In de documentaire Gerlach krijgt een markante, zachtaardige akkerbouwer tegenslag op tegenslag te verduren. Onverstoorbaar blijft hij doorgaan met het bewerken van zijn land. Misschien is dat juist wel zijn redding. Gerlachs enorme relativeringsvermogen helpt ook mee: “Iedereen heeft wel wat, joh. Je moet ook je zegeningen tellen.” Hij was nog een tiener toen zijn vader overleed en hij de boerderij moest runnen. De kleine boeren waarmee Gerlach is opgegroeid, zijn weg. De afgelopen 60 jaar heeft hij een Shell-tankstation, een McDonalds, snelwegen en distributiecentra als buren gekregen. Zonde, want de vette klei van de Haarlemmermeerpolder is enorm vruchtbaar. Dat het land is wat eten opbrengt, doet er blijkbaar niet toe.
De camera glijdt van de logo’s van de multinationals naar een provisorisch gemaakte ‘G’ op een houten paal, met daaronder ‘Gerlach’s’. Verderop hangt een verouderde lichtreclame met de tekst: ‘Gerlach’s aardappelparadijs’. Op dit steeds kleiner wordende stukje land onder de rook van Schiphol heersen andere regels. Hier regeren het grote geld en het kortetermijndenken niet.
Op Gerlachs erf is alles simpel en gemoedelijk. Even rust van de almaar voortdenderende wereld, ook al is die ontzettend dichtbij: af en toe zijn de voorbijrazende auto’s in de weerspiegeling in het raam te zien. Gerlachs eenvoudige keuken is een geliefd toevluchtsoord voor zijn vrienden. Met onderkoelde humor en weinig woorden becommentariëren ze de wereld. Beste vriend Rinus werkt ook mee op het land. Samen houden ze de akkers vrij van onkruid, gewoon met een schoffel. Ze genieten van de kleine dingen: een haas in het veld, de poes die een vlieg probeert te vangen, het graan dat er goed bij staat. Hun diepe liefde en respect voor de gewassen en de bodem is prachtig in beeld gebracht. Als ze samen het graan oogsten, lijkt dat voor hen het mooiste wat er is.
Hoe lang kan dit geluk nog voortduren? Gerlach en Rinus kampen met een slechte gezondheid en het is de vraag hoeveel rechtszaken Gerlach en zijn broers nog gaan winnen. Onteigening ligt op de loer. En: hoe Gerlach zich ook verzet tegen de veranderende wereld, tegen een veranderend klimaat kan hij weinig doen. Ja, een ander gewas inzaaien en hopen dat het aanslaat. Zo verbouwt hij voor het eerst in zijn leven maïs, omdat voor het eerst in 60 jaar de haveroogst is mislukt. Klagen zal hij nooit. “We mopperen niet, het is gebeurd.”
Gerlach is vanaf 14 december in de Nederlandse bioscopen te zien.
Recente reacties