Is algenolie van Ecover duurzamer dan palmolie?

Goed nieuws, schreven wij afgelopen april: Ecover gaat voor de productie van zijn schoonmaakmiddelen over van duurzame palmolie op algenolie. Mooi dachten we, gezien alle sociale en ecologische problemen rond palmolie. Nu blijkt dat er met het DNA van die algen is gerommeld. En is de olie wel echt duurzamer?

Dat laatste is volgens enkele internationale belangenorganisaties, waaronder Friends of the Earth, maar de vraag. Onder het motto “synthetische biologie is niet ‘natuurlijk’” hebben zij een petitie opgesteld waarin ze Ecover oproepen geen gebruik te maken van deze ook wel extreme genetische manipulatie (of GMO op steroïden) genoemde technologie.

Synthetische biologie, waarbij met synthetisch DNA leven in een cel op steeds verdergaande schaal kan worden verbouwd, draagt volgens het Rathenau Instituut de belofte in zich een meer duurzame productie van grondstoffen en energie mogelijk te maken. Het ziet graag meer discussie over de mogelijke kansen en gevaren.

Fotosynthese

Senior onderzoeker Dirk Stemerding, die zich op het Rathenau Instituut bezighoudt met de maatschappelijke betekenis en risico’s van biotechnologie, vindt dat de technologie door Ecover-critici wel erg snel wordt afgeschreven. Microalgen die middels fotosynthese zeer efficiënt olie produceren zouden een duurzaam alternatief kunnen zijn. De algen van Ecover worden echter gevoed met suiker. Hierdoor verplaatsen problemen rond palmolie zich wellicht naar suikerriet.

Dat moet volgens Stemerding goed worden onderzocht. “Kritisch kijken hoe dat productieproces precies plaatsvindt, welke risico’s eraan zijn verbonden en wat het betekent voor het grondstofgebruik. Ook omdat het een van de eerste producten op de consumentmarkt is waarin synthetische biologie een rol speelt.” Het argument dat algenolie niet ‘natuurlijk’ zou zijn, vindt hij minder relevant. “Ecovers producten zijn sowieso industrieel, er komen allerlei bewerkingen aan te pas.”

Regenwouden

De petitie en artikelen in onder andere The Ecologist over deze zaak eisen meer onderzoek naar wat er gebeurt als de algen vrijkomen in het milieu vóór de olie wordt gebruikt. Vragen over de veiligheid moet je voortdurend blijven stellen, vindt ook Stemerding. Al wijst hij erop dat juist met synthetische biologie algen voor hun levensvatbaarheid afhankelijk kunnen worden gemaakt van laboratoriumomstandigheden die in de natuur niet voorkomen.

‘Algenprofessor’ René Wijffels van de Wageningen UR is betrokken bij het AlgaePARC, dat algen kweekt op basis van fotosynthese. De gevaren wijst hij van de hand. “In de olie zit geen gewijzigd DNA, en dan nog: het zijn veilige organismen.” Hij vindt de algenolie van Ecover een stap in de goede richting. “De druk op regenwouden door palmolie wordt hierdoor verminderd. En productie via fotosynthese, die het landbouwareaal van suikerriet of palmolie niet nodig heeft, is pas commercieel haalbaar over vijf tot tien jaar.”