Down To Earth Magazine

Milieu | Mensen | Meningen

Logo Down To Earth

Zoek op de site

  • Home
  • Onderwerpen
    • Uitgelicht
    • Energie & klimaat
    • Landbouw & voedsel
    • Mobiliteit
    • Bossen
    • Economie
    • Mensenrechten
  • Rubrieken
    • Interview
    • De Activist
    • Opinie
    • Boeken en films
    • Consument
    • Recept
    • Columns
  • Magazines
  • Nieuwsbrief
  • Over ons
Home > Energie & klimaat > Groene maatregelen > Groene maatregelen: de tuintegeltaks

Groene maatregelen: de tuintegeltaks

Hidde Jansen | 4 juni 2021 | 2 Reacties

Duurzame maatregelen stuiten vaak op weerstand. De uitvoering zou te duur zijn of sommige mensen duperen, terwijl de voordelen voor het milieu twijfelachtig zijn. Onzin, zeggen anderen: de baten zijn de kosten meer dan waard. Down to Earth bekijkt groene regels van alle kanten. Deze keer: de tuintegeltaks.

Foto: Shutterstock

Een belasting op het verharden van je tuin. Of omgekeerd: een belastingvoordeel, wanneer je je tuin vergroent. De tuintegeltaks dook de afgelopen jaren meerdere malen op in de media en politiek. Onder andere de Partij voor de Planten, verschillende lokale politici en de Algemene Waterschapspartij toonden zich voorstander van een belasting op verstening van de tuin. 

Doel van de tegeltaks is om hittestress en wateroverlast in stedelijk gebied te beperken en meer ruimte te maken voor biodiversiteit. Helemaal nieuw is het idee niet. In de Duitse deelstaat Noordrijn-Westfalen worden inwoners al jaren aangeslagen voor een versteende tuin. Wie kan aantonen dat een deel van zijn of haar tuin groen is, betaalt minder belasting. 

Als wethouder van het Brabantse Aalburg (inmiddels gemeente Altena) opperde Pim Bouman in 2017 het idee voor het zwaarder belasten van verharde tuinen. “We kampten destijds net als andere gemeenten met wateroverlast door toenemende hoosbuien. Met name in de versteende dorpskernen liepen kelders en huiskamers onder water.” 

In een nota over de gemeentelijke riolering werd vooruitgeblikt op mogelijke toekomstige maatregelen tegen wateroverlast, zoals het aanpassen van het belastingstelsel. Bouman: “Ik heb toen de suggestie gedaan om de rioolheffing voortaan te baseren op de hoeveelheid verharding die mensen in hun tuin hebben in plaats van op de hoeveelheid afvalwater die ze lozen. Geen nieuwe belasting dus, maar een herziening van een bestaande heffing.”

Toen de lokale media het idee oppikten, merkte Bouman hoe gevoelig het lag. “Het werd al snel een tuintegeltaks genoemd. Dat allitereert lekker en leverde veel discussie op. Aan de ene kant klonk het: ‘Belachelijk, een tuintegel belasten, hoe kun je dat nou doen?’ en ‘Waar houdt het op!?’. Maar een ander deel had er juist begrip voor en kon de redenering wel volgen.” 

De tegeltaks in Aalburg kwam er uiteindelijk niet. Bouman: “Vanwege de gemeentelijke fusie hadden we andere prioriteiten en is de bestaande rioolheffing behouden.”

Foto: Shutterstock

Onbegonnen werk
Een heilloze weg, noemt gepensioneerd stadsecoloog Wout Veldstra het invoeren van een tuintegeltaks. “Een belasting organiseren kost ontzettend veel geld en administratie. Veel gemeenten zijn momenteel al overbelast met taken die vanuit Den Haag over de schutting worden gegooid. Zonder dat er budget bijkomt. Het heeft geen enkele zin om gemeenten met nog een belasting op te zadelen.” 

Ook de handhaving is volgens Veldstra onbegonnen werk. “Nederlanders zijn niet automatisch geneigd te doen wat de overheid ze opdraagt. Het is een nationale sport regels te ontwijken of te ontduiken. Dat een tegeltaks in Duitsland wel werkt, komt mede doordat de heffing al is ingeburgerd en Duitsers een stuk gezagsgetrouwer zijn.”

In plaats van een opgeheven vinger gelooft Veldstra meer in een inspirerende en motiverende aanpak, zoals hij hanteert met de door hem opgerichte Stichting Steenbreek. Daarmee bindt hij sinds 2013 de strijd aan met de teruglopende biodiversiteit en toenemende verstening in steden. 

Veldstra: “Gemeenten willen vaak wel vergroenen, maar hebben weinig grip op wat er bij inwoners achter de schutting gebeurt. Aan de hand van satelliet- en infraroodbeelden maken we de verstening in stedelijk gebied inzichtelijk.” Volgens Veldstra schrikken veel gemeenten als ze met de cijfers worden geconfronteerd. “Met name in oudere stadsdelen  ligt soms wel 80 tot 90 procent van de tuinen vol stenen.” 

Steenbreek adviseert gemeenten ook hoe zij inwoners enthousiast kunnen krijgen voor onttegeling. Inmiddels hebben zich 170 gemeenten bij Steenbreek aangesloten. Dat resulteerde in talrijke initiatieven, van het NK Tegelwippen tot acties waarbij inwoners tegels kunnen inleveren in ruil voor een boom of korting op een regenton. Sommige gemeenten bieden zelfs een heuse tegelophaalservice. 

De acties werpen hun vruchten af. Zo leverden bewoners van Den Haag in 2020 30.000 stenen in bij de gemeente en haalde Nijmegen onlangs de 400.000e stoeptegel in 3 jaar tijd uit de grond. Veldstra: “Vooral initiatieven met een competitie-element slaan erg aan. Wanneer steden en inwoners zich uitgedaagd voelen, grijpt een tegelwedstrijd razendsnel om zich heen.”

Steeds meer overheden kiezen ervoor om inwoners ook met subsidies een duwtje in de groene richting te geven. De financiële bijdragen van gemeenten en waterschappen variëren van honderden tot enkele duizenden euro’s. Ook inwoners van Altena konden tot vorig jaar via het Waterschap Rivierenland subsidie aanvragen voor het klimaatbestendig maken van hun tuin. Met succes: de subsidiepot van Rivierenland was eind 2020 helemaal leeg. 

Pim Bouman, tegenwoordig raadslid in Altena, ziet inmiddels dan ook meer in een belonende subsidie dan een ‘bestraffende’ belasting. “Een subsidie klinkt een stuk positiever. En om draagvlak te krijgen, is het belangrijk hoe je een boodschap verpakt, zo heb ik geleerd uit de discussie in Aalburg vier jaar geleden. De term tuintegeltaks zal ik dan ook niet meer in de mond nemen.”

Geen belasting, maar een verbod

Hoewel de tuintegeltaks nergens in Nederland is ingevoerd, laat niet elke gemeente het bij vrijwillige acties en initiatieven. Zo mogen inwoners van Amsterdam Oud-West binnenkort nog maar maximaal 50 procent van hun binnentuin betegelen. Of de maatregel iets uithaalt, is sterk de vraag. Stadsdeelbestuurder Melanie van der Horst heeft al aangegeven niet actief te gaan handhaven.

Nieuwsbrief

Hoe vaak wil je mail van ons ontvangen?

Categorie: Groene maatregelen Tags: klimaatverandering, hitte, tegeltuin, tuintegels, biodiversiteit Verschenen in: 2021

Hidde Jansen

Schrijver

  • Alle artikelen van Hidde Jansen op Down To Earth Magazine

Reacties

  1. Stan Knijff zegt

    12 juni 2021 om 12:41

    In Zundert is de Brickey actie in volle gang. Een samenwerking tussen het waterschap Brabantse delta, de gemeente Zundert en verenigingen en buurtschappen. Kijk op Facebook en Zundert.nl/afkoppelen. Gratis voor bewoners, bijdrage voor de clubkas en goed voor de leefomgeving. Laten we niet verstrikken in dwang en moeilijke subsidies. Gewoon starten met: wat willen en kunnen de inwoners zelf!!! En ga dan eens samen kijken hoe dit het beste kan worden geregeld. Maar dat mis ik bij veel activiteiten en acties. Op de een of andere manier willen veel organisaties nog steeds mensen opleggen wat het beste voor hun is. Dat terwijl je tijdens gesprekken samen met de inwoners veel verder komt. Onze inwoners zijn het beu om maar steeds te horen hoe ze het beter kunnen doen.

    Beantwoorden
    • Trudy van der Hoop zegt

      15 juni 2021 om 12:56

      In een hogere belasting zie ik niks. Dan blijven de tegels gewoon liggen. Mensen hebben dat liever dan een tuin te moeten onderhouden. Misschien werkt een beloning beter. Dat vergroening goed is, leeft blijkbaar niet bij iedereen. Ik zou het aspect van riooloverlast benadrukken, daar hebben mensen zèlf last van.

      Beantwoorden

Geef een antwoord Reactie annuleren

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.

Gerelateerde berichten

Uitgesproken

“Klimaatverandering aanpakken kan alleen met humor”

Hoe maak je een theaterstuk over de klimaatcrisis leuk? Met seks en humor, bewijst acteur Sieger Sloot met SeksKlimaat.
Uitgesproken

Zo komen we er niet: “Rutte blijft de ernst relativeren!”

Gedragswetenschapper Reint Jan Renes vindt het onbegrijpelijk dat de overheid de klimaatcrisis niet als een crisis behandelt. “Zo krijgen burgers nooit een gevoel van urgentie.”
Groene maatregelen

Afbreekbaar plastic

Afbreekbaar plastic leek een uitkomst voor onze groeiende afvalberg en verdwaald plastic in de natuur. Daar komen producenten en afvalverwerkers nu van terug. Ze willen afbreekbaar plastic zelfs verbieden. Hebben ze een punt?
Groene maatregelen

De isolatievoucher

Duurzame maatregelen stuiten vaak op weerstand. De uitvoering zou te duur zijn of sommige mensen duperen, terwijl de voordelen voor het milieu twijfelachtig zijn. Onzin, zeggen milieuclubs: de baten zijn de kosten meer dan waard. Down to Earth bekijkt groene regels van alle kanten. Deze keer: isolatievouchers. Nederlandse huizen moeten nodig geïsoleerd worden. Het liefst […]
Milieudefensie

Down to Earth is het platform voor groene journalistiek en opinie. Een initiatief van Milieudefensie.

Ontvang ons magazine

Recente reacties

  • Lou op “Je beroepen op nationale vrijheid is een vorm van egoïsme”
  • Hannes op Waar komt al dat stikstof vandaan?
  • André op Bedreigde dorpen
  • Inouschka Vander Parren op Waar komt al dat stikstof vandaan?
  • Eric van den Berg op Verwarm je huis (niet) met een theelichtje
  • Eric van den Berg op Verwarm je huis (niet) met een theelichtje
  • CJT Baarslag op Voorkomen is beter dan genezen

Lees ons papieren magazine

Lees — Down to Earth 56

Contact

Redactieadres:
Nieuwe Looiersstraat 31
1017 VA Amsterdam
Tel: 020-5507433
redactie@downtoearthmagazine.nl

Over ons

  • Over ons
  • Auteurs
  • Nieuwsbrief
  • Blijf op de hoogte
  • Disclaimer
  • Privacy en cookies

Volg ons

We gebruiken diverse soorten cookies op deze website.

Bekijk welke cookies en zet ze aan of uit via de cookie-instellingen op deze site.

Met de hulp van  GDPR Cookie Compliance
Privacy Overview

Wij gebruiken cookies zodat we ervoor kunnen zorgen dat de site goed voor je werkt en dat we je kunnen bieden wat je interessant vindt. Cookie-informatie wordt opgeslagen in je browser, bijvoorbeeld zodat de website herkent wanneer je ons opnieuw bezoekt. Ook helpt het ons als redactie om te begrijpen wat je op onze website het meest waardeert.

Je kunt je cookiesettings aanpassen in de tabs aan de linkerzijde.

Noodzakelijke cookies

Zonder deze cookies kunnen we je voorkeuren niet opslaan.

If you disable this cookie, we will not be able to save your preferences. This means that every time you visit this website you will need to enable or disable cookies again.

Cookies voor analytics

Op deze website gebruiken we Google Analytics om bezoekersstatistieken bij te houden. We laten geen IP-adressen opslaan en hebben de gegevens zoveel mogelijk geanonimiseerd.

Dankzij deze gegevens kunnen we de website beter maken.

We kunnen geen cookies plaatsen. Zonder cookies kunnen we je voorkeuren niet opslaan.