Hoogoplopende emoties tijdens IDFA’s Green Screen-debat
Hoogoplopende emoties tijdens IDFA’s Green Screen-debat. Jan Rotmans, hoogleraar Duurzame Transities, clasht keihard met Björn Lomborg. Briar Marchs liefdevolle film There Once Was An Island brengt de discussie terug tot de menselijke maat. Documentaires die schermen met feiten en cijfers – zoals Cool It, de spraakmakende documentaire waarin Björn Lomborg beargumenteert dat klimaatverandering wordt overdreven en investeren in CO2-reductie niet de oplossing is – zijn niet echt haar ding. “Ik verdiep me liever in een situatie die ik in al zijn complexiteit en subtiliteit laat zien, dan dat ik vertel: dit is wat ik denk en dit zijn de oplossingen”, aldus filmer Briar March, voorafgaand aan het debat.
Microkosmos
De debuterende Nieuw-Zeelandse zoomt in op het eiland Nukutoa in de Stille Oceaan. Eén kilometer lang, één meter boven zeeniveau. “Het ligt ontzettend afgelegen. Hun kleine vissersbootjes zijn voor lange afstanden ongeschikt. De bewoners kunnen dus nergens naartoe. Dat kleine eiland is een microkosmos. De reactie van de eilanders op de directe effecten van klimaatverandering is een metafoor voor de manier waarop de wereld ermee omgaat.”
Dat het merendeel van de vierhonderd bewoners het eiland nooit heeft verlaten, maakt de situatie extra dramatisch. Nukutoa is voor hen de wereld. En die dreigt te verdwijnen. Tenminste, volgens de regering, die wil overgaan tot evacuatie. “De gemeenschap was erg in de war”, vertelt March. Ze zien dat het water oprukt. Angst om opgeslokt te worden wedijvert met de angst voor het harde leven op de vaste wal – op Nukutoa wordt alles eerlijk gedeeld. “Er was onderling veel debat en discussie. Wat ontbrak was betrouwbare informatie.”
Overstromingen
Dan komen twee wetenschappers de situatie onderzoeken. Zij concluderen dat overstromingen vaker zullen voorkomen, maar het eiland met wat flinke ingrepen bewoonbaar blijft. “De wallen waarmee de bewoners zich beschermen, maken de situatie bijvoorbeeld juist erger; de natuurlijke aanwas van zand wordt erdoor gefrustreerd.” Sindsdien is er weinig veranderd. “Het water tegenhouden vraagt om geld en middelen. En die zijn er natuurlijk niet. Daarnaast zijn het drastische aanpassingen die ze met zijn allen zouden moeten uitvoeren. Er mist leiderschap.”
Misleiding
Ondertussen zijn de twee klimaatwetenschappers het fundamenteel oneens. Al Gore maakt mensen doodsbang door feiten te verdraaien, stelt Lomborg. Rotmans ziet Gore niet als zijn spreekbuis en beschuldigt Lomborg op zijn beurt van misleiding. Over één ding zijn ze het eens: klimaatverandering is een enorm maar beheersbaar probleem. Klinkt bekend.
Recente reacties