Kalloe leest: Toekomstverhalen

Feiten brengen mensen amper in beweging, maar verhalen wel. Deze boeken hebben zo’n goed verhaal dat ze je de straat op krijgen.

Van persoonlijke motivatie tot systeemverandering: elk van deze boeken draait om verhalen die niet alleen raken, maar ook tot handelen oproepen. Ze helpen om te ontdekken hoe jouw verhaal verschil kan maken in jezelf, in je organisatie, en in de wereld daarbuiten. Informatie is waardevol, maar een verbindend verhaal kan massa’s bewegen.

Activerende verhalen

In Jouw verhaal doet ertoe (2024), tonen Sandra Ball en Job van den Assem hoe persoonlijke verhalen kunnen uitgroeien tot motoren van maatschappelijke verandering. De schrijvers gebruiken de ervaring die ze opdeden bij het Lowlander Project, waar ze trainingen geven aan iedereen die wil leren over bewegingsopbouw, organizing en het mobiliseren van mensen. Dat is namelijk helemaal niet zo ingewikkeld, schrijven ze: ‘Je vertelt iets over jezelf. Over waarom je anderen nodig hebt. Over waarom het probleem nu urgent is. Zo ontstaat een relatie tussen jou en de ander. Daarna kun je de ander concreet om actie vragen.

Eigenlijk zijn het drie verhalen ineen, waarvan de delen logisch in elkaar passen.’ Dit noemen Sandra en Job het ZON-principe: een samenvoeging van Zelf, Ons en Nu. Het begint met je eigen motivatie. Je leert op een eerlijke manier naar jezelf te kijken en erover te praten. Daarnaast moedigen de schrijvers je ook aan om te delen waar je persoonlijk mee worstelt wanneer je je op wat voor manier dan ook inzet voor een betere wereld. Die ervaringen horen nu eenmaal bij de weg die we a­fleggen. Het is het ideale boek om mee aan de slag te gaan: eenvoudig en praktisch. Dat je eigen verhalen anderen kunnen inspireren, is een heel fijne gedachte.

Duurzame impact

Talita Kalloe (naamgenoot, maar geen familie) is journalist en expert op het gebied van duurzame, missiegedreven verhalen. In Sustainable storytelling (2024) beschrijft ze een methode om tot duurzame verhalen te komen vanuit ondernemers of organisaties. Een goed voorbeeld is Dille & Kamille’s ‘Green Friday’, een idee van CEO Hans Geels. In plaats van mee te doen aan Black Friday, sluit de winkelketen op die dag haar deuren en roept klanten op om naar buiten te gaan, om zwerfafval op te ruimen of simpelweg te genieten van de natuur. Zo laten merken zien dat ze hun verhalen afstemmen op wat daadwerkelijk belangrijk is.

Een duurzaam verhaal is gefundeerd op drie pijlers, legt Talita uit: geloofwaardigheid, helderheid en authenticiteit. Dat is precies waarmee je jezelf kunt onderscheiden. Ze spoort de lezer aan tot zelfreflectie: handel je zelf in lijn met jouw verhaal, zijn je intenties zuiver? Het is knap hoe ze een brug slaat tussen je eigen, innerlijke belevingswereld en een meer systematische benadering van verhalen vertellen.

Het intervidu

In Ecoliberalisme (2025) pakt Kees Klomp (programmamanager Agency aan de Hogeschool Windesheim) uit met een nieuw veranderverhaal: een andere manier om naar mens, samenleving en economie te kijken. ‘Alles wat we vandaag de dag cultureel als de normaalste zaak van de wereld beschouwen, is gebaseerd op een individualistisch wereldbeeld’, schrijft hij. ‘Voor het komende ecologische tijdperk is dus een nieuw verhaal nodig. Dat moet de basis vormen van waaruit een nieuw systeem kan ontstaan, dat ten slotte nieuwe symptomen kan veroorzaken.’

Onze huidige realiteit kun je zien als een zogenaamde moderniteitsestafette, zegt hij: van individualisme, naar liberalisme, kapitalisme en vervolgens materialisme. Volgens Kees is het individualisme geen ‘natuurwet’ in onze hedendaagse samenleving, daarom introduceert hij het ‘intervidu’: het verweven zelf. In de natuur bestaan er namelijk geen individuen, stelt hij, maar zijn alle levensvormen verweven met elkaar. Het boek gaat over de politieke emancipatie van het intervidu: we kunnen veel ecocentrischer leven, in maatschappelijke structuren die natuurlijke bronnen niet uitputten.

Kees schetst een inspirerend raamwerk. Hij combineert het met ecofilosoof Joanna ­Macy’s actieve hoop: hoop die ontstaat in actie en zich daartoe beperkt. Wanneer de hoop meer richting krijgt, een bepaalde kant op beweegt, zijn we zomaar in staat tot grootse dingen. En verhalen kunnen ons daarbij helpen.