‘Doe mee met de omslag naar kringlooplandbouw’, was de oproep van minister Carola Schouten van Landbouw, een tijdje geleden. Oké, doe ik. Ik gooide wat ideeën in het daartoe geopende digitale loket. Laat ik nu, in plaats van de onvermijdelijke afschaffing van het monopolie-kapitalisme, eens een lekker concreet idee indienen, bedacht ik me. Iets wat makkelijk binnen handbereik ligt. Sterker nog, waar ik al mee begonnen ben: ‘multifunctionele notenteelt’ en ‘aanleg van eetbare hagen’.
Niet veel later volgde de uitnodiging om samen met de andere kringloopindieners op het Haagse ministerie te verschijnen. ‘Om bij te dragen aan de realisatie van kringlooplandbouw.’ Aardige mensen, de nodige bekenden, een belangstellende minister, maar toch ook wel de vooraf gevreesde Poolse landdag. Voor je het weet is kringlooplandbouw het nieuwe buzzwoord, een vergaarbak waar iedereen zijn eigen stokpaardjes in mietert waarmee het elke zeggingskracht verliest.
Ja hoor, daar had je het al. “Alles wat we doen op aarde is al kringloop, zolang je niks met een raket naar de maan stuurt”, zei een gangbare boer. Tja, er zit wat in, alleen niet heel behulpzaam bij de radicale landbouwomslag die er nodig is. Gelukkig presenteerden onderzoeksbureaus Louis Bolk Instituut en Boerenverstand er ook hun doorwrochte studie ‘Kringloopboeren in de praktijk’. Ze bestaan al, die kringloopboeren, een pionierend groepje. Ze werken integraal, met respect voor van alles tegelijkertijd: bodem, lucht, water, natuur, landschap, klimaat en dierenwelzijn. En heel belangrijk: het zijn eigenwijze boeren die zich niet de kop gek laten maken en zich niet onder druk van banken, industrie en beleid hebben laten opjutten tot het aanschaffen van zoveel mogelijk inputs om zoveel mogelijk meer kilo’s te produceren.
Hoe nu ervoor te zorgen dat de ‘gemiddelde landbouwpraktijk’ die pioniers gaat navolgen? Daarvoor werkt minister Schouten aan een ‘Realisatieplan’, zo liet ze ons weten, voorafgaand aan de afsluitende alcoholvrije borrel op het ministerie. Die bleek te bestaan uit in de gauwigheid uit kartonnen dozen gerukte blikjes cola en fanta. Mijn kringloopcompagnon en ik keken elkaar aan. Om de een of andere reden wilden die blikjes het vertrouwen in het Realisatieplan niet ondersteunen. En er een steeg een verlangen op naar de vlierbloesemchampagne uit mijn eetbare hagen.
Vlierbloesemchampagne
* 20 vlierbloesemschermen
* 1 biologische citroen
* 250 gram suiker
* 1 eetlepel appel- of witte wijnazijn
* 2 liter koud water
* eventueel een halve theelepel droge gist
Knip boven een kom de bloesem van de (ongewassen) schermen.
Vis eventuele insecten eruit.
Snijd de citroen in stukken en voeg toe, samen met suiker, azijn en water.
Roer goed door.
Bedek de kom met een doek en zet weg op een niet te koude plek (dus niet in de koelkast). Roer af en toe.
Na een paar dagen komt het gistingsproces spontaan op gang: de boel begint lichtjes te bubbelen.
Zo niet: voeg de gist toe en laat nog een dag staan.
Bottel in beugelflessen en laat nog een paar dagen staan voor een heerlijk verfrissend licht-alcoholisch drankje met bubbels.
Met wel een waarschuwing voor ontploffingsgevaar: controleer regelmatig of er niet te veel druk op de gebottelde champagne staat.
Michiel Bussink verbouwt eten, geeft workshops over eten en schrijft over eten. Onder andere in zijn boeken Eten uit de buurt, Lekker landschap, Ik eet dus ik ben en Smaakboek Achterhoeks fruit. Vind hem op www.michielbussink.nl
Geef een reactie