Colombia is een land met een ongelofelijk rijke biodiversiteit. En het is een van de gevaarlijkste landen voor activisten, ook nadat een vredesverdrag in december 2016 een eind maakte aan een halve eeuw burgeroorlog. Wij portretteren vijf natuur- en mensenrechtenverdedigers. Nini Johana Cardenas Rueda strijdt voor het recht op een volksraadpleging over de uitbreiding van steenkool- en oliewinning in haar gemeente El Carmen de Chucurí, Santander. Ze werd bedreigd en ontsnapte aan een poging tot moord.
‘Bent U voor of tegen de uitbreiding van steenkool- en oliewinning in de gemeente El Carmen de Chucurí?’ Het is deze eenvoudige vraag waardoor milieuactiviste Nini Johana Cardenas Ruedas (33) al ruim een jaar moet vrezen voor haar leven. Sinds begin 2017 strijdt Cardenas Ruedas voor het recht op het houden van een volksraadpleging in haar gemeente, over de uitbreiding van de steenkool- en oliewinning én de bouw van een energiecentrale. Het leverde haar verschillende bedreigingen en intimidaties op en een poging tot moord. Ze zat vijf maanden ondergedoken.
Natuurramp
De rijkdom van El Carmen is groot, zowel onder als boven de grond. “Alles groeit, wat je ook zaait”, zegt Cardenas Ruedas. Haar boerderij ligt in één van de gehuchten die deel uitmaken van de gemeente. We zijn omringd door avocado-, cacao-, en bananenbomen, en hogerop groeien koffieplanten. Maar onder die rijke grond liggen grote voorraden steenkool, olie en schaliegas. Zowel nationale als internationale mijnbouw- en energiebedrijven staan te trappelen om die voorraden aan te boren. Gaan die plannen door, dan is het in de toekomst gedaan met de natuur van El Carmen. De steenkoolwinning alleen al gaat om een concessie voor de exploitatie van 24 duizend hectare, in een gebied van zo´n 90 duizend hectare. Tel daar de olie- en schaliegaswinning bij op, en de aanstaande natuurramp is compleet.
Maar niet als het aan Cardenas Ruedas en de overige zeven leden van het Comité voor de Organisatie van de Volksraadpleging in El Carmen ligt, waarvan Cardenas Ruedas de woordvoerster is. Het afgelopen jaar organiseerden ze bijeenkomsten in de gemeente om de bewoners te informeren over de eventuele gevolgen van de plannen. “In twee maanden tijd zijn we alle vijftig gehuchten afgegaan, veelal lopend. Overal vonden we steun voor ons initiatief.”
Leugen
Tijdens de bijeenkomsten verzamelden Cardenas Ruedas en haar collega’s ook informatie over de economische situatie van de bewoners, om aan te tonen dat de meerderheid in zijn inkomsten voorziet met landbouw en veehouderij. “Volgens een studie van het Ministerie van Mijnbouw zouden wij voor zeventig procent afhankelijk zijn van mijnbouw. Een leugen, want de economie van El Carmen is voor tachtig procent agrarisch. En om die reden hebben we recht op een raadpleging. De Colombiaanse wet schrijft voor dat wanneer een megaproject de economische bestemming van een gebied verandert, het volk geraadpleegd dient te worden.”
En zo oordeelde ook het departementale gerechtshof van Santander, dat de raadpleging goedkeurde. Maar daar dachten de autoriteiten anders over. Die hebben er sindsdien alles aan gedaan om het referendum tegen te houden. Zo ging het Ministerie van Mijnbouw in beroep tegen de beslissing van het hof, en zei de overheid geen budget te hebben voor het drukken van de stemformulieren. “Ze houden ons aan het lijntje. En we zijn bang dat ze dat net zo lang kunnen volhouden tot de vergunningen zijn afgegeven. Tot nu toe hebben we alles op de legale manier gedaan, maar als de vergunningen er komen, gaan we de straat op om te protesteren. We zullen alles doen wat nodig is om de bedrijven tegen te houden.”
Cardenas Ruedas laat zich niet wegjagen. Vijf maanden nadat een man haar boerderij binnendrong en haar dreigde te vermoorden, keerde ze terug naar haar dorp om de strijd voort te zetten. “De bevolking van El Carmen is altijd zelfvoorzienend geweest. Wij willen niet van ons land verdreven worden en we willen geen vervuiling van een multinational. Dat is voor ons dezelfde terreur als die van het conflict.”
Recente reacties