De populaties wilde dieren zijn de afgelopen veertig jaar wereldwijd met gemiddeld 52 procent afgenomen, meldt het Wereld Natuur Fonds vandaag. Belangrijkste oorzaken zijn vernietiging van leefgebied, jacht, stroperij en overbevissing. Diersoorten die in zoetwater leven staan het meest onder druk: de populaties vissen, reptielen en amfibieën in zoetwaterhabitats zijn met 76 procent gedaald. Maar er zijn ook lichtpuntjes: in gebieden met een beschermde status, blijkt de afname van de soortenrijkdom veel minder sterk.
Dat zijn de bevindingen van het Living Planet Report 2014 dat het WNF vandaag wereldwijd lanceert. Het Living Planet Report brengt elke twee jaar de gezondheidstoestand van de aarde in beeld en de mate waarin de mens beslag legt op de natuurlijke rijkdommen. Dat gebeurt onder meer aan de hand van de Living Planet Index, de Ecologische Voetafdruk en de Watervoetafdruk. Het nieuwe rapport geeft door een meer verfijnde onderzoeksmethode beter inzicht in hoe het is gesteld met de soortenrijkdom.
Beschermde gebieden temperen verlies
Het verlies van biodiversiteit is het grootst in de tropische regio’s. In Latijns-Amerika neemt het verlies dramatische vormen aan: 83 procent in de afgelopen veertig jaar. Op de voet gevolgd door Zuidoost-Azië met 67 procent. Naast het kappen van bos voor hout en landbouw, jacht en visserij worden ook de gevolgen van klimaatverandering zichtbaar. Opmerkelijk is de drastische afname van de zoetwatersoorten. De afname is gemiddeld bijna twee keer zo groot als van diersoorten in oceanen en op land die beide met 39 procent achteruit zijn gegaan.
,,Wat zich in tientallen miljoenen jaren aan diversiteit in leven op aarde heeft ontwikkeld, dreigen we in een enkele generatie grotendeels kwijt te raken’,’ zegt Johan van de Gronden, directeur van het WNF. “We moeten ons realiseren dat de natuur de basis is van ons welbevinden én onze welvaart. We kunnen nu nog actie ondernemen, ook voor de generaties na ons die een rijke biodiversiteit nodig hebben voor hun welzijn.”
Gelukkig zijn er ook hoopgevende bevindingen. Zo blijft het verlies aan biodiversiteit in beschermde gebieden op land beperkt tot 18 procent. Een succesverhaal is de stijging van het aantal tijgers met 63 procent naar 200 dieren in Nepal, met name door het tegengaan van stroperij. Bescherming lijkt dus resultaat te hebben, hoewel dat niet genoeg is om de dalende trend helemaal te voorkomen. In veel beschermde gebieden is vooral stroperij nog steeds een groot probleem.
Herstel in Nederland mogelijk
Voor het eerst heeft het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) een Nederlandse Living Planet Index uitgerekend. Daaruit blijkt dat sinds 1990 voorzichtig herstel is gemeten, nadat vanaf 1950 veel soorten bedreigd zijn geraakt. De dierpopulaties zijn de afgelopen kwart eeuw met gemiddeld 22 procent toegenomen, met name zoogdieren, vogels en reptielen. De trendbreuk geeft aan dat ook op plekken waar al veel natuur is verdwenen, er nog voldoende mogelijkheden zijn om de soortenrijkdom te herstellen.
Johan van de Gronden: ,,Het is duidelijk dat we uit twee verschillende vaatjes moeten tappen. In Nederland, Europa en Noord-Amerika kunnen we inzetten op een krachtig herstel van de biodiversiteit de komende decennia. Het hoopgevende begin is er. In de tropen en subtropen moeten alle hens aan dek om de vrije val in geschikt leefgebied voor plant- en diersoorten te stoppen.”
Te grote Ecologische Voetafdruk
Het Living Planet Report laat zien dat wij eigenlijk jaarlijks anderhalve aarde nodig hebben om aan onze consumptie te voldoen. Deze Ecologische Voetafdruk toont dat we meer natuurlijke rijkdommen gebruiken dan de aarde per jaar kan produceren aan bijvoorbeeld bos, vis en ander voedsel. Ook stoten we door verbranding van kolen, olie en gas meer CO2 uit dan bossen kunnen opnemen. Vooral de rijke landen leven op te grote voet. Nederland staat op de twaalfde plaats van landen met een grote Ecologische Voetafdruk. Als iedereen zo zou leven als een Nederlander, dan hebben we zelfs drieënhalve aardbol nodig.
Wereldwijde mars voor behoud van olifanten, neushoorns en leeuwen
Op Werelddierendag, zaterdag 4 oktober, kan iedereen die begaan is met het lot van bedreigde dieren deelnemen aan de Global March for Elephants, Rhinos and Lions in Amsterdam. De hoofdstad is daarmee een van de 115 wereldsteden die een krachtig geluid zal laten horen tegen de slachting van en illegale handel in de ernstig bedreigde olifanten, neushoorns en leeuwen. Doel is een vreedzame oproep tot actie en bevordering van de bewustwording dat deze majestueuze en belangrijke dieren op de rand van uitsterven staan.
Meer info op deze facebook-pagina
Recente reacties