“De boer van de toekomst bestaat al”, schrijven de auteurs. “Want overal in ons land zijn er al pioniers die aantonen dat het kan.” Dat is een fris geluid in een tijd waarin boeren vooral geassocieerd worden met irritaties, frustraties en protesten. Met tractoren op het Malieveld en boze boeren die ’s avonds voor de deur staan van politici.
Het stikstofoverschot bleek toch een serieus probleem. De natuur had er te veel onder te lijden en na jaren van pappen en nathouden moest er worden ingegrepen. “Nederland op slot”, kopten de kranten, en dat was nog ver voor avondklok en pandemie. Bouwprojecten werden stilgelegd en de maximumsnelheid van auto’s ging omlaag.
De boeren zaten klem, werd er gezegd. Ze werden gemangeld door de banken. Door te lage prijzen die ze voor hun voedsel kregen. Door kritiek op het gebrek aan dierenwelzijn en steeds veranderende regels.
“Iedereen snapt toch dat een koe in de wei geen milieuvervuiler is en een huppelend lammetje geen CO2 -uitstoter”, zei Bart Kemp, coördinator van de grote boerenmanifestatie, tijdens zijn toespraak op het Malieveld. “Wij zijn onderdeel van de natuur. Wij zijn boeren.” Hij was boos en klonk verongelijkt.
Maar veel van de stikstofuitstoot komt toch echt van boeren, en dat is niet het enige probleem. “De kwaliteit van ons landschap is de afgelopen decennia fors teruggelopen”, staat in de introductie van het boek. “Zo is er nog maar een derde over van het aantal boerenlandvogels dat we in 1960 hadden, is het aantal houtwallen gehalveerd en is de hoeveelheid insecten schrikbarend teruggelopen.”
Al snel ontstond een patstelling, waar iedereen de ander schuld geeft. Daar doen de auteurs van dit boek niet aan mee. Ze kiezen voor een andere, meer positieve insteek. “Boer doet leven”, verklaren ze blijmoedig, om vervolgens een twintigtal portretten te schetsen van boeren die wél duurzaam werken. Met aandacht voor biodiversiteit, dierenwelzijn en het landschap.
Heel liefdevol en met oog voor detail worden verhalen verteld van de mannen en vrouwen die er helemaal voor gaan. Die alles op alles zetten om mét de natuur te werken, in plaats van er tegenin. Nu. Op dit moment. In Nederland.
“Wie op zoek is naar verweving van natuur en landbouw, wie wil zien hoe mooi dat kan zijn en hoe ze elkaar kunnen versterken, die is hier aan het juiste adres”, schrijft Caspar Janssen. En daar heeft hij gelijk in.
Boer doet leven; portretten van landschapsboeren.
Caspar Janssen, Jantien de Boer en Berno Strootman.
Uitgeverij Lecturis, 2020.
ISBN 9789462262522.
240 bladzijden, paperback.
Prijs: € 25.
Recente reacties