De helft van de Nederlandse huishoudens heeft een of meer huisdier(en). Samen is dat goed voor ruim 33 miljoen troetelbeesten. Elk van hen – teckel, tortel of tijgerpython – eet, poept en heeft zorg nodig. Wat is de milieu-impact van onze dierbare huisvrienden, vraagt Down to Earth zich af.
Hond
Nederland telt ruim anderhalf miljoen honden. Zij belasten het milieu vooral door hun voedsel, ontlasting en autoritjes naar de uitlaatplek. Een gemiddelde hond stoot ongeveer een ton CO2 per jaar uit. Ter vergelijking: zijn baasje het tienvoudige.
Voordelen:
Veel of weinig uitstoot, het gezondheidseffect van het hebben van een hond blijft voor de baas een feit.
Nadelen:
Poep! Hondendrollen kunnen niet gecomposteerd worden. Een hond produceert dagelijks 0,22 kilo poep. Alle honden samen 330.000 kilo Hollandse hondendrollen per dag. Daar heb je best veel (plastic!) poepzakjes voor nodig.
Hondensnacks zijn vaak gemaakt van exotisch wild, zoals kangoeroe of springbok. Niet bepaald lokaal.
Impact:
Hoe groter de hond, hoe groter zijn portie voedsel. Die bestaat voor 25 procent uit vlees. Niet alleen maar restproduct. De hoeveelheid vlees die nodig is om alle honden van voedsel te voorzien is volgens een rapport van de Universiteit Wageningen in elk geval groter dan de hoeveelheid slachtafval die vrijkomt in de vleesindustrie.
Vlees heeft een grote klimaatimpact. Gelukkig zijn er ook hondenbrokken gemaakt van insecten te koop. Net zo voedzaam, minder uitstoot.
35 procent van de honden is te dik. Hier valt winst te behalen.
Beeld: DaPuglet, Flickr CC.
Kat
Ook de kat eet vlees. Meer dan de hond, zelfs. Maar dat is niet het grootste probleem. Het eigenwijze beest ligt onder vuur omdat het een aanzienlijk aandeel heeft in het verdwijnen van onze dierbare vogels. Het lievelingsdier van een kwart van de Nederlandse huishoudens blijkt een invasieve soort. Wereldwijd zijn er volgens NPO Focus al 33 diersoorten uitgestorven door de introductie van katten. Auw!
Voordelen:
Er is eenvoudig wat aan te doen: steriliseren danwel castreren zodat er minder katten bijkomen, poezen een kraagje omdoen zodat ze eerder worden gespot door vogels. Of de kat binnenhouden.
Nadelen:
Binnenkatten zijn zielig. Geen porem, zo’n kraagje. Steriliseren/castreren kost een hoop geld en kittens zijn zo schattig.
Impact:
Er wonen bijna 3 miljoen katten in Nederlandse huizen. Daarnaast leven er nog ongeveer een miljoen verwilderde katten in ons land. Volgens de Vogelbescherming vangen ze zo’n 18 miljoen vogels per jaar. En Universiteit Groningen ontdekte dat minstens een op de drie weidevogelkuikens door een kat wordt opgegeten.
En dan nog iets: The Shift Project rekende uit dat online streamen wereldwijd voor ruim 300 miljoen ton CO2-uitstoot zorgt. Weet wat je doet als je een kattenfilmpje kijkt!
Geen gezicht, toch? Beeld: PTMurphus, Flickr CC.
Konijn, cavia, hamster
Nee, dan konijnen en knaagdieren, die eten tenminste plantaardig. Hoewel een hamster zeker niet vies is van een gedroogde meelworm op zijn tijd.
Voordelen:
Aan de konijnen (groepsdieren, beter neem je er twee) kun je mooi die buitenste slabladeren kwijt. Wil je echt duurzaam zijn? Eet ze op aan het eind van hun leven.
Nadelen:
Veel van de behuizingen voor knaagdieren die in de dierenwinkel worden verkocht zijn niet geschikt. Zonde van al dat plastic!
Impact:
Een plantaardig dieet scheelt, net als bij mensen, een pak.
Wat een konijn, cavia of hamster verder nodig heeft, is bodembedekking. Dat is er in vele varianten: stro, hennepvezel, turfstrooisel. Dat laatste wordt gewonnen uit veen. Daarbij komen enorme hoeveelheden CO2 vrij.
Beeld: Jm2c, Flickr CC.
Vogel
Nederland is een vogelland. Beroemd om zijn kwekers, maar er is ook veel illegale handel in tropische vogels, zoals papegaaien. Misschien niet zo exotisch, maar met EEn kip weet je wel wat je hebt.
Voordelen:
Omelet, roerei, frittata, eiersalade, shakshuka. Met kippen kun je knuffelen. Ze eten je kliekjes.
Nadelen:
Geen vrolijke kleurtjes. Kippen kunnen niet zingen, laat staan praten. Als een kip doodgaat, mag je haar niet begraven in je achtertuin. Opeten kan wel.
Impact:
Van alle vogels die je kunt houden is de kip het meest duurzaam. Vijf vierkante meter tuin, meer heb je niet nodig. Als je ze gevarieerd te eten geeft en lekker laat scharrelen, maken ze compost voor je tuin.
Beeld: MTSOfan, Flickr CC.
Vis
Nederland is een van de drie grootste importeurs van tropische vissen ter wereld. Ook de goudvis komt via Schiphol ons land binnen gezwommen.
Voordelen:
Met het juiste formaat vijver of aquarium kan een goudvis wel 20 jaar worden.
Nadelen:
Door de zware reis die goudvissen maken voordat ze in je huis belanden, halen ze dat bijna nooit.
Impact:
Ja, je aquarium kost stroom. En het per vliegtuig vervoeren van miljoenen tropische vissen per jaar zorgt, naast dierenleed, voor flink wat CO2-uitstoot. Maar kwalijker nog is de schade die de siervisserij aanbrengt aan het leven in zee. Volgens de VN zijn er rond 2050 geen koraalriffen meer, terwijl die essentieel zijn voor de biodiversiteit onder water.
Beeld: Benson Kua, Flickr CC.
Insect en spin
Je moet er wel een type voor zijn: een vogelspin, bidsprinkhaan of een good old wandelende tak. Er zijn zelfs mensen die reuzenkakkerlakken houden.
Voordelen:
Je hebt altijd een gespreksonderwerp. Een vogelspin eet maar drie krekels per week, lekker goedkoop.
Nadelen:
Niet iedereen durft op bezoek te komen. Een ontsnapte exoot kan veel last veroorzaken.
Impact:
Insecten en spinnen zijn hot. Veel dieren worden illegaal verhandeld. Gevaar bestaat dat bedreigde soorten daardoor nog sneller uitsterven.
Beeld: Mario Madrona, Flickr CC.
Reptiel en amfibie
De mogelijkheden zijn eindeloos. Wat dacht je van een slang of een baardagaam?
Voordelen:
Interessant om naar te kijken. Reptielen kunnen erg oud worden.
Nadelen:
Hebben levend voedsel nodig. Een terrarium opbouwen kost tijd en aandacht. Niet gemakkelijk.
Impact:
Omdat een terrarium dieren herbergt die vaak komen uit landen waar het een stuk warmer is dan hier, heeft het verwarming nodig en dat kost flink wat energie.
En ook in dit geval zorgt illegale handel voor bedreiging van de biodiversiteit.
Beeld: Jorunn D. Newth, Flickr CC.
K vd Ende zegt
Waarom mag ik een dode kip niet begraven in mijn tuin? Ze hebben een paar uur per dag uitloop in een tuin van circa 1000 m2. Maar er lopen veel katten uit de buurt door de tuin en een kip is gedood door zo’n loslopende kat (die ook veel poepen, ook in de moestuin). Als ik ze op tijd zie heb ik een waterpistool klaarliggen om ze te verjagen en de kippen te beschermen.
Suus zegt
Ik mis bij katten de impact van kattenbakvulling. Standaard grit en klei komen uit groeves, die schade aan het landschap veroorzaken. En omdat het spul zwaar is, zijn er ook hoge transportkosten. En het kan niet op de composthoop maar gaat linea recta de verbrandingsoven in. Er is ook plantaardige en composteerbare vulling, dat scheelt een stuk.
Naast vogels vangen katten volgens mij trouwens vooral muizen, de mijne lusten in elk geval liever op muis dan vogel. Ze vangen zo deels hun eigen eten en dat scheelt weer vlees uit de (bio)industrie.
wim zegt
ik heb inmiddels hondenvoer gevonden op basis van: insecten! snel gekweekt en proteïnerijk… mogelijk ook niet diervriendelijk, maar in ieder geval minder belastend in Water en grondgebruik als vlees. merk is Trovet. onze hond vindt het prima. honden hebben veel proteïnen nodig dus Vega is niet altijd voldoende. gewoon groente erbij geven trouwens prima
Yvet zegt
Er wordt niets geschreven over hoe de situatie van huisdieren voor het dier zelf is. Hamsters zijn dusdanige prooidieren dat ze veel stress ervaren als ze opgetild worden. Cavia’s en konijnen zitten in kooien waarin ze niet kunnen rennen. Eén alleen konijn verkommert bovendien. 2 konijnen? bedenk dan dat als er één overlijdt het overgebleven dier nog veel meer stress overvaart na het missen van het vriendje. Neem je tot in de eeuwigheid steeds een nieuw konijn erbij? Een hond kan niet alleen gelaten worden, het is een groepsdier, toch zitten de meesten alleen als baasjes naar werk / school zijn. En ’s nachts buitengesloten als ze niet in de slaapkamer mogen.
Moeten we wel huisdieren willen?
Lieneke zegt
Moeten we wel huisdieren willen? Ja, maar alleen als we ze een goede, op hun soort toegespitst leven kunnen geven.
Corinthe zegt
Jammer van die mopshond op de foto, je kan beter geen kort-snuitige rassen promoten. Verder leuk dat het zo uitgezocht wordt.
Tineke zegt
Mijn hond krijgt vega voedsel. Hij verdroeg namelijk geen enkele soort vlees. Hij krijgt er supplementen bij, die speciaal voor vega honden zijn ontwikkelt; V-complete of Vegedog suppplement. Daarnaast wat biogarde en melk van Jersey koeien. Er bestaan richtlijnen, bv via V-complete te vinden, die je een idee geven, aan welke voorwaarden zelfbereid vega voedsel moet voldoen om volwaardig te zijn. Verder zijn er ook verschillende merken vega hondenbrokken. Als je je er wat in verdiept, blijkt het zo gek nog niet. Ik weet niet of ik dat voor een kat aan zou durven.
Marleen (dierenarts) zegt
Een hond kan prima leven op een vegetarisch dieet. Een kat echter niet, in een vegetarisch dieet mist het essentiële aminozuur taurine. Een kat moet dat binnenkrijgen via de voeding. Bij een tekort aan taurine kan de kat blind worden of een hartaandoening krijgen.
Raul zegt
Interessant, verhelderend.
Het taboe hierop is voorlopig de wereld nog niet uit, maar dit is een stap in die richting.
Dierenleed had nog iets meer aandacht mogen krijgen. De doorgefokte rashonden inderdaad. En reptielen als huisdier…? Misschien bepaalde soorten die niet bedreigd en wel ‘geschikt’ zijn, en als zij heel veel ruimte, bovendien aan hun behoeften aangepast, krijgen, lijkt me. Bestaan die wel?
Een vriend heeft een tortelduif ‘geadopteerd’ die op zijn balkon was geboren en net als zijn broertje/zusje daarvanaf (= dood op straat) dreigde te vallen.
Zelf wilde ik o.a. om bovengenoemde nadelen voor milieu en wilde dieren geen huisdieren, maar inmiddels heb ik de perfecte gevonden. Of beter gezegd, zij mij. Spinnen. Geen vogelspinnen, zwarte weduwes o.i.d., nee, HUISspinnen. Het woord zegt het al, deze gedijen juist bij mensen thuis. Dè oplossing voor dierenleed en milieubelasting. Gratis bovendien. Eten haast niets, een enkel zilvervisje of papiervisje, geheel lokaal en geen rode lijstsoort. Ze zouden ook die andere vrijwillige huisdieren eten; de luidruchtige steekmuggen. Bij mij laten ze die echter gewoon zitten. Al ‘mijn’ spinnen zijn vrijwillig gekomen en kunnen naar buiten of verhuizen wanneer ze maar willen. Helaas doen ze dat soms ook – je moet je dus niet al te zeer aan ze hechten. ’t Is voor velen even wennen, dit huisdier omarmen, maar als je dat doet… Één van de mijne was zwanger en is afgelopen zomer bevallen van een stuk of 15 jongen. Daar zaten ze met z’n allen, kleiner dan speldenknopjes en keurig verdeeld over een plafondhoek in de wc. Haast net zo schattig als puppies….
Arthur zegt
Jammer dat er niets verteld wordt over biologische honden- en kattenvoer. De dieren welke hierin verwerkt zijn hebben een veel kleinere ‘foodprint’. Tevens zitten er in dit voer geen schadelijke stoffen, zoals: GMO soja, Glyfosaat (werkzame stof van RoundUp), BHA/BHT, etc. Ook wordt er niet gesproken over vegetarisch hondenvoer, hiervoor heeft helemaal geen dier opgekweekt en geslacht te worden. Incompleet verhaal dus, jammer.
Petra zegt
Ik hou ook van de huisspin en laat ze altijd hun gang gaan in en om t huis.ze zijn nuttig want anders waren ze hier niet.
Yolanda zegt
Fijn dat dit zo een keer op een rij staat! Wat ik mis zijn de aanbevelingen. Zo hebben wij een hond die veganistisch voer krijgt, waar we eigenlijk altijd mee wandelen zonder de auto te gebruiken (misschien 5 keer per jaar niet) en ruim ik de poep niet op met zakjes, maar met een schepje (gooi ik in dichte bosje waar niemand loopt bv).
Toch denk ik ook dat we na deze adoptiehond niet weer aan een hond beginnen. Als overtuigd veganist sinds aantal jaren denk ik dat een hond thuis toch te veel zich moet voegen naar een ‘baasje’.