De ondertekenaars van het Convenant Weidegang slagen er niet in om de eigen doelstellingen te halen. Dit stelt Milieudefensie op grond van een onderzoek dat Alterra in opdracht van de milieuorganisatie heeft gedaan.
Dit jaar zijn er 16 duizend koeien extra in Nederland die nooit buiten komen. Tussen 2015 en 2020 gaat het aantal koeien in de wei jaarlijks afnemen tot uiteindelijk nog maar iets meer dan de helft buiten komt. Hiermee voldoen bedrijfsleven en overheid niet aan de afspraak die ze in het convenant Weidegang hebben gemaakt. Dat staat het rapport Impact groei melkveehouderij op weidegang en landschap van onderzoeksbureau Alterra van de Wageningen Universiteit. Milieudefensie voerde tijdens de presentatie van het rapport actie om de koe in de wei te houden.
De schaalvergroting in de melkveesector zet komende jaren door. In april worden de melkquota, die de hoeveelheid melk die boeren mogen produceren nu nog beperken, afgeschaft. Tot 2020 stijgt het aantal koeien daardoor met 5 procent tot 1,6 miljoen op zo’n 14.500 bedrijven, aldus onderzoeksbureau Alterra.
Daar staat tegenover dat veel oudere boeren met kleine bedrijven het voor gezien houden. Het aantal melkveebedrijven daalt tot 2020 met 20 procent. De bedrijven die overblijven, breiden zich uit. Het aantal ‘megastallen’ met meer dan 250 koeien verdubbelt volgens onderzoeksbureau Alterra tot meer dan 500.
Melkmachine
Hoe groter bedrijven zijn, hoe minder koeien in de wei staan. Bij bedrijven met meer dan 250 koeien staat nu 60 procent van de koeien permanent op stal, tegenover gemiddeld 30 procent in de hele melkveehouderij. “Om koeien te laten weiden, is genoeg grond nodig vlakbij de stal, waar de melkmachine staat”, verklaart onderzoeker Herman Agricola. “Als het perceel rond hun boerderij te klein is, zijn boeren genoodzaakt de koeien op stal te laten.”
Milieudefensie, opdrachtgever van het onderzoek, pleit voor actie. “Zuivelbedrijven moeten hun weidegangpremie verhogen”, zegt woordvoerster Jacomijn Pluimers. “Melkveehouders die hun bedrijf willen uitbreiden, moet de gemeente of provincie weidegang verplichten. Ook kunnen die ruilverkaveling stimuleren.”
Convenant
Maandag vergaderde het Convenant Weidegang, een samenwerking tussen overheid, bedrijfsleven en maatschappelijke organisaties in de Markthal in Rotterdam. Volgens het Convenant stabiliseert het aantal koeien in de wei, maar Alterra toont aan dat dat niet waar is, zegt Milieudefensie. Het convenant haalt zijn eigen doelstellingen niet, aldus de organisatie.
Kleine melkveebedrijven zullen verdwijnen, voorspelt Alterra. De bedrijven die overblijven, worden steeds groter en bouwen enorme stallen, mest- en voersilo’s. Dat tast het beeld van het platteland nog verder aan. ,,De maatschappelijke acceptatie van de melkveehouderij komt onder druk te staan”, zo waarschuwen de onderzoekers.
Verminkt landschap
De koe is nu nog een vast onderdeel van het Nederlandse landschap. Doordat er steeds minder koeien buiten komen verandert het landschap. Door toename van de melkproductie daalt de prijs, zo bleek afgelopen week uit het nieuws. De reactie daarop is veelal schaalvergroting. Bij schaalvergroting daalt het aantal melkveebedrijven en worden de overblijvende bedrijven steeds groter. De grote mest en voersilo’s die daar bij horen, vallen nog sterker op in het landschap. Kleine bedrijven stoppen. Als gevolg hiervan komt in 2030 in Nederland zeker 15 miljoen m2 aan stallen leeg te staan, wat bijdraagt aan een verdere verrommeling van het platteland.
Volgens Alterra heeft Nederland geen tekort aan voedsel of landbouwgrond, maar wel aan natuur en landschap. Het beeld van de koe in de wei is belangrijk om de kwaliteit van het traditionele Nederlandse landschap te waarborgen.
Milieudefensie voert momenteel de campagne Wij willen Wei voor een gezonde veehouderij met koeien in de wei.
Recente reacties