Ben jij een groentje op het gebied van slapen?

Mmm… slapen, de meest ontspannen en milieuvriendelijke hobby die je maar kunt hebben. Toch? Nou, ook hierin zijn nogal wat keuzes te maken die meer of minder duurzaam kunnen uitpakken. Down to Earth zocht het voor je uit: hoe groen zijn jouw dromen?

Matras

First things first: je matras. Volgens kenners is die het belang­rijkst voor een goede nachtrust. Verkrijgbaar in alle soorten en maten, zodat je wel erg uitgeslapen moet zijn om de juiste keuze te maken.

Pocketvering:

Stalen veren in stoffen zakjes met een laagje polyether, schuim of latex eromheen.
Voordelen: Ventileert goed, koel, weinig kuil­vorming, betaalbaar.
Nadelen: Vatbaar voor stof en schimmels, houdt warmte niet goed vast, past niet op elektrisch verstelbare bodem, de staalindustrie is een van de meest vervuilende industrieën ter wereld.

 

Koud-of traagschuim

Gemaakt uit polyurethaan.
Voordelen: Past zich aan het lichaam aan, houdt warmte vast, neemt goed vocht op, comfortabel.
Nadelen: Duur, en dan nog niet altijd van even goede kwali­teit. Voor de productie van polyurethaan is polyol nodig,
gemaakt van fossiele brandstof, en fosgeen, een bijzonder giftig gas. Niet bepaald milieuvriendelijk.

(Natuur)latex

Synthetische latex wordt gemaakt van aardolie.
Natuurlatex is een combinatie van synthetische latex en natuurrubber. Het bestaat voor minstens 40 procent en maximaal 90 procent uit natuurrubber.
Voordelen: Hygiënisch, goede ondersteuning, comfortabel.
Nadelen: Neemt slecht vocht op, geen goede ventilatie, gaat niet zo lang mee, natuurlatex is niet zo duurzaam als het lijkt (rubberboom groeit niet om de hoek, voor de vervaardiging is zwavel en ammoniak nodig, plantages zorgen voor ont­bossing).

Natuurlijk

Wol, paardenhaar, vlas, stro, hennep, kokos.
Voordelen: Vrij van gif en chemicaliën, biologisch afbreek­baar, milieuvriendelijk productieproces, goede vochtopname en ventilatie.
Nadelen: Relatief duur, natuurlijke grondstoffen zijn niet altijd milieu en/of diervriendelijker (kokosplantages bedrei­gen biodiversiteit, schapen worden soms hardhandig geschoren en mishandeld en in Australië doet men aan mulesing: om parasieten te bestrijden snijdt men zonder verdoving de huid rond de staart weg).

De impact van een matras:

Een gemiddeld matras gaat 10 jaar mee. Jaarlijks worden er ongeveer 1,7 miljoen matrassen weggegooid. Driekwart daarvan wordt gerecycled, de rest gaat in de verbrandings­oven. Met elk gerecycled matras gaat er, volgens Renewi, 48 kilo CO2 minder de lucht in. Er zijn veel ontwikkelingen op het gebied van duurzamere matrassen: zo is er een circulair matras op de markt en zijn er do it yourself­ pakketten te koop, zodat je je eigen (natuurlijke) matras kunt maken.

Bed

Of je nu wel of niet slaapt als een os, volgens de Consumentenbond maakt je bed het verschil niet. Wel belangrijk bij de keuze voor een bed is of de bodem goed ventileert.

Ledikant

Bedombouw met spiraal- of lattenbodem.
Voordelen: Kan heel goedkoop, veel keus in design, kleur en materiaal, een beetje ombouw kan een leven lang mee, goede ventilatie.

Boxspring

Pocketvering, maar dan in de bodem.
Voordelen: Comfortabel, ziet er luxueus uit.
Nadelen: Oogt groot, bekleding vatbaar voor stof, slechte ventilatie.

Waterbed

Voor de liefhebber.
Voordelen: Hygiënisch, je kunt het verwarmen, drukverlagend.
Nadelen: Moeilijk te verplaatsen, lastig om je in om te draaien, kan lek gaan, verbruikt veel energie (gemiddeld 750 kWh per jaar, zegt Milieu Centraal).

De impact van een bed:

Bedden hebben een twee keer zo lange levensduur als matrassen, maar er wordt vaker dan vroeger iets nieuws aangeschaft. Babette Porcelijn rekende in haar boek De
verborgen impact uit dat het kopen van spullen de meeste schade aan het milieu veroorzaakt.
Bedden zijn wél uitermate geschikt voor een tweede leven bij een nieuwe eigenaar. Toch weggooien? Dan is het materiaal van belang: er zijn bijvoorbeeld bedden van karton (!). Geen problemen daar. Onbehandeld hout is ook goed te recyclen. Mdf, spaanplaat en hardboard niet, omdat er tijdens de pro­ductie chemicaliën worden toegevoegd. Ook zijn ze verlijmd: in die lijm zit de stof formalde­hyde. Die kan vrijkomen tijdens verbranding. Trouwens, ook al daarvoor, terwijl je lekker ligt te snurken.

Beddengoed

Of je nu slaapt onder een dekbed, deken of laken en met of zonder kussen, het is het materiaal dat telt (en niet de schaapjes).

Syntetisch

Polyester, microvezel.
Voordelen: Goedkoop, licht, wasbaar, geschikt voor mensen met allergieën.
Nadelen: Niet zo warm, slecht vochtdoorlatend, niet bio­logisch afbreekbaar, gaat niet zo lang mee, microdeeltjes die vrijkomen bij het wassen dragen bij aan plastic soep.

Dierlijk

Dons, wol.
Voordelen: Warm, vochtdoorlatend, komt van hernieuwbare bron.
Nadelen: Niet gemakkelijk wasbaar, duur, niet per se diervriendelijk (dons wordt soms geplukt van levende ganzen en eenden), sommige mensen zijn er allergisch voor.

Veganistisch

Kapok, boekweit, linnen, lyocell, katoen.
Voordelen: Kapok is veelzijdig: er kunnen kussens, dekbedden en matrassen van worden gemaakt. Boekweit is geschikt als vulling voor kussens en matrassen (zelf maken kan ook) en is een restproduct. Linnen lakens worden zachter naarmate je ze langer gebruikt. Lyocell is zacht, sterk en hygiënisch.
Nadelen: Kapok en boekweit zijn niet wasbaar. Linnen is vooral geschikt voor de zomer. Voor de productie van lyocell is veel energie nodig en er worden chemicaliën bij gebruikt.

De impact van beddengoed:

Katoen is de meest gebruikte stof in beddengoed. De pro­ductie ervan is zeer vervuilend en verbruikt gigantische hoeveelheden water. Het Better Cotton Initiative (BCI) is
opgericht om daar iets aan te doen. Het ondersteunt katoen­boeren die hun bedrijf willen verduurzamen. 19 procent van de wereldwijde katoenindustrie bestaat uit Better Cotton.
Bedrijven kunnen het duurzame BCI­label al voeren als 5 pro­cent van de katoen in hun collectie Better Cotton is. Duur­zaam katoen is niet hetzelfde als eco­katoen. Maar één pro­cent van alle katoen ter wereld is daadwerkelijk biologisch. Het keurmerk daarvoor is GOTS.