Het woord van de week is ‘klimaattraagheid’. Dit mechanisme voorspelt nog veel meer opwarming dan we nu meten. Maar wat is dat eigenlijk? Hier twee redenen waarom de opwarming, ondanks de records, eigenlijk nog achterblijft.
We weten dat de wereld door toedoen van ons aan het opwarmen is. Maar hoeveel precies, dat blijft de vraag. Toch is een nauwkeurig antwoord vinden hierop van groot belang. Dat het einde nog niet in zicht is, blijkt uit de laatste 15 maanden, waarin hitterecord na record gebroken werd. Vertellen deze temperaturen die we nu meten het hele verhaal over hoeveel de extra CO2 in de atmosfeer uiteindelijk oplevert aan mondiale opwarming? Wetenschapsjournalist Rolf Schuttenhelm en data-journalist Stephan Okhuijsen wilden daarover meer weten. Zij onderzochten daarom maandenlang klimaatdata en schreven hierover op wetenschapswebsite Bits of Science, inclusief een gedetailleerde grafiek. Hun conclusie: de opwarming die we nu meten, is slechts het topje van de ijsberg. De opwarming die we nu voelen, wordt nog helemaal niet veroorzaakt door de CO2 die we nu uitstoten. En dat komt door ‘klimaattraagheid’. Wat is dat eigenlijk?
1. De oceaan neemt langzaam hitte op en staat ze langzaam af
Dit fenomeen (thermische inertie) kennen we hier uit de Nederlandse zomer: met de eerste zomerse dagen kan de temperatuur buiten al tot 30 graden stijgen, maar meer dan een teen kun je in het zeewater niet steken, nog veel te koud. En ‘s nachts gebeurt het omgekeerde: de temperatuur kan snel dalen, maar een reeds opgewarmde zee blijft in de nacht warm en staat zo hitte af. Op mondiale schaal en over langere tijd gebeurt iets vergelijkbaars. De oceanen nemen veel van de extra hitte op die de CO2 in de atmosfeer gevangen houdt. Meer dan negentig procent van de extra hitte die de atmosfeer sinds 1955 heeft vastgehouden, is uiteindelijk in de oceanen opgeslagen. Dit heeft ervoor gezorgd dat de opwarming van de atmosfeer minder snel is gegaan. Maar de thermische inertie van de oceanen zorgt alleen maar voor vertraging van deze onvermijdelijke opwarming. Er moet een nieuw evenwicht ontstaan. Daardoor levert het huidige CO2-niveau ons sowieso nog circa 0,7 graad extra op, becijferden Schuttenhelm en Okhuijsen.
2. Aerosolen zorgen voor slechts tijdelijke afkoeling
Naast dat CO2 in de lucht komt bij het verbranden van fossiele brandstoffen, stoten we ook extra aerosolen uit, deeltjes die in de lucht blijven hangen. Er zijn natuurlijke aerosolen en aerosolen die als luchtvervuiling worden beschouwd en door menselijke activiteiten in de atmosfeer terechtkomen, zoals zwaveldioxide. Deze deeltjes kaatsen zonlicht terug naar de ruimte, waardoor minder opwarming optreedt. Daarnaast dragen aerosolen bij aan wolkvorming. Als de lucht een hoge concentratie aerosolen heeft van menselijke oorsprong, ontstaan er wittere wolken die eveneens meer zonlicht weerkaatsen. Zo ontstaat het effect bekend als global dimming dat de temperatuur op aarde verlaagt. Een bekend voorbeeld van de wolkvorming door aerosolen, zijn de contrails die je achter vliegtuigen vindt, de ‘wolkenstaarten’. De aerosolen blijven echter maar enkele dagen tot weken in de atmosfeer achter, veel minder lang dan CO2-moleculen en andere broeikasgassen, die zo’n 100 jaar in de atmosfeer zitten. De toename van de uitstoot van deze aerosolen is ook veel minder dan die van CO2 (gelukkig, want er zitten serieuze gezondheidseffecten aan), zodat het koelende effect van deze deeltjes in de toekomst af zal nemen en zodat het opwarmende effect van CO2 relatief nog verder toeneemt.
Zelfs zonder dat we extra CO2 in de atmosfeer brengen (wat we zeker wel doen), kunnen we rekenen op een verdere stijging van de temperatuur. De komende decennia komt er tot 0,7 graden bij. Dat brengt ons al boven het in Parijs afgesproken klimaatdoel van 1,5 graad. Maar op nog grotere tijdschaal zal de uiteindelijke opwarming bij de huidige CO2-concentratie waarschijnlijk 2 à 3 keer zo hoog liggen als we nu meten, zo stellen Schuttenhelm en Okhuijsen. Daarbij refereren ze aan het smelten van de ijskappen, waardoor minder terugkaatsing van zonlicht plaatsvindt en dus meer opwarming, maar ook het verschuiven van oceaanstromingen die nog onvoorziene gevolgen kunnen hebben – processen die worden samengevat onder het koepelbegrip ‘Earth System Sensitivity’.
Duidelijk is dat het klimaatbeleid niet afgestemd zou moeten zijn op de temperaturen die we nu meten, maar dat we al uit moeten gaan van de potentiële opwarming die de huidige CO2-concentratie zal veroorzaken. Met andere woorden: het ziet ernaar uit dat we CO2 uit de atmosfeer moeten halen, willen we nu nog het Parijs-akkoord recht doen.
‘Zolang we klimaatverandering afmeten aan de thermometer en nú waargenomen weersextremen, blijven we de werkelijke urgentie van de CO2-stijging onderschatten,’ schrijven Schuttenhelm en Okhuijsen.
d.kroon zegt
Als je de wereldbol bekijk zie je een grote gele streep van West Afrika tot aan China. Dit is een grote woestijn gordel. Die zouden we vol kunnen planten met bomen en daarmee heel veel CO2 uit de atmosfeer halen. Waarom zijn we daar al niet jaren geleden mee begonnen?
Veel mensen veroorzaken veel CO2. Dus minder mensen maakt het probleem gemakkelijker. In Pakistan en Bangladesh is de bevolking de afgelopen jaren verviervoudigd!
Studio zvz zegt
Mogelijk een goed idee.
Evenals geboortebeperking.
Vergelijk eventueel: Zeespiegelstijging en rurale repopulatie,
woestijnbewoning en drijvende bouwsels.
http://www.zelfvoorziening.nl/nieuwsbrief_38.html#zee
Woestijnbevloeier 2.
http://www.zelfvoorziening.nl/nieuwsbrief_43.html#woe
Bert Amesz zegt
De zin in de kop “Dit mechanisme voorspelt nog veel meer opwarming dan waar we vanuit gingen” is pertinent onjuist. De traagheid van het klimaatsysteem is een bekend fenomeen en is als zodanig meegenomen in de projecties van IPCC. Niks nieuws onder de zon. Bangmakerij?
Carla zegt
Dit fenomeen is niet in alle berekeningen meegenomen. Ik denk dat de tijd is aangebroken voor daadkrachtige maatregelen. Het heeft geen zin te praten over bangmakerij. Wel over hoe gaan we verder. Hebben we iets over voor toekomstige generaties of niet.
Piet van Noort zegt
Een krachtiger CO² beleid is nodig. Vandaag hoorde je al een bericht dat één van de drie kolencentrales dicht moet om de doelstelling van Parijs te halen. Den Haag zou nog voorbeeldiger aan het werk moeten en bv. de kustverdediging, waarbij jaarlijks 150.000 ton CO² geproduceerd wordt aanpakken. Met hier en daar een strekdam of zee jachthaven kan dit zomaar gehalveerd worden. Ook voor het stoken van houtkachels zouden strenge regels moeten worden opgesteld. Een goed voorbeeld is hier essentieel !
ed zegt
Zolang er landijs is wat afsmelt en in de oceaan komt zal de atmosfeer redelijk minder warm zijn in de noordelijke (Groenland) en zuidelijk (Antarctica) gebieden, hier zal gemiddeld vaker lage luchtdrukken ontstaan. Voor de noordelijke oceaan zal dan langs de noordelijk Europese kust landen in het voorjaar en begin zomer vaker de wind uit noordelijke stroming bestaan en dus zal het daar juist voor meer afkoeling zorgen, Dit is schijn afkoeling , omdat globaal de opwarming iedere jaar nieuwe aan records zullen registreren ten opzichte van het jaar ervoor.
Hoe kan dat de noordelijk luchtstroming langs de noordelijke kustlanden koeler is?
Neem een glas water, doe er een paar ijsblokken in en dat glas water koelt tijdelijk af tot er geen ijs meer in zit daarna zal het water weer opwarmen, blaas over het glas water dat door ijs is afgekoeld, dan voel met je hand achter het glas ook de afkoeling.
Het gesmolten ijs op Groenland bestaat uit zoet water en dat is lichter dan zout water, hierdoor blijft het ijskoude zoete smelt water over de oceaan verspreiden, en dat gaat de laatste jaren steeds sneller, en daardoor meerdere lage luchtdrukken genereren op die oceaan nabij IJsland waardoor we hier in het voorjaar en begin van de zomer vaker last hebben van de koude noordelijke luchtstroming. Dit is een tijdelijke fenomeen! Als Groenland grotendeels is gesmolten dan zal de opwarming aan de noordelijke Europese kust landen zeer sterk gaan toenemen, maar dan ook globaal nog hogere opwarming omdat de oceaan onvoldoende afkoeling krijg van jaargetijden smelt water van de Noordpool oceaan.
Hierdoor en mede door ook het vrijkomen van Methaan zal de Aarde veel warmer worden dan huidige voorspelling 2 a 3 graden.
1 Door stijging van zeewater zal grotendeels de lagere kust landen overstromen.
2 Het zeewater te warm worden, zal algen overheersen en uitstervingen in zee / oceanen massaal zijn.
3 Zal er minder zuurstof in onze atmosfeer komen, hierdoor meer CO2 en Methaan de overhand nemen.
4 Door grotere temperatuur verschillen in de atmosfeer met name laag aan de grond warmer en hoger in de lucht kouder, zal de regenslag ook zwaarder zijn / toenemen, met als resultaat overstromingen tijdens regen aan de orde blijven.
5 Door deze grotere temperatuur verschillen zal tornado’s heel snel kunnen ontstaan vooral in gebieden waar vroeger zelden tornado’s voorkwamen.
H. J. Meilink zegt
Laatst hoorde ik dat de CO2 uitstoot ten gevolge van menselijk toedoen voor een deel wordt afgevangen door de bomen en planten. Zij groeien extra snel door de verhoogde CO2-concentratie in de lucht. Maar dat extra groeien van planten en bomen heeft zijn grens. En wanneer die grens bereikt is zal al onze uitgestoten CO2 in de atmosfeer blijven waardoor de opwarming veel sneller zal gaan dan in het huidige tempo. Wordt dit fenomeen al voldoende in de klimaatmodellen meegenomen? Zo niet, dan staat ons nog meer te wachten dan we nu al denken!!