Strategie Shell risico voor klimaat én aandeelhouder

Oliegigant Shell loopt extra grote financiële risico’s door haar huidige strategie, die is gericht op exploitatie van onconventionele energiebronnen zoals schaliegas en teerzanden. Dat stelt Milieudefensie in een vandaag gepubliceerd rapport. De gevolgen van de zogeheten ´carbon bubble´ – een reusachtige overwaardering van mondiale olie- en gasreserves – zijn voor Shell groter dan voor andere olie- en gasbedrijven. Volgens Shell is de carbon-bubble echter onzin, zo schrijft het concern aan haar aandeelhouders.

Milieudefensie is vandaag samen met Fossil Free NL aanwezig bij de aandeelhoudersvergadering van Shell in het Circustheater in Den Haag om aandeelhouders niet alleen te wijzen op de enorme milieuproblemen die Shell veroorzaakt, maar ook op de financiële gevolgen waartoe de strategische keuzes van het bedrijf kunnen leiden.
“Aandeelhouders maken zich met name zorgen om de waarde van hun aandeel”, zegt Geert Ritsema van Milieudefensie. “Wij willen ze laten inzien dat klimaatverandering niet alleen een bedreiging is vanwege zeespiegelstijging, extreem weer, woestijnvorming en het smelten van gletsjers, maar ook voor de waarde van hun aandelen.”

Carbon bubble

Dat laatste zit zo: volgens het Carbon Tracker Institute moet 80 procent van de bewezen voorraad fossiele brandstoffen wereldwijd in de grond blijven zitten, willen we voorkomen dat de temperatuur op aarde met meer dan twee graden stijgt. Bij deze temperatuurstijging wordt voorkomen dat klimaatverandering onherstelbare schade aanricht, zo luidt de wereldwijde consensus. De Europese Unie, de G8 en de Verenigde Naties hebben dit daarom allemaal al tot officieel klimaatdoel gesteld.
Als Europa en de rest van de wereld serieus werk willen maken van klimaatbeleid, moet dus 80 procent van de olie- en gasreserves in de grond blijven zitten. Deze reserves hebben daardoor dus geen marktwaarde, en dat heeft grote financiële gevolgen voor de fossiele bedrijven en hun aandeelhouders. Dit wordt de ‘carbon bubble’ genoemd.

Onconventionele brandstoffen

Deze overwaardering van de voorraden – waar ook de aandeelprijzen van afhangen – wordt mondiaal op maar liefst 21 biljoen dollar geschat. Wanneer straks nog maar 20 procent van de voorraden opgestookt mag worden, vallen CO2-intensieve en relatief dure reserves als eerste af.
Uit het vandaag verschenen rapport van Milieudefensie blijkt dat Shell zich juist hoofdzakelijk op dat soort brandstoffen wil richten. De winningskosten en CO2-uitstoot van dit soort reserves, zoals olie uit de Nigerdelta, teerzanden, diepzeevelden en schaliegas, zijn veel hoger dan van conventionele voorraden.
Zo kan de CO2-intensiteit van schaliegas 2,5 keer zo hoog uitpakken als die van gewoon aardgas. De plannen van Shell om gas intercontinentaal te gaan transporteren, bijvoorbeeld in de vorm van LNG (vloeibaar aardgas), kunnen de CO2-intensiteit zelfs ruim verdrievoudigen.
Shell zal daardoor bij het uiteenspatten van de ‘carbon bubble’ waarschijnlijk proportioneel meer moeten afwaarderen dan andere oliebedrijven. Dit zal volgens Milieudefensie gepaard gaan met een directe waardedaling van tientallen miljarden.

Carbon bubble is onzin

Shell liet vrijdag 16 mei in een brief aan haar aandeelhouders echter weten dat het zich geen zorgen maakt. Het bedrijf is niet van plan is om haar strategie aan te passen aan het wereldwijde doel om de opwarming van de aarde te beperken tot 2 graden.
Niets wijst er volgens de oliemultinational immers op dat er op korte termijn een werkelijk daadkrachtig internationaal beleid zal komen met fikse reductie-doelstellingen voor de uitstoot van CO2.
Shell erkent dat dat soms snel kan veranderen, maar ze verwacht zeker tot 2050 een toenemende vraag naar fossiele brandstoffen. De bevolkingsgroei en de toenemende welvaart, met name in landen als China en India, staat immers garant voor een stijgende vraag naar energie. Hernieuwbare energie speelt hierin weliswaar een steeds grotere rol, maar die komt bovenop de vraag naar fossiele energie. Die zal volgens Shell dan ook in absolute zin blijven stijgen. De kans dat haar voorraden onder de grond moeten blijven, zoals de protagonisten van de carbon bubble beweren, is dus onzin, aldus Shell.
Een geruststellende gedachte voor de aandeelhouders, maar een rampscenario voor het klimaat.

Lees ook Bill McKibben “Stop met investeren in de fossiele industrie”