Fout hout

Illegale houtkap tiert nog altijd welig, ondanks de keurmerken voor ‘goed’ hout die wereldwijd zijn opgetuigd. En het speelt niet alleen in landen ver weg, blijkt uit de documentaire WOOD, te zien op het Movies That Matter Film Festival. De makers volgen de directeur van de Amerikaanse tak van Environmental Investigation Agency (EIA), Alexander von Bismarck (inderdaad, een nazaat van de oude Duitse bondskanselier). De ngo gebruikt undercovertechnieken om wereldwijde milieumisdrijven aan de kaak te stellen en werkt daarbij samen met lokale activisten en organisaties.

Zolang het alle partijen in de keten lukt onder de radar te blijven, kraait er geen haan naar fout hout. Voor EIA is het daarom zaak bewijzen te verzamelen, zodat overheden, handelaren en politie niet langer de andere kant op kunnen kijken. We zien hoe zij het spoor van illegaal Russisch hout uit het leefgebied van de Siberische tijger weten te volgen naar China. Daar verzamelen ze met verborgen camera’s bewijs, door zich te vermommen als inkoper van hout. Ter plekke ontdekken ze dat de grootste vloerenfabrikant van Amerika een van de afnemers is.

Op initiatief van een van de regisseurs wordt ook een grote Oostenrijkse houthandelaar succesvol ontmaskerd. De filmmaker maakt zich zorgen om de razendsnel verdwijnende bossen in haar geboorteland Roemenië. Houtkap op een heuvel vlakbij haar grootouders veroorzaakte aardverschuivingen en overstromingen, waardoor omwonenden hun huizen verloren. Was dit wel legaal? Nee, zo ontdekken Von Bismarck en een paar doortastende handlangers. Dat hun werk niet zonder gevaar is, wordt duidelijk zodra ze hun nummerplaten verwijderen voor ze samen op jacht gaan naar “een heterdaadje”. Als ze inderdaad op een illegaal transport stuiten, leidt dit tot een heftige confrontatie en geweld. De betrokken activist kan het gelukkig navertellen. Hij wel: nadat de film was opgenomen, werd een boswachter met sporen van mishandeling dood in een ravijn gevonden.

In Peru lopen niet alleen bosbeschermers die de houtmaffia in de weg staan gevaar, maar ook de inheemse bevolking. De film laat een aantal tactieken zien waarmee partijen die zich inlaten met fout hout aan de schandpaal kunnen worden genageld. Ook drones en apps spelen daarbij een rol. Probleem is natuurlijk dat er dik aan fout hout verdiend wordt. Houtgoud. Dat is niet waar deze film op wil inzoomen. Wood is een ode aan degenen die er met gevaar voor eigen leven iets tegen proberen te doen.