Down To Earth Magazine

Milieu | Mensen | Meningen

Logo Down To Earth

Zoek op de site

  • Home
  • Onderwerpen
    • Uitgelicht
    • Energie & klimaat
    • Landbouw & voedsel
    • Mobiliteit
    • Bossen
    • Economie
    • Mensenrechten
  • Rubrieken
    • Interview
    • De Activist
    • Opinie
    • Boeken en films
    • Consument
    • Recept
    • Columns
  • Magazines
  • Nieuwsbrief
  • Over ons
Home > Energie & klimaat > Alternatieve energie > Magda Smink: “Fossiele industrie bepaalt koers energietransitie”

Magda Smink: “Fossiele industrie bepaalt koers energietransitie”

Harry Perrée | 13 januari 2016 |

De fossiele industrie zet de overgang naar een duurzame samenleving naar haar hand, constateert wetenschapper Magda Smink. Ze gebruiken hiervoor een recept met vijf ingrediënten. 

Foto: Lobke Spruyt
Foto: Lobke Spruyt

Zodra de overheid beleid wil maken, stellen fossiele bedrijven zich op als (1) partner van de overheid, waarbij ze altijd met een (2) alternatief plan op de proppen komen. Verder weten ze hun (3) bedrijfsbelangen als publieke belangen voor het voetlicht te krijgen, doen ze (4) onderzoek om regelgeving te beïnvloeden en (5) bewerken ze de publieke opinie via de media.

We stinken er gewoon in, ze sturen ons die kant op die ze ons op willen hebben.
“Ik heb niet naar andere spelers gekeken, zoals burgers die zonnepanelen kopen en samenwerken, ngo’s, overheden. Ik geef alleen aan wat de gevestigde belangen doen. Bij groen gas heb ik dat goed in kaart kunnen brengen. Heel veel van hun voorstellen worden overgenomen door de overheid. Daarin zijn zij succesvoller dan boeren die biogas produceren en al heel lang om maatregelen van de overheid vragen.”

Waarom is het zo moeilijk afscheid te nemen van fossiele brandstoffen?
“Omdat er in de Nederlandse energiesector een aantal heel grote spelers is: de gassector, de oliebedrijven, de energiebedrijven, de energie-intensieve industrie. Zij hebben belang bij het voortzetten, in elk geval op korte termijn, van het fossiele energiesysteem.”

Is hun belang puur financieel?
“Het is ook cultureel ingegeven. Bij het fossiele systeem hoort een logica van grootschaligheid: grote infrastructuur waarmee je grote hoeveelheden energie transporteert. Het is een gecentraliseerd systeem: er zijn een paar plekken waar je energie opwekt. Dat is een beeld van hoe energie opgewekt en gebruikt zou moeten worden.”

“De grote spelers uit de Nederlandse energiesector hebben belang bij het voortzetten van het fossiele energiesysteem”

Smink onderzocht de aanpak van de gevestigde (fossiele) orde voor vier terreinen: de poging om het statiegeldsysteem af te schaffen, en de pogingen om de introductie van biobrandstoffen, van groen gas en van led-verlichting te beïnvloeden. Zo weten fossiele bedrijven in alle vier de gevallen de agenda te sturen en duurzame technologie op achterstand te zetten.

Saboteert de gevestigde orde van fossiele bedrijven de overgang naar duurzame energie?
“Zo’n sterk woord zou ik niet gebruiken. Ze sturen het proces van energietransitie in een richting die past bij hun visie en hun belangen.”

Dus we kunnen het die bedrijven niet kwalijk nemen dat ze niet radicaal innoveren?
“Het is begrijpelijk. Shell is helemaal geoptimaliseerd om olie en gas te winnen en te transporteren, te bewerken en te verkopen. Dan is het heel moeilijk om het anders te doen. En dan is er ook de cultuur… ze hebben er niet zo’n zin in. Biobrandstoffen zijn voor hen een vreemde brandstof. Die komt van allerlei verschillende bronnen, van boeren, varieert in kwaliteit. Terwijl zij gewend zijn aan fossiele brandstoffen. Het is niet dat het technisch niet mogelijk is, maar het stuit hen tegen de borst. Kijk, dat deze bedrijven lobbyen is logisch en mag ook en dat de overheid ernaar luistert mag ook en is logisch. Het is begrijpelijk hoe zij zich gedragen, want dit is hoe zij al decennialang opereren.”

Is een transitie naar duurzame energie mogelijk met die grote fossiele gevestigde belangen?
“Sommige bedrijven kunnen wél de overstap maken naar een totaal andere technologie. Dat laat het led-verhaal zien. Philips verkocht nog spaarlampen, terwijl een aantal andere partijen al led-lampen verkocht. Toen heeft Philips een aantal jaren hard op de rem getrapt door te zeggen dat led-verlichting nog lang niet klaar was voor de markt. Maar in de tussentijd kocht Philips fabrieken op die led-verlichting produceerden. Toen dat in orde was, zijn ze zelf heel hard gaan werken aan het verkopen van led-verlichting. Zo’n bedrijf kan de transitie vooruithelpen. Het voordeel als je zo’n grote partij meekrijgt is dat deze heel goed weet welke instituties er gewijzigd moeten worden, hoe je dat voor elkaar moeten krijgen en hoe je een aantrekkelijk verhaal voor de burger kunt vertellen.”

Kunnen de milieubeweging en duurzame bedrijven de strategieën van grote fossiele bedrijven ook inzetten?
“Die vijf punten zijn eigenlijk een soort recept van hoe kan ik mijn invloed laten gelden op het politieke niveau, om de instituties te veranderen. Als duurzame partijen dat overnemen, komen ze een stuk verder. De milieubeweging doet dit ook, maar ze hebben niet dezelfde middelen als de grote partijen. Ze hebben minder tijd om het voor te bereiden, minder middelen om hun eigen plan voor te stellen. Dan heb je niet hetzelfde gewicht. Dus moet je het slim aanpakken en selectief zijn: “waar kunnen wij een bijdrage leveren?” en daar op focussen, in plaats van op allerlei plekken aanschuiven en vervolgens geen invloed uitoefenen op dat proces.
Kijk, de wereld verandert, het gaat de duurzame kant op. Daar zou je van moeten kunnen profiteren. De fossiele industrie moet steeds ingewikkeldere verhalen vertellen om hun plannen doorgang te laten vinden.”

 

Kom op de mailinglijst

Schrijf je in voor de D2E nieuwsbrief

Categorie: Alternatieve energie, Interview Verschenen in: Down to Earth 32 (december 2015)

Harry Perrée

Harry Perrée

Harry Perréé is journalist

  • Volg Harry Perrée op Twitter @HarryPerree
  • Volg Harry Perrée op LinkedIn
  • Alle artikelen van Harry Perrée op Down To Earth Magazine

Gerelateerde berichten

Interview, Meningen

Geen koopwaar maar commons

We moeten de commons, onze gemeenschappelijke bronnen, terugveroveren van het neoliberalisme, dat is de boodschap van filosoof Thijs Lijster.
Interview, Klimaatrechtvaardigheid

Kaneelbomen brengen meer welvaart dan nikkelmijnen

WALHI, Friends of the Earth Indonesia, wil dat Europa investeert in hernieuwbare landbouw in Indonesië en pleit voor goede IMVO-wetgeving.
Biodiversiteit, Interview

“De Ontheemtuin valt meer op dan de vlindertuin”

Toen de vlindertuin van 'vlinderman' Nicky Castricum plaats moest maken voor nieuwbouw, maakte hij er een Ontheemtuin op wielen van.
Grondstoffen, Interview

“We zijn afhankelijk van China, daar moeten we mee leren leven”

China-deskundige en analist Nis Grünberg legt uit hoe China zo dominant is geworden in groene technologie, terwijl Europa achterloopt.
Ontvang ons magazine

Recente reacties

  • Rob Dikkers op Op Achterhoekse akkers keert de natuur terug
  • Marijke Kortekaas op Inheemse toppers voor in de tuin
  • Alexa op Fluweelzachte muren zonder latex
  • Loek Beukman op Protesteren met een smiley
  • Ingrid Staal op Gek van insecten: Paul Beuk
  • Ronaldo op “De tijd van het ecopopulisme is aangebroken”
  • Loek Beukman op “Het probleem ligt bij de machine”

Lees ons papieren magazine

Lees — Down to Earth 52 april 2019

Contact

Redactieadres:
Nieuwe Looiersstraat 31
1017 VA Amsterdam
Tel: 020-5507433
redactie@downtoearthmagazine.nl

Over ons

  • Over ons
  • Auteurs
  • Word abonnee
  • Disclaimer
  • Privacy en cookies

Volg ons