“Shell loog tegen Nederlandse rechter over olievervuiling Nigeria”

Shell heeft tegenover de rechtbank in Den Haag niet de waarheid gesproken tijdens de rechtszaak die door Milieudefensie en vier Nigeriaanse boeren tegen het bedrijf is aangespannen wegens ernstige olielekkages in drie Nigeriaanse dorpen. Dat blijkt volgens de milieuorganisatie uit stukken die via een Engelse rechter naar boven zijn gekomen over de situatie in het dorp Goi.

Shell bleef tijdens de rechtszaak over lekkages uit haar pijpleiding in Goi tegenover de rechter volhouden dat die buiten haar schuld plaatsvonden. De advocaat van Shell wees op voorzorgsmaatregelen die Shell getroffen zou hebben, zoals het installeren van een drukmeetsysteem. Uit documenten die Shell in een andere rechtszaak moest openbaren, blijkt nu dat er geen drukmeetsysteem was. Shell werd in 2013 mede onder verwijzing naar de bewering over het drukmeetsysteem niet verantwoordelijk gehouden voor de lekkages in Goi.

De nieuwe documenten werden dit jaar vrijgegeven in een Engelse procedure tegen Shell rond olielekkages in het Nigeriaanse dorp Bodo, dat niet ver van Goi ligt. In die zaak, aangespannen door advocatenbureau Leigh Day in opdracht van de Bodo-gemeenschap, gaat het om lekkages uit dezelfde Shell-pijpleiding. Zowel in Bodo als Goi zijn boeren en vissers door de vervuiling van grond en visvijvers al jaren brodeloos.

Channa Samkalden, advocaat van Milieudefensie en de Nigeriaanse boeren, vroeg de stukken op bij de Engelse rechtbank: “Ik kan op basis hiervan concluderen dat de informatie die Shell in onze zaak over het drukmeetsysteem verstrekte aan de rechtbank in Den Haag feitelijk onjuist is. Ook blijkt uit deze stukken dat Shell andere belangrijke informatie verzwegen heeft”, aldus Samkalden.

Goed onderhoud

Een drukmeetsysteem is namelijk slechts een van de maatregelen die Shell zei genomen te hebben. Om lekkages daadwerkelijk te voorkomen zijn meer voorzorgsmaatregelen vereist, zoals goed onderhoud. Shell heeft altijd gezegd dat haar ook in dat opzicht niets te verwijten viel, maar uit de Engelse documenten blijkt anders.

Shell werd al in 2002 door een commissie van Shell Nigeria en Shell Global Solutions gewaarschuwd over de pijpleiding door Goi en Bodo: die had zijn levensduur overschreden en moest vervangen worden wegens ‘major risk and hazard’. Shell verzuimde dit en pleegde verder geen onderhoud. Anders dan Shell ten overstaan van de Nederlandse rechtbank beweerde hield ze nagenoeg geen toezicht op de pijpleiding. Wel bleef het bedrijf gewoon olie door de verroeste leiding pompen. In de jaren daarna ontstonden diverse lekkages in Goi, waarbij duizenden liters olie het milieu in lekten.

Hoger beroep in 2015

De advocaat van Milieudefensie heeft een deel van de stukken die via de Engelse rechter naar boven zijn gekomen inmiddels ter beschikking gesteld aan het Gerechtshof in Den Haag. Dat houdt op 12 maart volgend jaar haar eerste zitting in het hoger beroep dat Milieudefensie en de Nigeriaanse boeren hebben aangespannen tegen het vonnis van de Haagse rechter uit 2013.

Uit juridische stukken die afgelopen weel door Amnesty International zijn onthuld, blijkt dat oliemaatschappij Shell herhaaldelijk onjuiste informatie heeft verspreid over de omvang en de impact van twee grote olielekkages in Bodo in Nigeria. Ook blijkt dat Shell jarenlang wist van de slechte staat en het achterstallige onderhoud van haar pijpleidingen in de Nigerdelta. De hoeveelheid gelekte olie en de schade werden bewust onderschat in een poging om schadevergoedingen aan de bevolking minimaal te houden