De werelderfgoedlijst van het heelal

Henry Mentink ging vorig jaar op Earth Day op pad met een kruiwagen vol aarde. In 45 dagen liep hij van Varik naar het hoofdkwartier van UNESCO in Parijs, een tocht die door Jan Kleefstra beschreven wordt in een dichtbundel die nu verschijnt. Komende lente staat er een nieuwe kruiwagenmars op het programma.

Mentink noemt zijn tocht ‘theatraal’, wat goed past bij zijn enorme missie: de hele aarde op de werelderfgoedlijst plaatsen, zodat die de verdiende bescherming krijgt. In Parijs overhandigde hij het Aarde Manifest aan Lazare Eloundou Assomo, directeur van de werelderfgoedlijst van UNESCO.

Tijdens zijn reis had Henry Mentink allerlei metgezellen. Dichter Jan Kleefstra wandelde op verschillende momenten mee en de rest van de ruim 500 kilometer lange tocht was hij er virtueel bij. Kleefstra schreef voor elke dag van de reis een gedicht. Die 45 stukken zijn samen met foto’s van de tocht gebundeld in het boek Een Krui-tocht, over Aarde. De opbrengsten daarvan gaan naar het Veerhuis in Varik, een ‘kennis- en doehuis voor de nieuwe samenleving’ waar Mentink bij betrokken is.

Tijdens zijn tocht werd Mentink uitgenodigd door de Europese Commissie in Brussel. “Zij waren blij met zo’n positieve actie, voor de rest krijgen ze vooral lobbyisten op bezoek”, vertelt hij. “Dus vroegen ze of we dit jaar weer terug willen komen. Frans Timmermans (vicevoorzitter van de Europese Commissie – red.) is er dan zelf ook bij. Op 31 mei hebben we een afspraak met hem staan. We vertrekken 24 mei vanuit Zundert in Brabant.” Dit keer met niet een, maar een heleboel kruiwagens – en metgezellen. “Tijdens deze tocht staat het bodemleven centraal, op initiatief van Theo Mulder. Hij liep vorig jaar een dagje mee en kwam met het idee om deze keer met meer kruiwagens te lopen.” Mulder legt met zijn boerenbedrijf en stichting Symphony of Soils de focus op een levende bodem. De centrale boodschap: als we de bodem leidend maken in het landbouwbeleid en de landbouwpraktijk, lossen we tegelijkertijd andere grote problemen op, zoals het stikstofoverschot, de bodemdegradatie en de verslechterende water- en voedselkwaliteit. “We moeten niet meer handelen in grond, maar die verzorgen. Tijdens de mars lopen we langs boerderijen die ook bezig zijn met het zorgen voor de aarde”, legt Mentink uit. Ook voor de bodem is een manifest geschreven, dat in mei overhandigd wordt aan Frans Timmermans. Ook meelopen? Aanmelden kan via kruiwagenmars.be.

Dag 14: Vilvoorde-Brussel, 5 mei 2022

Overwoekerd raken is misschien wel de mooiste dood.
Daar waar je in de grond verdwijnt, begint het leven pas echt.

Jan Kleefstra

Dag 45: Parijs, eindpunt UNESCO, 7 juni 2022

Parijs, UNESCO hoofdkantoor

De toevalligheid van het leven op Aarde doet niets af aan het feit dat de Aarde zelf een rondzwervend brokje materie in het universum is. En als erfgoed op Aarde de vergaarbak van uniciteit is, en tot dusver de Aarde in het universum, zover we weten, het enige klompje is waar onze vorm van leven tot stand is gekomen, dan verdient die uniciteit vooralsnog een plek op de werelderfgoedlijst van het heelal.

Het is te mooi om waar gebleken. Iedere wandeling weer, en deze krui-tocht in het bijzonder. De verwondering over de drijfveren van ieder afzonderlijk leven, op ieders eigen plekje op Aarde, om zo lang mogelijk of als nodig is te overleven. En daar ieder moment deelgenoot van en onlosmakelijk mee verbonden te zijn, is de dankbaarheid die je voelt als je over de Aarde wandelt. En al de zintuigen open staan om je te verbinden met de liefde die rondzingt, rondzoemt, rondgeurt, ronddartelt, ronddroomt.

Plots regent het
mijn hart in slaap
het vers net op tijd

het noorden bevrijdt al snel de stem
die alleen voor mij zingt

ik geef er gehoor aan
noem haar een goudplevier
en zwijg geduldig
over de afgewezen woorden

ik wijs haar de vlakte aan
die zich in een toonaard verandert

om in ieders hart door te dringen

en haar als prooi aan de oneindigheid te voeren

Jan Kleefstra