bereid. Het dieet van de studenten is zodanig samengesteld dat ook de voedselproductie geen CO2 produceert.
Geen lift
Het elektriciteitsverbruik in een doorsnee studentenhuis van deze omvang ligt doorgaans 10 tot 20 keer hoger dan onze menselijke energiecentrale kan leveren. Om het energieverbruik te verlagen, volgen we drie strategieën. Ten eerste worden alle huishoudelijke taken, zoals wassen en douchen, gemeenschappelijk georganiseerd, net zoals vroeger. Ten tweede wordt er gebruik gemaakt van heel zuinige technologie, zoals isolatiefornuizen, thermische onderkleding en douches met warmtewisselaar, en zijn er geen liften voor personenvervoer. Ten derde, en dit is de doorslaggevende factor: we rekenen er op dat de studenten hun gedrag aanpassen.
Aangezien de bewoners zelf de energie produceren die ze collectief verbruiken, is er een sterke stimulans om op zoek te gaan naar alternatieve oplossingen die minder inspanning vragen. Hoe lang de studenten dagelijks energie moeten produceren, hangt dan ook helemaal af van hun levensstijl. De keuze voor menskracht roept zo een aantal belangrijke vragen op die meestal niet gesteld worden in het debat rond duurzaamheid. Hoeveel energie is er nodig voor een moderne levensstijl? Wat is een moderne levensstijl? Waarom wordt er alleen maar aandacht besteed aan technologische oplossingen?
De Human Power Plant is een werk in uitvoering. Het project is te volgen op: www.humanpowerplant.be.
Recente reacties