Op het Warming Up Festival was van alles te zien en te doen. Voor degenen die er niet bij waren: geen nood. Verschillende kunstenaars en voorstellingen zijn in het komende jaar opnieuw te bewonderen.
Het festival over klimaatverandering en wat we eraan kunnen doen bleek precies op die ene, veel te warme laatste week van oktober te vallen. Het had eigenlijk op geen beter moment kunnen plaatsvinden, de boodschap van de organisatie werd extra urgent: de aarde warmt op, we moeten nu in actie komen! In de Tolhuistuin in Amsterdam Noord verzamelde zich een bont gezelschap. Theatermakers kookten een Zeemaal, voguedansers van de Church of Climate Change bevolkten de catwalk en in workshops werden solarpunkbots gemaakt. Down to Earth tipt een aantal organisaties die ook in het nieuwe jaar aan de slag gaan met het aankaarten van de klimaatcrisis, ieder op zijn eigen kunstzinnige manier.
Koken tegen klimaatangst
Foto: zie hierboven. Peter De Bie, artistieke leiding van Laika:
“De ondertitel van onze theatergroep Laika is ‘theater der zinnen’, we maken voorstellingen die theater én eten én zintuiglijkheid met elkaar verbinden. Sien Vanmaele, bedenker van Zeemaal, zocht 2 jaar geleden naar een manier om iets positiefs te doen met haar klimaatangst. Ze maakt haar voorstellingen altijd vanuit haarzelf, de manier waarop zij in de wereld staat. En ze kookt heel graag, dus besloot ze te beginnen in haar keuken. Tijdens de coronaperiode hebben we veel kookworkshops gedaan, die noemden we ‘kookworkshops ter voorbereiding van het einde van de wereld’. We onderzochten van alles: stadslandbouw, champignonkweek, zeewier, stijging van de zeespiegel, plasticsoep, zero waste… We wilden het publiek actief bij de voorstelling betrekken, dat ze zelf in de keuken aan de slag gingen. Dus stuurden we gedroogde ingrediënten op naar de mensen thuis en deden een Zoom-voorstelling. Sien kookte en deed haar persoonlijke verhaal. Dat werd uiteindelijk de basis van Zeemaal. Na 2 jaar was er zo veel materiaal, dat het te veel bleek voor één voorstelling en besloten we er een trilogie van te maken: Zeemaal, Landmaal en Luchtmaal. Zeemaal is de eerste van de drie, daarin kookt Sien met allerlei plantaardige producten die je uit de zee kan halen.”
Zeemaal is 21 en 22 januari te zien in Parktheater Eindhoven. Landmaal en Luchtmaal volgen later.
De kerk van klimaatrechtvaardigheid
Lynn Zebeda, creative council van Church of Climate Change:
“Church of Climate Change is begonnen in Ghana, daar is op elke straathoek een kerk. Veel mensen hebben niet de resources om de klimaatcrisis het hoofd te bieden, die klimaatonrechtvaardigheid frustreert ons. Wij denken dat community, de gemeenschap, daar een belangrijke rol in kan spelen. Solidariteit, kennis, hoop… Een kerk is daar perfect voor! Het concept heeft in ieder geval the test of time doorstaan. Onze eigen church heeft geen religieuze functie, vandaar ook de vogue-dansers bijvoorbeeld. Een van onze thema’s is fashion, maar tegelijkertijd fashion waste. In Ghana is een markt van tweedehands kleren waar echt een idiote hoeveelheid kleding ligt die uit het westen komt. Alsof er daar iets mee gedaan wordt! Eindstand is dat daar heel veel troep ligt, super vervuilend. De mensen in Ghana knappen ons vuile werk op. Daarom hebben we een aantal kledingstukken teruggehaald naar Nederland, onder het mom: take care of your own trash. Tijdens het Warming Up Festival hebben we die gebruikt in een upcycle-workshop. We maken niks nieuws, maar wel statements: zowel een fashion-statement als letterlijk een boodschap die op de kleding geverfd wordt. Zo creëren we een wandelende bijbel van mensen die boodschappen uitdragen via hun kleding. Ons motto: LIBTYFI, leave it better than you found it!”
De volgende kerkdienst is zondag 29 januari.
Meer respect voor bomen
European Tree Worker Jorn Voshol:
“Ik ben boomverzorger, European Tree Worker zoals dat officieel heet, en klim elke dag in bomen. Ik geloof dat we anders met onze bomen om moeten gaan. We moeten ze ouder laten worden, meer respect hebben ervoor en onze bossen met rust laten. Als je boven in zo’n boom zit, maakt dat echt indruk. Je bekijkt de boom van een heel andere kant. Ik hoop dat ik met mijn workshops de interesse van mensen in bomen vergroot. Ik vertel ook over hout, jaarringen en wat voor invloed het klimaat daarop heeft. Als er iets ergs gebeurt in de wereld, kun je dat terugzien in de boom!”
Jorn Voshol geeft vaker workshops, ook op scholen.
Punks op zonne-energie
Solarpunks vragen zich af: hoe zou de wereld eruitzien als álle energie die we nodig hebben hernieuwbaar is? De beweging van kunstenaars, activisten, designers en speculatieve fictie zoekt, in tegenstelling tot het donkere cyberpunk, naar een toekomst vol hoop en optimisme. De utopische solarpunk-samenleving is post-kapitalistisch en kent geen schaarste of hiërarchie. Mensen zien zichzelf als deel van de natuur en alle fossiele brandstoffen zijn vervangen door hernieuwbare energie. En het blijven punkers: die volgen niet de mainstream maar zoeken zelf naar gelijkheid, acceptatie en sociale rechtvaardigheid. Zonder vaste structuur, in kleine groepjes verspreid over de hele wereld, die allemaal hun eigen visie uitdragen. Zo ook het Solarpunk Lab in Amsterdam, waar mensen kunnen ‘geeken, hacken, recyclen, hergebruiken’, aldus initiatiefnemer TeZ. Op het Warming Up Festival werden er bijvoorbeeld solarpunkbots gebouwd.
Het Solarpunk Lab is vanaf januari wekelijks te bezoeken in de Tolhuistuin, Amsterdam.
Stoken voor de straat
Saskia van Huybrechtse, regisseur van Snikheet van theatergroep Parels voor de Zwijnen:
“Onze voorstelling speelt zich af tijdens een inspraakavond van de gemeente Amsterdam voor de buurtbewoners van Noord. Het idee van de gemeente: Noord is een pionier en moet als eerste stadsdeel van het gas af. Daarvoor zijn verschillende sprekers uitgenodigd, ook bewoners. Die worden gespeeld door professionele spelers én bewoners uit Noord, maar ook het publiek kan ‘inspreken’. Voor hen is dus niet duidelijk wie er bij de voorstelling hoort en wie niet. Ik ben zelf een nieuwe Noord-bewoner, ik woon in Buiksloterdam, dat circulaire gebied. Ik ben dus al van het gas af. Op inspraakavonden heb ik van alles mis zien gaan. Er lagen al allerlei besluiten op tafel, dat klopt niet! De bewoners die meespelen in de voorstelling heb ik daar leren kennen.
Noord was vroeger het afvalputje – niemand wilde er wonen! – en nog steeds leeft een op de vier mensen onder de armoedegrens. Tegelijkertijd worden er nieuwe huizen gebouwd die tot de duurste van de stad behoren. Appartementen van 7 miljoen die uitkijken op huizen waar de douche nog in de kast zit. Met het uitbreken van de oorlog in Oekraine was energie-armoede ineens een ding, terwijl mensen al járen in de kou zitten omdat ze de energierekening niet kunnen betalen. En ze stoken voor de straat! De huizen tochten en gieren aan alle kanten. De tweedeling van de energietransitie is denk ik nergens in het land zo groot als in Noord.”
In februari is Snikheet weer te zien.
Recente reacties