Down To Earth Magazine

Milieu | Mensen | Meningen

Logo Down To Earth

Zoek op de site

  • Home
  • Onderwerpen
    • Uitgelicht
    • Energie & klimaat
    • Landbouw & voedsel
    • Mobiliteit
    • Bossen
    • Economie
    • Mensenrechten
  • Rubrieken
    • Interview
    • De Activist
    • Opinie
    • Boeken en films
    • Consument
    • Recept
    • Columns
  • Magazines
  • Nieuwsbrief
  • Over ons
Home > Interview > Uitgesproken > “Klimaatpessimisten denken dat klimaatverandering niets met hen te maken heeft”

“Klimaatpessimisten denken dat klimaatverandering niets met hen te maken heeft”

Han van de Wiel | 12 juni 2019 |

We zijn zélf aan zet, betoogt Jelmer Mommers. In een poging mensen daarvan te doordringen, schreef hij een boek: Hoe gaan we dit uitleggen – Onze toekomst op een steeds warmere aarde. “We gedragen ons vaak als toeschouwers, die toekijken hoe de mensen op het veld falen.”

 

‘Klimaatverandering is een ramp van een onderwerp, ik zeg het maar gewoon eerlijk.’ Met deze verzuchting begint Jelmer Mommers zijn onlangs gepubliceerde boek, dat hij op 7 juni presenteerde tijdens de Klimaatnacht. Elk nieuw onderzoek toont aan dat klimaatverandering nog erger is, of nog sneller gaat dan we al dachten. Mommers (1987) is journalist Klimaat en Energie bij De Correspondent, waar hij heldere en diepgravende stukken schrijft. Hij bekent in het boek dat ook hij weleens de neiging krijgt om in foetushouding in een hoek van de kamer te gaan liggen. Maar dat is geen optie, zegt hij: “We vergeten vaak dat we zélf aan zet zijn. En er is nooit een reden om op te houden.”

Is het boek een poging een uitweg uit de wanhoop te vinden?

“Zeker. Wie het onderwerp klimaatverandering volgt, kan continu wanhopig worden. Tijdens het schrijven ben ik me één keer kapot geschrokken en ben ik ook een keer heel positief verrast. Ik schrok heel erg tijdens het inventariseren van wat er nu precies mis is. Niet alleen wat betreft de opwarming, maar ook wat betreft het uitsterven van diersoorten, het verminderen van de bodemvruchtbaarheid, de luchtvervuiling, de dode zones in de oceanen – een rampzalige waslijst, waar de opwarming bovenop komt. Blij verrast werd ik bij het inventariseren van alle oplossingen en opties die we nog hebben. En een terugblik in de geschiedenis leert hoe snel veranderingen tot stand kunnen komen als slechts een kleine groep mensen zich er vastberaden voor inzet.

“Maak nooit de fout te denken dat je een eiland bent”

Veel mensen hebben het idee dat de toekomst al vaststaat. Ik ben geen optimist, want dan zou ik ervan overtuigd zijn dat het wel goed kwam. Ook geen pessimist, die zeker weet dat het misgaat. Ik zit er tussenin: we maken de toekomst zelf. Er zijn goede redenen om aan te nemen dat we snel de CO2-uitstoot kunnen afbouwen, dat we snel op grote schaal kunnen bouwen aan het herstel van ecosystemen. Mijn hoop is dat de beweging om de aarde leefbaar te houden sterker wordt, maar ik heb geen stellige zekerheid dat het gebeurt.”

Jij wilt een ander verhaal vertellen over klimaatverandering. Wat is er mis met het verhaal dat we nu horen?

“We horen steeds dat we enorm gaan verliezen bij een duurzame transformatie. Duurzaamheid zou leiden tot hoge kosten, onzekerheid, onbetrouwbare energievoorziening door de wisselvalligheid van zonne- en windenergie, verlies van comfort, verlies van onze manier van leven. De gehaktbal gaat in de ban! Het verhaal dat we zouden moeten vertellen, gaat over wat we winnen als we overstappen op een duurzamer systeem. Dat tempert niet alleen klimaatopwarming, het leidt tot veerkrachtige ecosystemen, brengt ons in een nieuw economisch tijdperk, creëert miljoenen nieuwe banen en vergroot de gezondheid van vele miljoenen mensen, dankzij schone lucht.”

Ondertussen wordt zonne- en windenergie steeds goedkoper en buitelen de nieuwe ontwikkelingen van duurzame elektriciteit over elkaar heen. Gaat die transitie niet deels vanzelf?

“Dat denk ik niet. Die hoopgevende kostendaling van zonne- en windenergie is het gevolg van keuzes van mensen om in die industrie te gaan werken, van start-ups die besluiten om na alle moeilijke beginjaren toch door te gaan, van overheden die daar financiële steun aan verlenen. En zelfs de razendsnelle ontwikkeling van duurzame elektriciteit moet nog zes keer harder gaan om de Parijsdoelen te halen. Het ontwikkelen van alternatieven voor warmte en transport gaat veel trager. We kunnen er dus niet gerust op zijn dat het vanzelf de goede kant opgaat.”

Misschien keert de wal het schip?

“Dat is echt niet zo. Veel processen van klimaatverandering versterken zichzelf. Tegen de tijd dat klimaatverandering zo hevig is dat iedereen zal zeggen ‘nu moet het écht anders’, zijn we op het punt aangekomen dat het heel moeilijk is de boel nog te redden. Al moet ik erbij zeggen dat ‘redden’ suggereert dat we verloren gaan als we niks doen. Dat is ook weer niet zo. De kans is groot dat we in dat geval moeten aanmodderen op een veel ruigere aarde. En ook dan is er nog geen reden op te houden met het bestrijden van klimaatverandering. Als we de twee graden voorbij gaan, zijn bijna alle tropische koralen afgestorven. Dat is rampzalig, maar ook dan eindigt de wereld niet en moeten we ons best doen de opwarming te beperken tot 2,5 graad. En als dat niet lukt, proberen onder de 3 graden te blijven. Want elke stijging leidt tot nieuwe verslechteringen. Er is dus nooit een reden om op te houden.”

Je schrijft dat een van je beste vrienden ervoor kiest weg te kijken. Gaat dit boek hem overtuigen in actie te komen?

“Ik hoop dat iedereen die dit boek leest, begrijpt dat je ook kiest door je afzijdig te houden. We gedragen ons vaak als toeschouwers, die toekijken hoe de mensen op het veld falen. Pessimistische uitingen als ‘het gaat helemaal mis, de aarde gaat kapot’ verraden een houding dat klimaatverandering kennelijk niks met jou heeft te maken. Dat is de grootste misvatting. We zijn allemaal met elkaar verbonden. We krijgen ideeën, omdat we met elkaar praten. Het voedsel dat we eten, is door anderen gemaakt. Er zijn diertjes in de bodem en lucht die dat voedsel mogelijk maken. Maak nooit de fout te denken dat je een eiland bent. Als je beseft dat alles met elkaar samenhangt, wordt het gemakkelijker te zien hoe je onderdeel kunt zijn van de oplossing. Of misschien al bent.”

 

Jelmer Mommers, Hoe gaan we dit uitleggen – Onze toekomst op een steeds warmere aarde.
Te bestellen bij: Uitgever De Correspondent,
Prijs: € 20,00. Ook verkrijgbaar als e-book (€ 7) of audioboek (€ 12,50).

Kom op de mailinglijst

Schrijf je in voor de D2E nieuwsbrief

Categorie: Uitgesproken Tags: klimaatverandering Verschenen in: — Down to Earth 53 juni 2019

Han van de Wiel

Han van de Wiel

Han van de Wiel is journalist en redacteur.

  • Website van Han van de Wielhanvandewiel.nl
  • Alle artikelen van Han van de Wiel op Down To Earth Magazine

Reacties

  1. Karin zegt

    20 juni 2019 om 22:47

    Mijn vriend zei eens: “Het is niet zozeer het milieu dat we willen redden, we willen onszelf als mensheid redden. De aarde redt zichzelf wel maar de mens gaat verloren. (Helaas de dieren ook!) Dus we moeten het geen milieubescherming noemen maar mensbescherming. Als we het deze naam geven (mensbescherming) wordt het voor sommige mensen misschien een minder ver-van-mijn-bed-gebeuren?

  2. N.Huizing zegt

    22 september 2019 om 21:51

    De aarde warmt op dat is een fijt, we hadden zo wie zo beter met het milieu om moeten gaan !
    Maar als de mens het milieu even snel kan redden ik weet dat langzaam gekomen dan zal het ook lang duren voor dat weg gaat ( omkeert ) als dat überhaupt gebeurt ! Het is allemaal koffiedik kijken, met voortschrijdend inzicht daar kunnen we misschien wat regelen of daar naar handelen ?

Trackbacks

  1. Transitie Café 4 oktober – Transitie Castricum schreef:
    25 september 2019 om 12:28

    […] Hoe gaan we het uitleggen? Een prachtig boek van Jelmer Mommers. En een goede vraag ook! Want deze ecocide – een klimaatramp – en kapitalistische problemen zijn niet zo makkelijk uit te leggen. Want hoe gaan wij het eigenlijk uitleggen? We zijn zélf aan zet, betoogt Jelmer. In een poging mensen daarvan te doordringen, schreef hij een boek: Hoe gaan we dit uitleggen – Onze toekomst op een steeds warmere aarde. “We gedragen ons vaak als toeschouwers, die toekijken hoe de mensen op het veld falen” zegt hij in een interview in D2E. […]

Gerelateerde berichten

Recensie, Thomas van Slobbe

Magisch tragisch

Diewke van den Heuvel maakte een fotoboek over het smelten van de Zwitserse Aletschgletsjer. Aangrijpend, vindt Thomas van Slobbe.
Uitgesproken

“Klimaatverandering aanpakken kan alleen met humor”

Hoe maak je een theaterstuk over de klimaatcrisis leuk? Met seks en humor, bewijst acteur Sieger Sloot met SeksKlimaat.
Landbouw & voedsel, Uitgesproken

“Met AI kan Afrika de graanschuur van de wereld worden”

Artificiële intelligentie kan boeren helpen om beter om te gaan met klimaatverandering, zegt datawetenschapper Racine Ly.
Uitgesproken

“Het is tijd voor vrouwen om de klimaatcrisis op te lossen”

Ralien Bekkers schreef een boek over de relatie tussen genderongelijkheid en het klimaat. Renske Wienen, Shivant Jhagroe en Karin Nansen reageren op haar uitspraken.
Ontvang ons magazine

Recente reacties

  • Alexa op Fluweelzachte muren zonder latex
  • Loek Beukman op Protesteren met een smiley
  • Ingrid Staal op Gek van insecten: Paul Beuk
  • Ronaldo op “De tijd van het ecopopulisme is aangebroken”
  • Loek Beukman op “Het probleem ligt bij de machine”
  • Loek Beukman op Kaas zonder koe
  • Ad op “De tijd van het ecopopulisme is aangebroken”

Lees ons papieren magazine

Lees — Down to Earth 56

Contact

Redactieadres:
Nieuwe Looiersstraat 31
1017 VA Amsterdam
Tel: 020-5507433
redactie@downtoearthmagazine.nl

Over ons

  • Over ons
  • Auteurs
  • Word abonnee
  • Disclaimer
  • Privacy en cookies

Volg ons