Hannah Obodai woont in Adina, een vissers-dorpje. Iedere ochtend veegt ze het zand van de vloer, wat ooit een deel van haar huis was. De meest recente storm vaagde het dak en de muren weg.
Op een smalle strook land langs de kust van Ghana, zo’n 150 kilometer ten oosten van de hoofdstad Accra, wonen ruim 600 duizend mensen, Die strook land wordt ieder jaar nóg smaller, doordat de Atlantische Oceaan beetje bij beetje het land opslokt. In september 2021 woedde er een hevige storm, waarbij de zee tot in de huizen reikte en een deel van de bebouwing verwoestte.
Door de aandacht voor de zeespiegelstijging lijkt het misschien een nieuw probleem, maar de bevolking hier kampt al decennialang met overstromingen en kusterosie, vertelt Amos Yesutanbul, campaigner bij Friends of the Earth Ghana. “Deze dorpen zijn altijd landinwaarts geduwd door de zee, die steeds dichterbij komt. In de jaren 90 besloot de regering daarom al een zeewering te bouwen van een paar kilometer lang.”
Dat is echter verre van afdoende om het geweld van de zee tegen te houden, blijkt ook weer uit de recente overstromingen. Als de storm van eind vorig jaar iets laat zien, is het wel hoe de impact van de kusterosie en overstromingen toeneemt, zegt Yesutanbul. En dat is volgens hem te wijten aan klimaatverandering. “Dat speelt hier ook, net als in de rest van de wereld. We zien bijvoorbeeld de patronen van regenval veranderen. In het noorden van Ghana kampen we met steeds grotere droogte. En aan de kust steeds vaker met overstromingen, waardoor meer en meer huizen in zee verdwijnen.”
Leven van de visserij
De bewoners kunnen ondertussen geen kant op. Verder landinwaarts kan niet meer: aan de andere kant van de weg achter hun huizen ligt de Keta-lagune. En helemaal wegtrekken van de zee, nog verder het land in, is ook geen optie. De bevolking in deze regio leeft grotendeels van de visserij. “De mensen zijn heel arm en hebben geen andere inkomstenbronnen. In het binnenland kunnen ze niet overleven.” Zonder maatregelen om de dorpen te beschermen zal het leven aan de kust op den duur echter onmogelijk worden. Maar in plaats van bescherming zorgt de regering voor een extra bedreiging. “In 2014 tekende de overheid een overeenkomst met gas- en oliebedrijven om zich in de Keta-lagune te mogen vestigen. Wij voeren daar sindsdien actie tegen, omdat het funest zou zijn voor het kwetsbare ecosysteem in de lagune.”
Yesutanbul heeft goeie hoop dat ze het nog tegen kunnen houden: “Net als de kolenmijn waar we samen met andere organisaties campagne tegen hebben gevoerd. Mede door de internationale publiciteit erover hebben we dat kunnen stoppen.”
Behalve aan de eigen regering, doet Yesutanbul ook een dringende oproep aan westerse overheden en ngo’s. “Stop met denken dat klimaatverandering een probleem voor de toekomst is en dat we nog een paar jaar hebben om het tegen te houden. In Ghana en een aantal andere landen zijn de gevolgen nu al merkbaar. Daarom moeten we nú maatregelen nemen. Niet pas in de toekomst.”
Recente reacties