Tijdens het traditionele kookproces gaat veel energie verloren, zowel via de stoom die vrijkomt als via de wanden en het deksel van de kookpot. Niet met de zogenaamde hooikist.
Tijdens het traditionele kookproces gaat veel energie verloren, zowel via de stoom die vrijkomt als via de wanden en het deksel van de kookpot. Om een gerecht aan de kook te houden, moet het kookfornuis dat energieverlies continu compenseren, en dat kost gas of elektriciteit. Wordt het voedsel in de kookpot echter aan de kook gebracht en vervolgens snel in een zeer goed geïsoleerde container gestopt, dan kan het urenlang verder sudderen zonder dat er nog gas of elektriciteit aan te pas komt. Ziehier het principe van de zogenaamde hooikist.
Isolatiefornuis
De naam ‘hooikist’ verwijst naar het feit dat er oorspronkelijk hooi (of stro) werd gebruikt als isolatiemateriaal. Er zijn echter veel meer isolatiematerialen geschikt, en dus spreekt men in het Engels liever over de fireless cooker of de heat retention cooker. Een Nederlandse vertaling is niet beschikbaar, maar ‘isolatiefornuis’ dekt de lading. Voorbeelden van geschikt isolatiemateriaal zijn krantenpapier, gemalen kurk, houtwol, zaagsel, wol, katoen (oude kleren), piepschuim, enzovoort.
Hoewel het isolatiefornuis in sommige streken al bekend is sinds de oudheid, werd het vooral populair vanaf de tweede helft van de negentiende eeuw. Tijdens de eerste decennia van de twintigste eeuw werd het zelfs een vaste waarde in veel Europese en Amerikaanse huishoudens. Het ging in dit geval om echte meubelstukken, vergelijkbaar met een kookfornuis of een koelkast.
Vacuüm
De energiebesparing van een isolatiefornuis bedraagt ongeveer 50 procent, en is nog groter bij gerechten die lang moeten koken. Begin twintigste eeuw was niet energiebesparing maar tijdwinst het belangrijkste verkoopargument. Dat lijkt vreemd, aangezien de kooktijd gemiddeld genomen verdubbelt. Maar langs de andere kant vermindert de tijd die de kok aan het fornuis moet doorbrengen. Nadat de kookpot in de geïsoleerde container is geplaatst, moet er niet meer naar worden omgekeken.
Vandaag wordt de technologie vooral gepromoot in ontwikkelingslanden, waar voedselbereiding vaak nog gepaard gaat met een ongezonde rookontwikkeling binnenshuis. Dat leverde een aantal innovatieve concepten op, zoals de Wonderbag en de Onil, beide gebaseerd op een isolatie van gerecycleerd piepschuim. Maar ook voor de westerse markt is het isolatiefornuis verder ontwikkeld, met behulp van de vacuümtechnologie – het principe van de thermosfles. De efficiëntie van deze zogenaamde thermokokers is gelijk aan die van een goed isolatiefornuis, maar ze zijn veel compacter.
Geef een reactie