In ruim de helft van de vis en garnalen uit Zuidoost-Azië zitten multiresistente bacteriën. Dat blijkt uit een steekproef van Wakker Dier in de visschappen van supermarkten en groothandels. Op garnalen is zelfs de beruchte ESBL-bacterie gevonden. Het is de eerste keer dat deze bacterie op vis is gevonden. Minister Schippers heeft inmiddels de NVWA gevraagd om vis ‘expliciet te monitoren’.
Een medisch microbiologisch laboratorium onderzocht op verzoek van Wakker Dier 43 producten uit het visschap van groothandels en supermarkten. Het ging hierbij om een steekproef van garnalen, tilapia en pangasius uit kwekerijen in Zuidoost-Azië. Op meer dan de helft van de producten werden multiresistente bacteriën gevonden, waaronder eenmaal ESBL.
Wetenschappers waarschuwen al langer voor het overmatig gebruik van antibiotica in de kweekvisserij. Door vissen met enorme aantallen dicht op elkaar te houden, ontstaat een gevaarlijke kweekvijver voor resistente bacteriën. Het advies van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) om kweekvis op besmetting te gaan controleren, werd echter door het kabinet genegeerd.
Minister Schippers heeft inmiddels naar aanleiding van het onderzoek van Wakker Dioer de NVWA gevraagd om vis ‘expliciet te monitoren’: “Ik maak me ernstige zorgen over multiresistente bacteriën”, zei de minister over haar besluit
Wakker Dier wil ook dat supermarkten en groothandels verantwoordere vis inkopen. Zij zouden eisen moeten stellen aan hun afnemers over antibioticagebruik, dierenwelzijn, fairtrade en milieubelasting. De ASC-certificering (keurmerk voor kweekvis) waar supermarkten zich in toenemende mate op richten, zegt amper iets over dierenwelzijn. Bovendien bleken 3 van de 10 onderzochte ASC-producten ook besmet te zijn met bijzonder resistente bacteriën.
Infecties
Jaarlijks sterven er volgens cijfers van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) 25 duizend mensen in Europa door infecties met multiresistente bacteriën. Deze bacteriën ontstaan en floreren in een omgeving waar veel antibiotica wordt gebruikt: niet alleen in ziekenhuizen, maar ook in de vee-industrie.
De laatste decennia stijgt ook het gebruik van antibiotica in de kweekvisserij tot verontrustende hoogte. Deze relatief jonge vee-industrietak groeit wereldwijd snel door stijgende visconsumptie en het leegraken van zeeën door overbevissing. Schaalvergroting en industrialisering zijn in volle gang.
Antibiotica wordt hierbij op grote schaal ingezet als ziektebestrijder, maar daarnaast ook als groeibevorderaar. Hierdoor ontwikkelen viskwekerijen zich tot kweekvijvers voor multiresistente bacteriën. Onderzoekers trokken hierover recent aan de bel: “Ongeveer 90% van de wereldwijde productie van de aquacultuur wordt geproduceerd in Azië en de mogelijke risico’s van het gebruik van diergeneesmiddelen in Aziatische aquacultuur is nog niet goed onderzocht.” Dit is spelen met vuur, zo oordeelden andere wetenschappers eerder: “Onbeperkte gebruik van antibiotica in de aquacultuur in elk land heeft het potentieel om de gezondheid van mens en dier op een wereldwijde schaal te beïnvloeden”.
Besmet
Wakker Dier liet 43 producten uit het visschap in supermarkten en horecagroothandels onderzoeken op besmetting met resistente bacteriën. Het betreft een selecte steekproef uit producten waarvan vooraf werd ingeschat dat het probleem met antibioticaresistentie het grootst was: voornamelijk garnalen en daarnaast tilapia en pangasius, allen geselecteerd op afkomst uit kwekerijen in Zuidoost-Azië.
Op Vietnamese garnalen werd ESBL-producerende Klebsiella pneumoniae (CTX-M-14) aangetroffen. Klebsiella is een belangrijke verwekker van ziekenhuisinfecties bij mensen. Bepaalde multiresistente Klebsiella stammen zijn berucht om hun vermogen zich te verspreiden in ziekenhuizen. Bij een uitbraak in ziekenhuis Maasstad in 2011 werden meer dan honderd mensen besmet en zijn drie patiënten zeer waarschijnlijk overleden als gevolg van de infectie met de multiresistente Klebsiella OXA-48.
In het onderzoek van Wakker Dier werden bij 24 van de 43 onderzochte visproducten (56%) multiresistente bacteriën gevonden. Op 19 van de 43 producten (44%) kwamen zelfs meerdere soorten multiresistente bacteriën voor. Zes maal werden bijzonder resistente bacteriën gevonden vergelijkbaar met de categorie BRMO’s.
Recente reacties