Milouska Meulens van Vroege Vogels eet boter, kaas noch eieren

Er is best het een en ander af te dingen op de documentaire Boter, kaas noch eieren. Maar in één ding is deze docu met vlag en wimpel geslaagd: de discussie over veganisme is flink opgelaaid. Met dank aan de hoofdpersoon, Vroege Vogels-presentator Milouska Meulens.

Altijd dat knagende stemmetje: het is funest voor het milieu, dieren lijden eronder. Sinds Vroege Vogels-presentatrice Milouska Meulens plantaardig eet, is ze daar vanaf. Geen innerlijk conflict meer. Rust. Hoewel… Er komen wel conflicten met de buitenwereld voor in de plaats. Al heeft niemand iets met haar voedingspatroon te maken, het blijkt ongewild toch steeds een issue. De documentaire Boter, kaas noch eieren volgt Meulens en legt vast waar zij tegenaan loopt.

Aangevallen

De zo innemende tv-kok Anthony Bourdain, die onlangs overleed, vond bijvoorbeeld dat je als je ergens te gast bent, eten nooit mag weigeren. Het is in zijn ogen beledigend: eten staat voor wie mensen zijn en waar ze trots op zijn. Vegetariërs en vegans vond hij daarom maar onbeschoft. Eerlijk gezegd moest ik even slikken toen ik dat zag. Zoals velen heb ik een zwak voor Bourdain. Voor vega(n)s is eten natuurlijk net zo persoonlijk. Het raakt net zo goed aan wie ze zijn. Moeten zij hun principes dan maar even parkeren?

Een onderzoekster legt in Boter, kaas noch eieren uit dat vleeseters lang niet zoveel moeite hebben met mensen die vlees niet lusten. Veganisten geven hun namelijk het gevoel dat ze iets moreel verwerpelijks doen. Wat moet je daar als veganist mee? Hoe zorg je ervoor dat mensen zich niet aangevallen voelen? Tijdens etentjes is het oppassen geblazen: voor je het weet is de sfeer verpest. Meulens weet er alles van.

Het waardevolle aan Boter, kaas noch eieren is dat dit soort dilemma’s ook vanuit het perspectief van vega(n)s wordt bekeken. In een verzorgingstehuis voor vegetariërs vertelt een man aan Meulens hoe hij bij zijn schoonfamilie keer op keer vlees voorgezet kreeg. Hij waardeerde het gebaar, maar toch at hij het niet op. Zij kenden zijn standpunten immers, al begrepen ze het blijkbaar niet. Wie respecteert wie nu eigenlijk niet?

Happy vegan

Meulens is enorm openhartig over de spanningen die haar keuze voor het veganisme oplevert. De levensstijl zelf kost haar geen enkele moeite. Ze weet waarvoor ze het doet. De veroordelingen en vooroordelen zijn lastig. Tegelijk is het moeilijk te verkroppen dat anderen niet zien wat zij ziet. Waarom is haar man nog steeds niet opgeschaald van vega naar vegan?

Meulens en haar man, Jeugdjournaal-presentator Joris Marseille, zijn heerlijk open over wat haar veganisme voor hun samengestelde gezin betekent. Geven en nemen, elkaars gevoelens respecteren, en dus ook toestaan dat de rest graag een bammetje met kaas eet. Meulens en haar familie laten zien dat het niet per se gemakkelijk is. Maar dat het wel mogelijk is; zij slagen er heel goed in om elkaar in hun waarde te laten. Dat heeft regisseur Rolf Hartogensis heel mooi vast weten te leggen. Toch verzwijgt Marseille dat hij af en toe een kaaskroket snackt, om discussie te voorkomen. Want Meulens’ tolerantie heeft grenzen. Ze wil het liefst een happy vegan zijn: gewoon lekker en gezond eten en niet preken of in de verdediging schieten. Maar zo gemakkelijk is dat niet.

B12

De discussie over veganisme is dankzij deze documentaire weer flink opgelaaid. Overigens hebben ook vegans kritiek op Boter, kaas en eieren. Hun onvrede draait vooral om het B12-instituut, dat in de film beweert dat de meerderheid van de vegans vitamine B12-tekort heeft. De Nederlandse Vereniging voor Veganisme weerlegde dat meteen. Meulens had zelf inderdaad een B12-tekort, maar zij slikte ook geen B12-supplementen, iets wat altijd wordt aangeraden. Blijkbaar was dat haar blinde vlek. Uit de vraagstelling wordt duidelijk dat documentairemaker Hartogensis Meulens wel erg strikt vindt. Ze neemt haar veganisme inderdaad serieus. Maar door de montage ontstaat de indruk dat Meulens vooral zo onbuigzaam is doordat ze die tekorten heeft. Alsof ze anders pragmatischer zou zijn. Quatsch natuurlijk.

Bekijk de film bij de NPO.