In het tv-programma VPRO Boeken sprak Louwrens Hacquebord op boeiende en ontroerende wijze over de poolgebieden en de bedreigingen daarvan door menselijk gebruik. In zijn boek Wildernis, woongebied en wingewest komt dit echter pas in de laatste 25 bladzijden systematisch aan de orde.
De emeritus hoogleraar Arctische en Antarctische Studies Louwrens Hacquebord sprak in het tv-programma VPRO Boeken op boeiende en ontroerende wijze over de poolgebieden en de gevaren door menselijk gebruik van deze gebieden. In zijn recente boek Wildernis, woongebied en wingewest echter komen de bedreigingen van de poolgebieden en de strijd van onder andere Greenpeace daartegen pas in de laatste 25 bladzijden systematisch aan de orde.
Was in het verleden het uitroeien van walvissen de grootste zorg, nu is het vooral de winning van grond- en brandstoffen die bestreden wordt. De klimaatgevolgen van de exploitatie van de poolgebieden, waarover de auteur in de genoemde televisie-uitzending zo boeiend sprak, zijn een onderwerp van zorg.
Vertelling
In de inleiding van zijn boek schrijft Hacquebord dat de uitkomsten van de Club van Rome, de Commissie Brundtland en de recente geopolitieke ontwikkelingen in het Noordpoolgebied zeer bepalend zijn geweest voor de richting van zijn onderzoek. Maar in de meer dan 200 bladzijden die aan die laatste 25 voorafgaan is daarvan niet zoveel te merken. Het arctische gebied krijgt daarin, met 190 bladzijden, veel meer aandacht dan het antarctische gebied waaraan slechts 31 bladzijden zijn gewijd.
Het is nuttig om herinnerd te worden aan de klimaatopwarming die zich in de middeleeuwen voordeed. Nog nuttiger is het om te weten dat inheemse jagers vroeger lang niet altijd zorgvuldig en duurzaam met hun natuurlijke omgeving omgingen. Dat neemt echter de grootse zwakte van dit boek niet weg. Namelijk dat het meer een opgeschreven vertelling dan een systematische verhandeling is.
Onvolledig
Meer en minder interessante verhalen over de eigen belevenissen tijdens bezoeken aan de poolgebieden worden abrupt afgewisseld met opsommingen van historische gegevens. Eigen onderzoek wordt wel genoemd, maar de weergave daarvan is onvolledig en wordt onderbroken door gegevens uit andere bronnen. Het is allemaal wel min of meer wetenswaardig, maar een enigszins systematisch overzicht van verleden, heden en mogelijke toekomst van de poolgebieden, een grondige analyse van de gevaren die ze bedreigen en wat daartegen wordt ondernomen of zou kunnen worden ondernomen worden niet geboden. Dat korte televisieoptreden heeft dan ook veel meer indruk op mij gemaakt dan dit boek.
Kijk hier de uitzending van VPRO Boeken met Louwrens Hacquebord terug.
Geef een reactie