Rooksignalen, trommels, gebarentaal of postduiven…
Hoewel de manieren waarop we elkaar bereiken door de eeuwen heen sterk zijn veranderd, is communicatie van alle tijden. Down to Earth bekijkt een vijftal hedendaagse communicatiemiddelen en vraagt zich af: hoe puik zijn onze praatjes voor de planeet?
Berichtjes sturen
De meeste mensen zijn sociale dieren. Volgens het CBS heeft meer dan 95 procent van de Nederlanders boven de 15 jaar wekelijks contact met familie, vrienden of buren en ruim de helft zelfs dagelijks. Een derde van dat contact wordt gelegd via WhatsApp, chat (zoals Messenger) of sms.
Voordelen
Appen en chatten is gratis. Sms’jes worden, behalve in de telefoon zelf, nergens bewaard. Dat scheelt kilometers in ruimte (verdozing). En stroom natuurlijk.
Nadelen
Elke gedeelde scheet op WhatsApp wordt ergens in een datacenter opgeslagen: hoe meer data, hoe meer energie, land en koelwater er nodig is. Sociale druk om te appen is groot: minderen is moeilijk, stoppen welhaast onmogelijk. Sms is niet geschikt voor beeld en het is, hoewel niet meer zo duur als vroeger, niet gratis.
Impact
95 procent van de Nederlandse telefoons is uitgerust met WhatsApp. Een bericht van 0,01 MB stoot ongeveer 2 gram CO2 uit. Wereldwijd worden er dagelijks meer dan 100 miljard appjes verstuurd. Toch is er ook een kleine tegenbeweging. In 2021 gingen er 1 miljard dumbphones over de toonbank, ouderwetse gsm’s waarop je alleen kunt sms’en, en daalde de verkoop van smartphones met ruim 12 procent.
Telefoneren
De telefoon is een uitvinding uit de 19e eeuw. In 1881 wordt er voor het eerst gebeld in Nederland. 100 jaar later heeft elk huishouden een vaste lijn en nog eens 40 daarna is iedereen voorzien van een mobiel. Ongeveer 15 procent van de mensen telefoneert dagelijks.
Voordelen
Bereikbaarheid.
Nadelen
De productie van mobiele telefoons kost veel energie en kostbare grondstoffen, zoals goud en kobalt: de gemiddelde omlooptijd van een smartphone is ongeveer 2(!) jaar.
Impact
Bellen gebeurt steeds meer via het mobiele netwerk. Ook loopt 90 procent van de vaste lijnen in Nederland over het internet. Dataverkeer neemt alleen maar toe. In 2050 is het goed voor meer dan 50 procent van ons energieverbruik. Hoogste tijd voor verduurzaming. Of digitaal consuminderen natuurlijk.
Videobellen
In de vorige eeuw mislukte de introductie van de beeldtelefoon, maar sinds een jaar of 20 is videobellen niet meer weg te denken als communicatiemiddel, zeker de afgelopen 3 jaar. Elkaar zien terwijl je belt komt volgens sommigen het dichtst bij een ontmoeting in persoon.
Voordelen
Hoewel videobellen veel meer energie kost dan gewoon bellen, is het een stuk duurzamer dan met de auto naar een goede vriend aan de andere kant van het land tuffen of in het vliegtuig springen naar je geëmigreerde dochter in Tasmanië.
Nadelen
Maar meestal doe je het natuurlijk allebei. Bellen met beeld slurpt ook op een andere manier energie: verschillende onderzoeken tonen aan dat videobellen een stuk vermoeiender is dan gewoon bellen.
Impact
Een minuut videobellen kost tussen de 5 en 30 MB, afhankelijk van welke app je gebruikt. Bellen zonder beeld bespaart 75 tot 90 procent aan data.
Mailen
Tien procent van de Nederlanders typt wekelijks een mailtje naar familie en/of vrienden.
Voordelen
Geen papier nodig.
Nadelen
Een mail blijft tot in de eeuwigheid bewaard, als je ‘m niet zelf verwijdert.
Impact
Een mail van 1 MB produceert 20 gram CO2. Een jaar lang twintig mails per dag sturen staat gelijk aan duizend gereden autokilometers. Dat komt vooral omdat mails niet opgeruimd worden. Wie wat bewaart heeft wat, geldt hier dus niet. Hup, KonMari’en die inbox!
Brieven schrijven
Het versturen en ontvangen van handgeschreven post wordt steeds zeldzamer, maar uitgestorven is de brief allerminst. Zie het internationale project Postcrossing waar wildvreemden elkaar kaartjes sturen en de documentaire Liefdesbrieven die bol staat van blozende briefminnende jongeren.
Voordelen
Amerikaans onderzoek heeft uitgewezen dat schrijven met de hand goed is voor het geheugen, het leervermogen en het genereren van ideeën. Met het bewaren van traditionele post gaat geen water en land verloren. Nieuw (brief)papier bestaat voor 82 procent uit gerecycled papier en karton.
Nadelen
Het kost tijd.
Impact
Dat mailen sowieso beter is voor de planeet dan het versturen van een brief is een hardnekkig fabeltje dat is ontstaan voordat er rekening werd gehouden met de enorme impact van dataopslag op klimaat en milieu. Hoe dat precies zit met brieven is lastig te bepalen, omdat dat van veel factoren afhankelijk is – transport bijvoorbeeld. Om te verduurzamen heeft PostNLin 2022 de posttrein weer van stal gehaald.
ferrie = differentieel zegt
Dag Hilde,
leuk onderwerp – maar ja – die foto, hè – twee blikjes en een touwtje werkt ALLEEN als de blikjes strak gespannen zijn in 1 rechte lijn – – gek hè, dat een symbool zo verkeerd uitpakt, zeker als beeldvorming een onderdeel van je verhaal uit maakt.
kritisch naar eigen werk kijken kan nooit kwaad, als je je boodschap wilt overbrengen – –
Ferrie
Bert010 zegt
Beste Ferry
Een ouderwetse telefoon werkt ook niet als de hoorn erop ligt, maar toch zie je deze configuratie nog vaak als symbool voor communicatie gebruikt.
ook het losse hoorn icoontje zonder toestel zoals in dit artikel afgebeeld is dan discutabel
Een strak gespannen touwtje tussen 2 blikken dicht bij elkaar (bij een lang touwtje moet anders de lens te ver uitzoomen) een beeld opleveren dat wellicht nog ‘verkeerder’ uitpakt, op zo’n korte afstand kun je nml gewoon praten met elkaar.
Gek hè ,dat je eigen reaguursel je kritische aandacht ontsnapte 🙂
groet bert
Woutje123456 zegt
Heel goed Bert, dat zal hem leren!
@ Ferry, een beetje positiever mag wel hoor!
Je geeft letterlijk geen 1 compliment, anders dan ‘leuk onderwerp’ (wat iets zegt over het onderwerp en niet over het artikel…).
En vervolgens wijd je 5 regels aan een afbeelding bovenaan de pagina. Het is maar of je glas een kwart leeg is, of 3 kwart vol…
Geniet van het leven Ferry!
ferrie = differentieel zegt
tsjonge tsjonge wat zijn we weer heerlijk woke allemaal – – – –
begin eens met een cursus begrijpelijk en goed lezen voordat je iets neer kwakt; Bert010 en Woutje123456
M I J N N A A M S C H R I J F J E M E T “I E” OP H E T E I N D
dat staat overigens twee keer in mijn reactie – – – – – – – –
Geert van Poelgeest zegt
Prima artikel, goed om het energiegebruik te realiseren.
Papier brieven schrijven doe ik niet meer.
Een idee om het op te pakken.
Is het een idee om niet alleen een digitale reactie in deze bladzijde mogelijk te maken maar ook een brieven reactie met het vermelden van een postbusnummer
Geert van Poelgeest