Recensie: Hoe schaliegas groot werd

Remco de Boer schreef een gedetailleerde geschiedenis van een van de succesvolste campagnes van de milieubeweging: de strijd tegen schaliegas. Toch werd het boek niet door iedereen warm onthaald. Terecht?

 

In april 2013 werd ik gebeld door Remco de Boer die bezig was aan een boek over de strijd tegen schaliegas. Twee jaar daarvoor was zo’n telefoontje nog ondenkbaar geweest. Toen lieten we bij Down to Earth nog uitzoeken wat deze onbekende, nieuwe fossiele brandstof precies inhield. En van strijd was nog helemaal geen sprake op het kantoor van Milieudefensie. In juni 2011 hadden we er een coverartikel over: Brabant gasland. Niet lang daarna begon Milieudefensie een campagne op wat een van de grootste successen van de milieubeweging zou worden: het tegenhouden van schaliegaswinning in Nederland.

Dat we ooit niet wisten wat schaliegas was, is moeilijk meer voor te stellen, maar het boek van Remco de Boer is een prachtig kijkje terug in de tijd. In zo’n driehonderd pagina’s neemt hij de lezer mee in hoe schaliegas – wat voor gas? – in korte tijd een van de grootste strijdpunten werd in het energielandschap in Nederland. Van de invloed van een ongenuanceerde krantenkop, tot hoe je op de lijst ‘schaliegasvrije gemeentes’ terechtkomt, gedetailleerd beschrijft De Boer het verloop. Allerlei bekende gezichten komen voorbij, zoals campagneleider Geert Ritsema van Milieudefensie en Peter Polder van GroenFront. En, dus, wij van Down to Earth zelf.

Toch werd het boek niet door iedereen enthousiast onthaald. De Boer hanteert namelijk een kritische blik op waar een loopje wordt genomen met de waarheid, waarbij hij vooral de media een veeg uit de pan geeft – ja, tot en met een slecht gecheckt fotobijschrift in Down to Earth – naast het waterbedrijf, gemeenten, landelijke politici. Ook de milieubeweging komt er niet altijd even goed vanaf. Is dat erg? Ik zou zeggen van niet.

Wie niet bereid is om zich in te leven in boorbedrijf Cuadrilla kan het boek beter laten liggen. Hier en daar vond ik de mensen die schaliegas probeerden te introduceren, wel erg goedbedoelend en onnozel overkomen. Ook denk ik dat je een dergelijk boek over elk onderwerp kan schrijven, omdat, zo voelt het na lezing, dit nu eenmaal is hoe dingen gaan. Toch is het boek echt een aanrader. Want De Boer heeft van taaie materie een uiterst leesbaar, spannend en leerzaam verhaal gemaakt, en het is te zien hoe ontzettend veel werk erin zit. Wie in staat is kritiek te incasseren, kan bovendien heel veel aan dit boek hebben. Tussen de regels door kun je het zien als een handleiding voor succesvol actievoeren. En het lijkt me wel goed dat de milieubeweging daarbij wat meer op de feiten let.

Tussen hoogmoed en hysterie, vijf jaar strijd tegen schaliegas in Nederland, Remco de Boer. Veen Media 2015. ISBN 9789085715085. 354 pag. €39,50