Gunter Pauli schreef een boek over wat hij noemt ‘blauwe economie’. Hoe overtuigend is het?
Gunter Pauli, voormalig fabrikant van biologische schoonmaakmiddelen en lid van de Club van Rome, vindt dat de economie zich meer moet gaan gedragen als de natuur. Omdat er in de natuur geen schaarste is, geen verspilling en geen conjunctuur. Een dergelijke economie past beter bij onze planeet, vindt Pauli. En dus noemt hij dit de ‘Blauwe Economie’. In een boek met dezelfde naam legt hij zijn ideeen uit.
Pauli gaat er vanuit dat wanneer we producten gaan baseren op biologische principes en productieketens kort en gesloten houden, vervolgens het hele economische systeem wel voor de bijl gaat. Hij maakt geen onderscheid tussen biomimicry in productontwerp of de organisatie van het productieproces: het grote plaatje is hetzelfde als het kleine plaatje.
Blauwe Economie is dus een praktisch boek, vol voorbeelden van bedrijven die natuurlijke principes toepassen . Paddestoelen die op koffiedik groeien, ventilatiesystemen gebaseerd op luchtstromen tussen witte en zwarte oppervlakken, zijdepolymeren die plastic of staal vervangen, et cetera. Zo veel voorbeelden dat de vraag zich opdringt wat ze nu met elkaar gemeen hebben. Wat is die theorie van Pauli? Waarom werkt de natuur anders dan de economie en op welke manier kunnen wij zelf ook zulke mooie toepassingen bedenken?
Dat legt hij helaas nauwelijks uit. Juist dat tekort aan theoretische onderbouwing maakt Blauwe Economie op het irritante af esoterisch. Ondertussen staat het boek vol met zinnen als “het is zo makkelijk”, “je hoeft er heus geen MBA voor te hebben” en “de crisis biedt kansen”. Het is zeker geen slecht boek. Maar het had stukken beter kunnen zijn als Pauli wat zelfkritischer was geweest en zich wat minder op de borst zou kloppen.
Een van de principes die steeds terugkomt in Blauwe Economie is het koppelen van productiecycli. “Blauwe” bedrijven lopen dan ook minder risico’s: als de koffiemarkt instort, heb je altijd je champignons nog. CO2-uitstoot uit kolencentrales zou je volgens Pauli prima kunnen gebruiken om algen te kweken. Vast wel, maar dan brengen die centrales nog altijd precies evenveel koolstof in de biosfeer. Het wekt de indruk dat Pauli in zijn enthousiasme over een heleboel wetenschap heenstapt om te kunnen zeggen dat het wel goed komt. Zijn belofte dat hij hiermee een oplossing voor de huidige economische crisis heeft en en passant het milieu redt klinkt dan ook ongeloofwaardig. Desondanks is Blauwe Economie verplichte kost voor mensen die geinteresseerd zijn in milieuvriendelijke bedrijfsvoering of die hun bedrijf een groene (of blauwe) boost willen geven.
Recente reacties