Wat doet klimaatverandering met de Waddenzee? Een rapport van de Waddenvereniging zet alle recente onderzoeken op een rij. Directeur Arjan Berkhuysen: “De kans is groot dat de Waddenzee het eerste slachtoffer van klimaatverandering in Nederland wordt. Als we niks doen, dan zijn we de Waddenzee deze eeuw nog kwijt.”
Want de zeespiegel stijgt?
“Of de Waddenzee kan blijven bestaan, hangt af van drie factoren. Ten eerste de zeespiegelstijging. Daarbij is vooral de snelheid belangrijk. Hoe sneller de zeespiegel stijgt, hoe slechter de Waddenzee die stijging kan bijhouden. Nieuw inzichten wijzen uit dat de zeespiegelstijging eerst nog zal meevallen in Nederland, maar daarna zal het juist des te sneller gaan. Omdat het poolijs smelt, stijgt de zeespiegel over de hele wereld. Op sommige plekken gaat dat sneller dan op andere, maar uiteindelijk wordt dat weer rechtgetrokken. Gebieden als Nederland maken dan als het ware een inhaalslag.”
Maar een langzame zeespiegelstijging kan de Waddenzee wel aan?
“Tot nog toe wel, omdat de aanvoer van sediment – materiaal dat op de zeebodem wordt afgezet – vanuit de Noordzee voldoende was. Maar als het water sneller stijgt, is die aanvoer onvoldoende. Dat is factor nummer 2 en dat is een nieuw inzicht. Uit het rapport blijkt dat de aannames waarop de sedimentatiesnelheid nu wordt gebaseerd, berusten op één onderzoek – een afstudeerscriptie. En dat cijfer wordt in alle rapporten opnieuw herhaald.”
We moeten dus voorkomen dat het water sneller stijgt?
“Ja, we moeten van fossiele energie af. De Waddenzee brengt de noodzaak daarvan nu heel dichtbij. Als we morgen met z’n allen stoppen met kolen en gas, weten we waar we het voor doen.”
Maar dat krijgen we in ons eentje toch niet voor elkaar?
“Klopt. Maar er is iets wat we wél kunnen doen: we kunnen de bodemdaling in de Waddenzee stoppen. Dat is de derde factor. Een eerste stap om dit te bereiken is stoppen met gaswinning, daarmee beperken we de bodemdaling. Voorstanders zeggen dat we de kraan alsnog dicht kunnen draaien, zodra de Waddenzee de bodemdaling niet meer bijhoudt. Maar zo werkt het niet. Als je stopt met gaswinning, zakt de bodem nog decennia lang door.”
En die voorstanders zijn?
“De NAM bijvoorbeeld. De NAM voorspelt de bodemdaling en op basis van die voorspelling krijgen ze al dan niet een vergunning. Maar de modellen die ze daarvoor gebruiken, zijn onbetrouwbaar gebleken. Onlangs zijn die modellen geprojecteerd op de gaswinning bij Ameland, om te kijken of de bodemdaling die bij Ameland gemeten is met die modellen kan worden verklaard. Dat kan dus niet. Laat staan dat deze modellen betrouwbaar de toekomstige bodemdaling kunnen voorspellen. Bovendien: de bodem zakt nog langer door. Dat werd in het verleden ontkend.”
De voorspellingen in jullie rapport kloppen wel?
“Ons rapport zet alle recente wetenschappelijke onderzoeken op een rij. Er zijn de afgelopen tijd veel nieuwe inzichten bijgekomen, het is echt een andere tijd dan tien of vijftien jaar geleden. Des te meer reden voor minister Kamp dus om kritisch te zijn op delfstoffenwinning. Verdrinking van de Waddenzee vormt een reëel risico, maar is niet onvermijdelijk.
Het doel van dit rapport is om ons begrip van de mogelijke gevolgen van wereldwijde klimaatverandering voor de Waddenzee te verbeteren. Zodat we gezamenlijk de juiste maatregelen kunnen treffen om desastreuze gevolgen voor natuur en mens te voorkomen. En de conclusie is helder: het is niet meer verantwoord om de bodem nog verder te laten dalen.”
Piet van Noort (@pietjepier) zegt
Hier helpt alleen het Nederlandse exportartikel “Inpolderen ” ! Rob van den Haak heeft als aanvulling op zijn Haaksezeedijk ook geadviseerd om de waterstand van het Wad te regelen middels inpoldering. Het Wad is anders niet te redden. Dit vertelde prof. Stive al jaren geleden maar helaas hebben de knappe koppen van Delft geen oplossing voorgedragen.