Repareren kun je leren

Een beter milieu, maar waar te beginnen? Bij de grote vervuilers, natuurlijk. Maar je kunt ook zelf aan de slag! Door dingen te repareren in plaats van weg te gooien, bijvoorbeeld. Doe-het-groener Hilde Wijnen gaat aan de rol met haar kapotte stofzuiger.

Hoe lang hoort een stofzuiger eigenlijk mee te gaan? Volgens brancheorganisatie Techniek Nederland niet lang: 2 tot 3 jaar, net zoals andere kleine huishoudelijke apparaten. Hoe oud de mijne precies is, weet ik niet – aankoopbon en handleiding zijn allang verdwenen – maar ik schat zo’n jaar of 8. De donkerblauwe stofvreter is een erfstuk en houdt al 5 jaar de houten vloeren van mijn benedenwoning schoon. Daarvoor deed hij dienst in het appartement van mijn vader waar hij wekelijks een rondje maakte in een zee van zacht, hoogpolig tapijt. Dat is geen uitzondering, lees ik op de website van de Consumentenbond. Volgens hun levensduurlijst gaat een sledestofzuiger namelijk wel 11,5 jaar mee. Dat lijkt er meer op!

Dino met gebreken

Met gemiddeld nog ruim 3 jaar te gaan begint mijn apparaat een heuse dino te worden. Gaandeweg ontstaan er steeds meer gebreken. Het begon met de telescoopbuis die tijdens het stofzuigen plotseling telkens in elkaar schoof. Een stukje tape verhielp dat probleem. Toen verloor het mondstuk het linkerwieltje, gaf niet lang daarna ook het rechterwieltje de moed op en raakten beide vervolgens kwijt. Geeft niet. What doesn’t kill you makes you stronger, toch? Waarschijnlijk had ik zo doorgemodderd tot aan het einde der dinotijden als niet ook de stofzuigerslang nog eens scheurde en zelfs tape dat gat niet kon dichten.

Fiksen dus, die handel! Maar hoe? Niet iedereen heeft twee rechterhanden en een hoofd vol technische kennis. Bovendien willen de meeste bedrijven helemaal niet dat je hun producten repareert. Ze verouderen snel en onderdelen zijn vaak niet vervangbaar. Maar in het geval van een stofzuiger lijkt repareren wél een haalbare optie. Plus, een nieuwe kost gemiddeld ongeveer 190 euro; nog een punt voor het reparatiekamp.

Eindeloze variatie

In Nederland zijn zo’n vijfhonderd reparatiecafés, maar eerst wil ik het zelf proberen. Op de website van de Consumentenbond staat een keurig stappenplan voor wie een stofzuiger nieuw leven in wil blazen, maar geen idee heeft waar te beginnen. De eerste twee stappen (garantie, handleiding) kan ik overslaan; die zijn dus kwijt. Ik ga voor stap drie en vier: repareren en nieuwe onderdelen. Een mondstuk en een slang, die moeten toch wel te vinden zijn? Op internet stuit ik, behalve op eindeloze variaties aan mondstukken en slangen, op twee onderdelenwinkels vlakbij. Ik blijf niet naar mijn beeldscherm turen maar spring op de fiets en stap na een kwartiertje een van de winkels binnen.

Net echt

Daar blijkt een origineel mondstuk in een handomdraai te bestellen, maar er liggen ook universele exemplaren in de schappen, die, als ik de eigenaar van de onderdelenwinkel mag geloven, net zo goed zijn als de enige echte. Goedkoper bovendien. Ik besluit het erop te wagen: het mondstuk is getackeld. Dan de slang. Die is vlak bij het koppelstuk tussen buis en slang gescheurd. Op internet heb ik gelezen dat ik de slang ook door kan knippen en ’m dan opnieuw in het koppelstuk kan draaien. Klopt, zegt de onderdelenman, alleen is de slang meestal verlijmd. Hij knipt de slang door en laat het zien. Inderdaad, het restant van de slang zit muurvast aan het koppelstuk. Als oplossing krijg ik een nieuw koppelstuk mee waar ik de oude stofzuigerslang in kan draaien. Als het niet past – wat waarschijnlijk zo is – kan ik er voorzichtig een randje afsnijden met een stanleymes, tipt hij. Ik besluit het avontuur aan te gaan, ook omdat een nieuwe slang alleen te bestellen is met het serienummer van mijn stofzuiger en dat heb ik in mijn enthousiasme niet meegenomen.

Thuis installeer ik het mondstuk en maak ook maar meteen de filters schoon. Ik kom erachter dat er eentje mist. Was dat altijd al zo? Geen idee, maar een speurtocht in huis levert niks op. Dat wordt opnieuw een ritje naar de onderdelenwinkel, deze keer mét serienummer en een foto van waar het filter moet komen. Maar niet voordat ik drie keer met een stanleymes in mijn hand heb geprikt om dat koppelstuk passend te maken natuurlijk.

Niet verstandig

In de winkel is het rustig en de onderdelenman snijdt in twee tellen het koppelstuk op maat, klikt het aan de slang en zegt na een blik op mijn hand dat zoiets eigenlijk ook helemaal niet verstandig is. (Stofzuigerslang, check!) Nu het filter nog. Ik laat de foto zien en juich als het missende filter, in universele vorm, net door de pakketbezorger blijkt te zijn geleverd. Op de fiets feliciteer ik mezelf met mijn reparatiekunde om er thuis achter te komen dat het filter niet past. Terug durf ik niet meer. Gelukkig is er nóg een onderdelenwinkel. Nu neem ik de hele stofzuiger mee. Wat kan er nog misgaan?

Deze onderdelenman kijkt moeilijk naar zijn computerscherm als ik hem de filterkwestie voorleg. Niet meer te verkrijgen, zo’n stokoud uitblaasfilter. Het goede nieuws is dat mijn ouwe trouwe dino het ook helemaal niet nodig heeft. Het houdt toch alleen die paar piepkleine stofjes tegen die toevallig niet in de stofzuigerzak belanden, zegt de onderdelenman. Kan ik dat ook oplossen door zelf een vilten lapje op maat te knippen? Ja, dat is eigenlijk precies wat zo’n filter is, hoor ik tot mijn genoegen. Een uurtje later is mijn huis weer stofvrij.

Kosten:

30 euro
3 frisse fietstochtjes
3 ongelukjes met een stanleymes