Down To Earth Magazine

Milieu | Mensen | Meningen

Logo Down To Earth

Zoek op de site

  • Home
  • Onderwerpen
    • Uitgelicht
    • Energie & klimaat
    • Landbouw & voedsel
    • Mobiliteit
    • Bossen
    • Economie
    • Mensenrechten
  • Rubrieken
    • Interview
    • De Activist
    • Opinie
    • Boeken en films
    • Consument
    • Recept
    • Columns
  • Magazines
  • Nieuwsbrief
  • Over ons
Home > Milieu > Dit doen gemeenten voor een beter klimaat

Dit doen gemeenten voor een beter klimaat

Katja Keuchenius | 9 juli 2020 | Reageer

In het Klimaatakkoord (juni 2019) staan meer dan 600 afspraken om de uitstoot van broeikasgassen tegen te gaan. Wie doet wat? En lukt het om de afspraken na te leven? In een serie lichten we er een paar sectoren uit. Deze keer: de gemeenten.

De verduurzaming van Amsterdam heeft in veel opzichten de wind mee. GroenLinks is de grootste partij en de stad heeft flink wat geld en expertise in huis. “We zijn een relatief rijke stad. Er is bijvoorbeeld een heel ingenieursbureau dat voor ons werkt”, zegt duurzaamheidsadviseur Tjeerd Stam. De hoofdstad heeft dan ook flinke ambities, bijvoorbeeld om al in 2040 aardgasvrij te zijn. Dat is in de stedelijke omgeving tegelijkertijd lastig én makkelijk. Een drukke ondergrond maakt het plaatsen van nieuwe leidingen duur en moeilijk te plannen. Maar door de grote energievraag zijn alternatieven voor aardgas ook weer goed te organiseren.

De afspraken

Om klimaatneutraal te worden in 2050 maakt elke gemeente zijn eigen routekaart. Op de korte termijn spraken ze alvast dit af:

• Eind 2021 hebben gemeenten plannen gereed om voor 2030 1,5 miljoen woningen te verduurzamen.
• De 30-40 grootste gemeenten wijzen in 2020 emissieloze zones aan.
• Agrarische gemeenten integreren vanaf 2019 klimaatafspraken in het innovatie- en stimuleringsbeleid voor de landbouw.

In 28 wijken maakt de stad nu concrete plannen om het aardgas te vervangen door warmtenetten, groen gas of elektrische systemen zoals warmte-koudeopslag, waarbij overtollige warmte tijdelijk wordt opgeslagen in de bodem. Tussen die opties moet straks per wijk een keuze worden gemaakt door verschillende belanghebbenden. Denk aan energiebedrijven, netwerkbeheerders en niet te vergeten: de woningeigenaren. “De gemeente heeft nu eenmaal geen woningen in bezit”, zegt Stam. Het is dus praktisch onmogelijk om álle huizen in een wijk van het gas te halen. Amsterdam begint daarom bij de meest homogene buurten, waar bijvoorbeeld 70 procent in handen is van woningcorporaties. Ook daar helpt de grootte van de stad een handje mee. Meerdere ambtenaren kunnen hun tijd steken in samenwerking met woningcorporaties. “Dan kun je grote slagen maken”, zegt Stam. “Maar dat is nog geen oplossing voor de hele stad.”

Beeld: Nanda Sluijsmans/CC

De TU Delft-alumnus ziet steeds duidelijker dat niet de technische, maar de sociale aspecten de grootste uitdaging zijn van de energietransitie. “Iedereen moet het willen en het kunnen betalen. Daar zijn we als maatschappij nog niet uit.” De hoofdstad lobbyt daarom bij het Rijk voor wetgeving om mensen op den duur te verplichten mee te doen met wijken aardgasvrij maken. “Met stimuleren en subsidiëren komen we een heel eind”, zegt Stam. “Maar er zijn instrumenten van het rijk nodig om te zorgen dat het gasnet straks niet voor één enkele woning blijft liggen.” Toch is verplichten niet altijd een goed idee. Stichting Amsterdam Fossielvrij maakte dit jaar succesvol bezwaar tegen een verplichte aansluiting op een warmtenet in de nieuwbouwwijk Sluisbuurt. Die verplichting zou namelijk ook gaan gelden voor huizen die zelf warmte produceren met zonnepanelen en warmtepompen.

Buitengebied
Aardgasvrije wijken zijn maar een deel van alle afspraken in het Klimaatakkoord. Naast de gebouwde omgeving moeten gemeenten ook verkeer, elektriciteit en industrie uitstootvrij maken. In Amsterdam is de haven een belangrijk onderdeel, in andere gemeenten zijn dat agrariërs.

Om boerenbedrijven te motiveren om te verduurzamen doet de gemeente Ede een onderzoek naar emissiereducerende maatregelen in de landbouw. Het is een samenwerking met de hele regio, want Ede (115.000 inwoners) heeft in zijn eentje te weinig slagkracht. Samen met onder andere gemeenten, provincies, het waterschap, de Land- en Tuinbouw Organisatie (LTO) én universiteiten kregen ze ruim 50 miljoen euro bij elkaar, waar het Rijk nog 20 miljoen bij legt. Al 90 boeren schreven zich in om een duurzame variant van hun veevoer, stalvloer of afzuiginstallatie te testen. “Zo’n regiodeal geeft urgentie en is een kans om alle partijen samen te krijgen”, zegt juridisch adviseur Nicole Hoos. Zo helpen bovenliggende overheden Ede mee om te verduurzamen. Maar dankzij die opschaling komen ze ook in het vizier van weer een andere overheid. Want ziet de Europese Unie de bedragen voor de verduurzaming van boerenbedrijven niet als verboden staatssteun? Het regionale onderzoek ligt nu stil om dat na te gaan.

Ondertussen kijkt Ede ook naar boerenbedrijven voor een ander klimaatonderdeel: hernieuwbare elektriciteit. Het college sprak af om naast een paar windturbines en 300.000 panelen op daken ook 50 hectare grond te beleggen met zonnepanelen. Maar een plan voor de eerste concrete 8 hectare ‘zon op veld’ werd al weggestemd, na boze gezichten bij informatieavonden en officiële bezwaren tegen vergunningsaanvragen. Goede landbouwgrond mag niet naar grote energiebedrijven zonder binding met de plek, vinden veel Edenaren. In een openbare brief waarschuwt ook de lokale LTO-afdeling voor ‘cowboys in het buitengebied’. De gemeente streeft naar 50 procent lokaal eigendom van energieprojecten, maar kan ook niet helemaal zonder de energiebedrijven. Klimaatneutraal worden in 2050 lukt gemeenten nu eenmaal niet alleen.

Nieuwsbrief

Hoe vaak wil je mail van ons ontvangen?

Categorie: Milieu Tags: gemeenten, gemeente, duurzaamheid, aardgas, amsterdam, politiek, klimaatakkoord Dossier: Klimaatakkoord Verschenen in: Down to Earth 59

Katja Keuchenius

Katja Keuchenius

  • Website van Katja Keucheniuskatjakeuchenius.nl
  • Alle artikelen van Katja Keuchenius op Down To Earth Magazine

Geef een antwoord Reactie annuleren

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.

Gerelateerde berichten

Interview

Een campingstoel als plantenbak

Fotograaf Sharelly Emanuelson laat zien hoe verschillend duurzaamheid er in de landen van het Koninkrijk der Nederlanden uitziet.
Interview

Zo kan het ook: groen hart voor de wijk

Bij De Groene Kans kun je iedere woensdag groente, fruit, en brood ophalen dat door de supermarkt niet meer mag worden verkocht. Zo gaan ze voedselverspilling tegen én ontstaat een veilige plek voor mensen met de wind tegen.
Biodiversiteit, Natuur, Milieu

Plantjes turven voor de wetenschap

Het aantal wilde plantensoorten in Nederland neemt af. Vrijwilligers van Floron brengen de stand van zaken in kaart, maar die vrijwilligers worden schaars.
Biodiversiteit, Natuur, Milieu

Beewashing: trap er niet in

Beewashing helpt vooral bedrijven en honingbijen, wilde bijen hebben er niets aan. Hoog tijd voor een lesje bijenkunde dus!
Milieudefensie

Down to Earth is het platform voor groene journalistiek en opinie. Een initiatief van Milieudefensie.

Ontvang ons magazine

Recente reacties

  • Lou op “Je beroepen op nationale vrijheid is een vorm van egoïsme”
  • Hannes op Waar komt al dat stikstof vandaan?
  • André op Bedreigde dorpen
  • Inouschka Vander Parren op Waar komt al dat stikstof vandaan?
  • Eric van den Berg op Verwarm je huis (niet) met een theelichtje
  • Eric van den Berg op Verwarm je huis (niet) met een theelichtje
  • CJT Baarslag op Voorkomen is beter dan genezen

Lees ons papieren magazine

Lees — Down to Earth 56

Contact

Redactieadres:
Nieuwe Looiersstraat 31
1017 VA Amsterdam
Tel: 020-5507433
redactie@downtoearthmagazine.nl

Over ons

  • Over ons
  • Auteurs
  • Nieuwsbrief
  • Blijf op de hoogte
  • Disclaimer
  • Privacy en cookies

Volg ons

We gebruiken diverse soorten cookies op deze website.

Bekijk welke cookies en zet ze aan of uit via de cookie-instellingen op deze site.

Met de hulp van  GDPR Cookie Compliance
Privacy Overview

Wij gebruiken cookies zodat we ervoor kunnen zorgen dat de site goed voor je werkt en dat we je kunnen bieden wat je interessant vindt. Cookie-informatie wordt opgeslagen in je browser, bijvoorbeeld zodat de website herkent wanneer je ons opnieuw bezoekt. Ook helpt het ons als redactie om te begrijpen wat je op onze website het meest waardeert.

Je kunt je cookiesettings aanpassen in de tabs aan de linkerzijde.

Noodzakelijke cookies

Zonder deze cookies kunnen we je voorkeuren niet opslaan.

If you disable this cookie, we will not be able to save your preferences. This means that every time you visit this website you will need to enable or disable cookies again.

Cookies voor analytics

Op deze website gebruiken we Google Analytics om bezoekersstatistieken bij te houden. We laten geen IP-adressen opslaan en hebben de gegevens zoveel mogelijk geanonimiseerd.

Dankzij deze gegevens kunnen we de website beter maken.

We kunnen geen cookies plaatsen. Zonder cookies kunnen we je voorkeuren niet opslaan.