Wat is krankzinnigheid? Niet het aanhangen van door anderen waanzinnig geachte ideeën. Wel het zich volledig afsluiten voor reacties van anderen op eigen ideeën en de daaruit voortvloeiende handelingen. Zo gezien is de manier waarop in de politieke arena over ‘de economie’ wordt gesproken als krankzinnig te kwalificeren. Het debat gaat uitsluitend over de beste manier waarop ‘de economie’ weer kan gaan groeien.
In 1972 verscheen het rapport van de Club van Rome, getiteld De grenzen van de groei, waarin werd aangegeven dat voortdurende economische groei wereldwijd op den duur op grenzen zou stuiten in de vorm van voedselschaarste, uitputting van grondstoffen en vervuiling. Sindsdien is er veel bekend geworden over de achteruitgang van kwaliteiten van de aarde in de vorm van uitputting van grondstoffen, uitsterven van planten- en diersoorten, vervuiling van land, water en lucht en verstoring van ecosystemen. Niet alles wat eens werd beweerd is houdbaar gebleken.
Eén conclusie blijft echter overeind staan. En dat is dat het streven naar voortdurende economische groei dat kenmerkend is voor de bestaande economische orde ontstaan is in een wereld van onbegrensde mogelijkheden waarbij men altijd wel weer ergens anders naar toe kon gaan om datgene van de natuur te benutten dat in de nabije omgeving niet meer voorhanden was. Die tijd is definitief voorbij en de economie zal van nu af aan of, beter gezegd, zou al minstens een halve eeuw, gebaseerd moeten zijn op het inzicht dat er grenzen zijn aan verdergaande exploitatie van de eindige en kwetsbare Aarde.
Van dat inzicht is in debatten in het parlement en in de media vrijwel niets terug te vinden. ‘De economie’ wordt daarin gezien als een machine die weer op gang moet worden gebracht en dan ‘aan de praat’ moet worden gehouden. Daarvoor is het ook nodig dat de consumptie in de rijkste delen van de wereld wordt gestimuleerd.
Die krankzinnigheid lijkt door een initiatief uit onverwachte hoek althans in Nederland doorbroken te worden. Het acteurgezelschap De Verleiders van het toneelstuk Door de bank genomen dat over de banken gaat, hebben het initiatief genomen om ons parlement te dwingen te discussiëren over de wijze waarop geld wordt geschapen. Weinig mensen zijn zich ervan bewust dat ongeveer 97 procent van al het geld ontstaat door kredietverlening door banken. Sommigen zien in dat systeem van geldcreatie een, zo niet de belangrijkste, oorzaak van de noodzaak om voortdurende economische groei na te streven om de door private geldcreatie ontstane schulden af te lossen.
Op het moment dat ik dit schrijf hebben al 65 duizend mensen hun steun betuigt met dit initiatief. Ruim voldoende om het doorgang te laten vinden. Tot nu toe blijft het milieuaspect van dit onderwerp vrijwel geheel buiten beschouwing. Het is hoog tijd dat de milieubeweging zich massaal gaat inspannen om de schadelijke ecologische effecten van de groeigekte die onze politici tot nu toe in haar greep houdt aan de kaak te stellen. Dit debat is een unieke mogelijkheid die de milieubeweging niet voorbij mag laten gaan. Kom in actie!
Recente reacties