Ons politieke klimaat wordt met de dag zorgwekkender. Ongegeneerd racisme en islamofobie uit de monden van ’s lands hoogste bestuurders leidt tot polarisatie. Het maakt Nederland killer. Tegelijkertijd lijkt ‘groene groei’ het hoogst haalbare om de klimaatcrisis te bestrijden. Er is amper aandacht voor klimaatvluchtelingen of kleine eilanden zoals Bonaire die hoge klimaatrisico’s hebben. Het klimaatprobleem wordt aangepakt zolang het de BV Nederland dient.
Moeten we om de planeet te redden niet juist voorbij de ‘eigen grenzen’ kijken?
De regering pakt de klimaatcrisis aan met behoud van een kapitalistische economie met nationalistische sentimenten. De Joods-Duitse filosoof Walter Benjamin stelde in 1935 dat dit de basis is van hoe fascisme werkt. Ik schuw deze term niet, want ja, we moeten tegenwoordig ‘benoemen’. Benjamins bewering van toen heeft sporen in staand regeringsbeleid. Groen nationalisme (of de engere variant: ecofascisme) gaat over het optuigen van liefdeloze grenzen. De Ander moet buiten worden gehouden (de Islam, klimaatvluchtelingen, overstromingen) en Ons Land moet worden geholpen (met groene banen en schone lucht).
Mijn voorstel: laten we liefdevol strijden tegen dit kille grensdenken. Laten we strijden voor wat ik ecorechtvaardigheid noem, waar je ook woont in de wereld, gevoed door radicale liefde voor onze planeet en elkaar. We moeten ons verzetten tegen het idee dat de wereld bestaat uit vaststaande grenzen en groepen (‘puur volk’, ‘de natiestaat’, ‘onze economie’). Strijden tegen racisme en nationalisme is óók strijden tegen het laaghangend fruit van groene groei. Het is tegengif in tijden dat donkere wolken zich samenpakken boven BV Nederland. Laten we liefdevol strijden in de polder.
Shivant Jhagroe is universitair docent aan de Universiteit Leiden. Onlangs schreef hij het boek Voorbij Duurzaamheid.
Geef een reactie