Hoe groen is je poetshulp?

Spons
Een huishouden zonder (schuur)spons moet nog gevonden worden. Verreweg de meeste van die sponzen zijn gemaakt van (gerecycled) plastic. Alternatieven zijn er volop: natuurspons, gedroogd gras, kokosvezel of luffa.  

Voordelen:
Een plastic spons kost bijna niks en is makkelijk in gebruik. Een natuurspons is goed schoon te houden en je kunt er lang mee doen. Gedroogd gras hoeft niet heel lang te reizen (Spanje) en kan bij het compost. Kokosvezel is stevig en geeft geen krassen. Beide zijn net als luffa, ofwel sponskomkommer, geschikt voor vegans. 

Nadelen:
Bacteriën houden erg van plastic sponzen. Een natuurspons is een zeedier: niet bepaald (plant)aardig. Gedroogd gras is niet zo flexibel als een reguliere spons. Kokosvezel komt van ver. Etensresten verwijderen van een luffaspons is soms wat lastig. 

Impact:
(Schuur)sponzen laten microplastics los, elke keer als je ze gebruikt. Zonder plastic én zonder impact schrobben? Kweek dan je eigen sponskomkommer, net zo makkelijk als een gewone komkommer! 

Borstel
De meeste afwas- en toiletborstels zijn gemaakt van plastic. Haren incluis. Dat kan beter. Toch? Hout, bamboe of gerecycled plastic met tampicovezel, kokosnootschil of varkenshaar: er is in elk geval genoeg keuze.

Voordelen:
Plastic borstels zijn goedkoop en overal verkrijgbaar. Hout is stevig en gaat lang mee. Bamboe groeit snel. Gerecycled plastic is niet zo duur. Tampicovezel komt van de agave en is dus plantaardig en van hernieuwbare bron. Kokosnootschil is geschikt om te schuren. Met varkenshaar kom je krasvrij je afwas door.

Nadelen:
Loslatende plastic haren komen in zee terecht, of het nou gerecycled is of niet. Herkomst van hout is moeilijk te achterhalen. Aan bamboehout is vaak lijm of melaminehars toegevoegd (wat formaldehyde bevat) en de meeste bamboe komt van ver. Dat laatste geldt ook voor tampicovezel en kokos. Varkenshaar is duur.

Impact:
Het meeste varkenshaar komt uit China. Er zijn vijf varkens nodig om een blokkwast te maken, blijkt uit een reportage van de Keuringsdienst van Waarde uit 2013. Ook is te zien dat de varkens die gefokt worden voor hun haren niet op zachtzinnige wijze geslacht worden. Er zijn ook borstels op de markt van varkensharen die bijproduct zijn van het vleesvarken. Hoe deze varkens behandeld worden, is moeilijk te achterhalen.

Doek
Er zijn hordes mensen die zweren bij microvezel. Toch is er meer op de wereld dan dat. Bamboe en (bio)katoen bijvoorbeeld. 

Voordelen:
Microvezel gaat lang mee en is goedkoop. Bamboe absorbeert goed. Katoen is stevig en duurzaam in gebruik. 

Nadelen:
Microvezel, het is en blijft plastic. Om van bamboe textiel te maken is een chemisch proces nodig. Dat is ook zo bij katoen, bovendien kost het verbouwen ervan veel water.

Impact:
Microvezel is gemaakt van polyester en polyamide: bij elke wasbeurt verdwijnt er een klein beetje van in de zee. En niet alleen daarin. Onderzoek toont aan dat microtextieldeeltjes zich ook overal in de lucht bevinden. Ze zijn zo klein dat ze makkelijk ons lichaam binnendringen. Wat dat precies betekent, is nog niet bekend. Dat het leven in zee schade ondervindt van die zo goed als onzichtbare plastics wel.

Stoffer, bezem en plumeau
Of je nu lang of kort van stof bent, iedereen heeft ze nodig. Stoffers en bezems worden gemaakt van, ja ja dat weten we nou wel, plastic, maar ook van palmyravezel, stro, berkenrijs en paardenhaar. Plumeaus zijn er van lamswol of struisvogel (en inderdaad, kunststof).

Voordelen:
De palmyravezel is stevig en geschikt voor het zware werk. Stro is goedkoop en een lokaal product. Berkenrijs (berkentakken) groeit overal in Nederland. Paardenhaar is sterk en zacht. Lamswol is geschikt voor grotere oppervlakten, struisvogelveer voor kwetsbare voorwerpen.

Nadelen:Palmyrapalm vind je vooral in India, niet echt om de hoek. Stro laat makkelijk los. Berkenrijs ligt niet in elke winkel. De herkomst van paardenhaar is lastig te achterhalen. Volgens Wakker Dier zijn er veel misstanden in de paardenindustrie, vooral in Zuid-Amerika, maar ook binnen Europa is er weinig regelgeving. Lamswol en struisvogel hebben vergelijkbare problemen.

Impact:
De gemeente Rotterdam heeft onderzocht dat bezems van berkenrijs het meest duurzaam zijn. Er is gekeken naar CO2-uitstoot, productie en transport. Bezems worden gekweekt in eigen stad en als ze op zijn, dan worden er houtsnippers van gemaakt.