Kleuren met koffie

Een beter milieu: waar begin je? Bij de grote vervuilers, natuurlijk. Maar je kunt ook zelf aan de bak! Door je haar te verven met planten in plaats van chemicaliën, bijvoorbeeld. Doe-het-groener Hilde Wijnen gaat nog een stapje verder en brouwt een zelfgemaakte haarverf van spullen die ze vindt in haar eigen keukenkastjes.

Deze aflevering van Doe het lekker zelf begint noodgedwongen met een confessie. Een aantal jaar geleden ben ik gestopt met het verven van mijn haar. In plaats van roodbruin – of in het geval van mijn alter ego bij deze artikelen: knalrood – ben ik inmiddels behoorlijk grijsgelokt. Sorry Pépé, en sorry lezer. Maar! Blijkbaar heb ik mijn innerlijke silver sister nog niet volledig omarmd. Want ik werd onlangs wel erg enthousiast van een gesprek met iemand die haar witte haardos had omgetoverd tot een wolkige zachtroze dot. Hoe? Gewoon thuis, met rode bieten! Nou ja! En toen een vriendin van mij daarna ook nog lyrisch vertelde over haar plantenkapper (geen kapper die planten bijpunt, maar een kapper die met planten kleurt, ofwel een plantenkleurder), werd het tijd voor een onderzoekje. Kan ik mijn wekelijkse groentetas ook voor andere zaken inzetten dan soepjes en salades?

Wereld aan kleur

Ja, dat kan! Wortels, kurkuma, rabarber, ik vind een wereld aan kleur. Een beetje te veel zelfs. Van grijs naar oranje, dát gaat me te ver. Gelukkig bestaan er genoeg recepten voor de behoudende mens. Zo kom ik al surfend brouwsels met koffie, salie, thee en walnootschillen tegen. Die laatsten zijn geen vast onderdeel van mijn voorraadkast, maar met de rest kan ik aan de slag. Van grijs naar bruin met huis-, tuin- en keukenspullen, zou het zomaar kunnen?

Ik probeer vier recepten uit. Het eerste bestaat uit een aftreksel van gekookte salie. Nummer twee is een kopje vreselijk sterke thee (drie zakjes Earl Grey) gemixt met een half kopje amandelolie. Dan maak ik nog twee verschillende koffiemengsels: eentje met een deel gemalen koffie en vier delen conditioner en eentje met twee delen koffieprut en een deel olijfolie. Ik kies vier plukjes aan de onderkant van mijn (halflange) coupe die mee mogen doen aan mijn experiment en laat elk mengsel een uur intrekken. Na het uitspoelen en het drogen, is het resultaat… minimaal. Jammer van al dat verwachtingsvolle wachten! Na een gedegen inspectie en wellicht een pietsie verbeeldingskracht besluit ik dat van de vier verfjes de koffieconditioner het meest teweeg heeft gebracht. De oliemengsels maken mijn haar wel donkerder, maar dat komt vooral doordat het er nogal vet van wordt. Het salieaftreksel lijkt ook wel iets te doen, maar valt af vanwege de moeite die het aanbrengen kost: het spul druipt sneller uit je haar dan je het erin krijgt.

Ronde twee

Misschien is het verschil beter te zien als ik mijn haar helemaal insmeer, hoop ik. Ik gooi de koffieconditioner en de salie bij elkaar (zonde om weg te mikken), pak een kwast en kwak het goedje op mijn hoofd. En ook ernaast trouwens. Het spul heeft wat van henna weg en je kunt er net zo goed met knoeien. Voordeel: het gaat een stuk makkelijker van de muren (plus de grond, de badmat, het douchegordijn, de wastafel en je oor) af dan henna, dat meteen kleur afgeeft. Weer wacht ik een uur voor ik de verf uitspoel om meteen te ontdekken dat ik nog steeds witgelokte slapen bezit. Hmm.

De volgende dag schijnt de zon en die werpt een nieuw licht op de zaak. Ligt er niet zweem van bruin over mijn haar? Is het grijs niet wat zachter geworden? Weet je wat? Ik probeer het gewoon nog eens. Dit keer zet ik in de cafetière een dubbel zo sterke pot koffie als de vorige keer en gebruik de prut in plaats van de gemalen bonen. Ik gooi er de rest van de conditioner doorheen en volg verder dezelfde procedure. Wel laat ik de boel nu langer inwerken: 1,5 uur. Ha, dat moet toch iets doen?! Nee dus. Geen resultaat. Of het moet zijn dat mijn haar nu wat meer één geheel lijkt. Maar eigenlijk maakt dat de boel er niet beter op, eerder saaier. Liever knalwit met afwisselend strengen donker- en lichtbruin en grijs dan egaal salmiak.

Blauw of groen

Ik geef het op. Toch ben ik nieuwsgierig. Waarom is het niet gelukt? Ik bel plantenkleurder Fleur, die me bezweert dat grijze en witte haren echt gekleurd kunnen worden met planten, kruiden en ja, ook met koffie. Wel zijn er een aantal voorwaarden waaraan voldaan moet worden, wil de verf goed pakken. Belangrijk is dat je haar schoon is voordat je begint met kleuren. Twee keer wassen met een milde shampoo, aldus Fleur. Bovendien moet de verf warm zijn wanneer je ’m aanbrengt. En ook bij het inwerken doet de temperatuur ertoe. Een warmtekap zorgt ervoor dat de verf lekker kan broeien. Aha! Ik zie verbeterpunten! Toch raadt Fleur me niet aan het nog eens zelf te proberen. Volgens haar is vooral wit een lastig te verven haarkleur: als je dat niet goed aanpakt, kan het zomaar blauw of groen (!) worden.

Achtervolgd door bietjes

Even overweeg ik om naar een heuse plantenkleurder te gaan en mijn haar te laten verven door iemand die er echt verstand van heeft. Fleur werkt met wel dertig tinten, vertelt ze. Maar als ik daarna hoor hoe lang en hoe vaak ik in de kappersstoel moet zitten om gekleurd en wel voor de dag te komen en hoeveel geld me dat kost, weet ik het weer: daar had ik nu juist geen zin meer in. Alleen de bietjes blijven me een beetje achtervolgen… Misschien een keer voor een feestje?

Doe het lekker zelf (als je durft)!

1 Kijk in de spiegel: wat voor haar heb je? Je hóéft niet grijs te zijn om het te verven. Wat dacht je van bietjesroze in plaats van blond of rozenrood in plaats van bruin? Goed om te weten: van donker naar licht is bij plantaardig kleuren niet mogelijk.

2 Maak een keuze, er circuleren tal van recepten op het wereldwijde web. Als je niet bang bent dat je experiment een blauwe of groene wending neemt, dan kun je je hart ophalen: er is genoeg uit te proberen!

3 Zorg dat je haar goed schoon is.

4 Maak de verf goed warm voor je ’m aanbrengt, houd ’m warm zolang hij inwerkt. Een warmtekap is handig.

5 Wachten, uitspoelen, drogen en terug naar 1: kijk in de spiegel!