Iedere Down to Earth recenseert Wendy Koops een groene film. Dit keer: The Hidden Life of Trees, een filmische weergave van het beroemde boek van de Duitse boswachter Peter Wohlleben.
Het Amsterdamse Bos? Dat is een ziekenboeg met “verweesde populieren, kwijnende berken, eenzame eiken in doodsstrijd”, zei de de Duitse boswachter Peter Wohlleben tegen een journalist van NRC. Ondanks de belediging van een door velen gewaardeerd stadsbos werd zijn boek Het verborgen leven van bomen (2015) ook in Nederland een bestseller. Het boek heeft de manier waarop we naar bomen kijken voor altijd veranderd: lezers ontdekten dat bomen sociale wezens zijn die samenwerken om te overleven. Hun kruinen groeien zo dat ze elkaar voldoende ruimte geven, ze wisselen via hun wortels voedingsstoffen uit en waarschuwen elkaar voor mogelijke gevaren. Ook blijken de uiteinden van wortels hersenachtige structuren te hebben, die trillingen kunnen waarnemen en in de richting van water groeien. Hoe schadelijk is het dan, dat bij het verplanten van jonge boompjes de buitenste wortels vaak worden weggeknipt?
The Hidden Life of Trees is een filmische weergave van Wohllebens boek, waarin alle wonderlijke bovenstaande informatie in voorkomt. Als gaandeweg het beeld van een eenzame boom aan een drukke stadsweg verschijnt, is de voice-over die op de treurigheid wijst eigenlijk al niet meer nodig. De woorden “verweesd” en “kwijnend” lijken inmiddels een stuk minder overdreven.
De film is ook een portret van Wohlleben zelf, de inmiddels beroemde boswachter. We zien hem bij boekpresentaties, debatten en interviews, maar ook bij excursies, werkbezoeken en een demonstratie in het Hambacher bos (dat plaats moet maken voor bruinkoolwinning door energiebedrijf RWE). Het blijkt een aimabele, vrolijke man, die zijn kennis in pakkende metaforen weet te vangen en bovendien talent heeft om echt contact te maken met mensen.
De film is in 2018-2019 gedraaid en de release heeft door de pandemie vertraging opgelopen. Vandaar Wohllebens wat gedateerd aandoende grap over Trump: bomen zouden nooit op die man hebben gestemd omdat ze weten dat ze elkaar nodig hebben. Wohllebens visie op natuurbeheer, biodiversiteit en klimaatadaptatie is echter hyperactueel: de film toont voorbeelden van bosbeheer dat meer kwaad doet dan goed. Na een bosbrand alles machinaal rooien en kwetsbare nieuwe boompjes planten, bijvoorbeeld. De immens grote machines richten door de trillingen onherstelbare schade aan in de diepe ondergrond. De natuur verspreidt zelf nieuwe zaailingen die meer kans hebben om te overleven. Een collega van Wohlleben laat zien dat afstervend hout vocht vasthoudt en zo de schade door droogte helpt te beperken. Steeds weer lijkt het devies: selectief rooien, het bos zijn gang laten gaan en minder drastisch ingrijpen. Het bos heeft ons niet nodig, wij het bos wel.
The Hidden Life of Trees, in de bioscopen vanaf 12 augustus.
Geef een reactie