Het beschermen van het natuurpark Virunga tegen oliewinning gaat over veel meer dan de laatste berggorilla’s van de wereld of de prachtige natuur of de stabiliteit in de regio, stelt regisseur Orlando von Einsiedel op documentairefestival IDFA, al gaat zijn film Virunga over al die dingen. “Het park behoort als UNESCO-Werelderfgoed tot dat kleine percentage van de Aarde waarvan we met zijn allen hebben besloten dat we het moeten beschermen. Als zoiets iconisch als het oudste natuurpark van Afrika wordt opgeofferd aan zakelijke belangen, dan is niets meer veilig.”
Virunga in Oost-Congo staat wat hem betreft symbool voor de vele natuurgebieden met natuurlijke hulpbronnen die de hete adem van het begerige bedrijfsleven in hun nek voelen hijgen. Dat het park in een van de armste landen ter wereld ligt, maakt de verleiding van het toestaan van oliewinning wellicht groter. Von Einsiedel denkt echter dat de fantastische natuur en de bijzondere gorilla’s juist een stabiele, langdurige inkomstenbron voor Oost-Congo kunnen zijn. “Ga erheen, het klinkt cliché, maar de ontmoeting met een gorilla is een levensveranderende ervaring”, spoort hij het publiek aan.
Deze mede door Leonardo DiCaprio geproduceerde documentaire laat zien hoe een leger moedige parkwachten hun leven riskeert om het park en zijn bewoners te beschermen tegen stropers, rebellen en het omstreden Britse oliebedrijf Soco, dat olieconcessies heeft gekregen van de regering. Het bedrijf ziet de directeur van het park, die uiteraard tegen ontginning is, als grootste obstakel en steekt dat niet onder stoelen of banken. Zo worden voor- en tegenstanders in dit zeer instabiele land tegen elkaar opgezet.
Zeer bloedstollend is het moment waarop de boel inderdaad explodeert en de beruchte M23-rebellen het gebied bezetten. De filmmakers en de belangrijkste hoofdrolspelers zitten er middenin. De rangers bereiden zich voor op de gewapende strijd en in grote haast worden de families en bewoners van de posten ontruimd. Paniek en angst, overal vluchtende mensen, gorilla’s die zich angstig terugtrekken in hun verblijf terwijl het geschiet dichterbij komt, een jonge Franse onderzoeksjournaliste die druk telefonerend per auto vlucht en zich weifelend afvraagt of ze het juiste doet.
Eerder filmde zij met een verborgen camera een onthutsend gesprek tussen twee Soco-medewerkers, waarin de een de ander hypocriet noemt omdat hij geen verantwoordelijkheid neemt voor de wanpraktijken van door hem betaalde zetbazen. “Zonder dat geld worden er geen burgers vermoord. En is er geen oorlog.”
Dit zijn slechts enkele gedenkenwaardige momenten in deze enorm actuele film, want Soco heeft in juni 2014 gezegd niet te gaan boren. Tenzij de regering en Unesco toezeggen dat dat in beschermd natuurgebied mag. Ondertussen zouden de bedreigingen aan het adres van tegenstanders gewoon doorgaan.
Virunga is te bekijken via Netflix.
http://youtu.be/Wu-vjWd7Tb8
Recente reacties